Hơn 99% thông tin di truyền ở mỗi người đều giống nhau với những cá thể còn lại trên trái đất. Gien quyết định màu da, giới tính, màu tóc, và liệu bạn có mắc bệnh về di truyền hay không. Tuy nhiên, phần chưa đến 1% còn lại mới thật sự gây chú ý, vì chúng tạo ra những đột biến gien cụ thể cho phép một số trong chúng ta có khả năng thật sự khác người, theo chuyên trang Business Insider.
tin liên quan
Khám phá cội nguồn của giấc mơCác chuyên gia vừa xác định được cái gọi là “nhà máy” sản xuất giấc mơ ở người, chỉ vùng não kiểm soát những gì có thể xuất hiện trong đầu óc con người khi ngủ.
ACTN3 và đột biến nhanh như báo
Ai cũng có gien ACTN3, nhưng một số đột biến gien lại cho phép cơ thể tạo ra protein đặc biệt gọi là alpha-actinin-3. Đây là protein kiểm soát các búi cơ xoắn nhanh, các tế bào chịu trách nhiệm nhanh chóng làm căng và duỗi cơ tham gia hoạt động chạy hoặc nâng tạ. Đó là lý do đằng sau sự xuất hiện của những vận động viên điền kinh hàng đầu như Usain Bolt. Ngược lại, vẫn có khoảng 18% số người trong tổng dân số hoàn toàn thiếu protein loại trên.
hDEC2 và đột biến “cú đêm”
Có những người chỉ ngủ khoảng 4 giờ/đêm là đã đủ nạp năng lượng tương đương người ngủ bình thường (khoảng 8 tiếng), và được gọi là dạng người ngủ ít. Phải đến gần đây, các nhà khoa học mới giải mã được bí mật đằng sau khả năng này. Họ cho rằng năng lực “cú đêm” đến từ những đột biến gien cụ thể, đồng thời xác định được gien liên quan là hDEC2. Điều đó cũng có nghĩa là thói quen ngủ ít có thể di truyền.
TAS2R38 và đột biến siêu lưỡi
Khoảng 1/4 trong tổng số dân có năng lực nếm vượt trội hơn số còn lại. Những người này thường thêm sữa, đường vào cà phê hoặc thực phẩm chất béo. Các nhà khoa học lý giải rằng đây là phản ứng được lập trình bằng gien di truyền, trong đó có gien thụ cảm chất đắng TAS2R38. Còn biến thể chịu trách nhiệm cho năng lực nếm siêu đẳng chính là PAV, trong khi biến thể khiến con người nếm kém là AVI.
LRP5 và đột biến xương như thép
Xương giòn thật sự là vấn đề lớn, và các nhà nghiên cứu đã xác định được đột biến trên gien LRP5 quy định mật độ khoáng chất trong xương, có thể khiến xương giòn và yếu. Tuy nhiên, đồng thời họ cũng xác định được một dạng đột biến cũng của gien này nhưng mang đến hiệu ứng đối lập, khiến một số người có xương vô cùng cứng chắc, hầu như không thể nào bị bẻ gãy.
tin liên quan
Robot đánh bại tuyển thủ xì phé thế giới giành 1,7 triệu USDMột robot tên Libratus vừa đánh bại 4 tay chơi xì phé giỏi nhất thế giới, giành được số thẻ trị giá hơn 1,7 triệu USD trong cuộc thi tài kéo dài 20 ngày tại một sòng bạc của Mỹ.
CETP và độT biến cholesterol thấp
Bên cạnh môi trường, bao gồm chế độ ăn, gien di truyền cũng đóng vai trò lớn trong việc có thể tác động đến hàm lượng cholesterol. Những đột biến ở gien chịu trách nhiệm sản sinh protein gọi là cholesteryl ester transfer protein (CETP) dẫn đến sự thiếu hụt loại protein đó. Kết quả là tình trạng này dẫn đến hàm lượng cao các HDL cholesterol “tốt”, hỗ trợ chuyển cholesterol đến gan để loại bỏ khỏi cơ thể, giúp hàm lượng cholesterol trong máu luôn thấp hơn người khác.
Đột biến gien cà phê
Có ít nhất 6 gien liên quan đến cách thức cơ thể xử lý caffeine. Một số biến thể gần các gien BDNF và SLC6A4 tác động đến hiệu quả tưởng thưởng của caffeine, khiến bạn muốn uống nhiều hơn. Những dạng khác lại ảnh hưởng đến hoạt động chuyển hóa nhanh chóng caffeine, làm họ “nặng đô” cà phê hơn những người còn lại, vì hiệu ứng của caffeine tan rã đặc biệt nhanh.
ALDH2*2 và biến thể mặt hồng
Liệu bạn đỏ mặt chỉ sau một ly vang? Đột biến trên gien ALDH2 có thể là thủ phạm. Nó can thiệp hoạt động của enzyme ở gan gọi là ALDH2 để chuyển hóa các phó phẩm cồn acetaldehyde thành acetate. Khi acetaldehyde tích tụ dần trong máu, mao mạch nở ra dẫn đến đỏ mặt. Bên cạnh đó, acetaldehyde là chất độc đối với cơ thể người, và kết quả nghiên cứu cho thấy người dễ đỏ mặt khi uống bia rượu đối mặt với nguy cơ cao mắc ung thư thực quản.
Đột biến kháng sốt rét
Những người mang theo căn bệnh tế bào lưỡi liềm, có nghĩa là một gien lưỡi liềm và một gien hồng huyết cầu bình thường, có năng lực đề kháng trước bệnh sốt rét vượt trội so với những người không có. Dù có lẽ khả năng này khó được liệt vào dạng “siêu năng lực”, thông tin thu được có thể hỗ trợ công tác điều chế thuốc men trị liệu hiệu quả hơn căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trong tương lai.
tin liên quan
Giải mã bí ẩn động vật đột biến tại ChernobylCác nhà sinh học đã phát hiện bí mật đằng sau sự tồn tại không tưởng của một số loài động vật và chim chóc sau thảm họa phóng xạ Chernobyl.
Bình luận