Ai phải nộp thuế thu nhập cá nhân?

Đối tượng nộp thuế rộng hơn

Tại buổi tọa đàm về Luật Thuế TNCN vào ngày 29.8, ông Trần Đình Cử - Phó cục trưởng Cục Thuế TP.HCM cho biết xu hướng ở các nước trên thế giới, thuế TNCN chiếm phần lớn các khoản thu ngân sách. Tại Việt Nam, số thuế này hiện nay chiếm 10% số thu ngân sách, tỷ lệ này tại TP.HCM là 7 - 8%. Theo khảo sát, khi luật thuế này có hiệu lực sẽ có khoảng 2 triệu cá nhân tại TP.HCM chịu sự chi phối bởi sắc thuế này, trong đó có 1,5 triệu người có thu nhập từ làm công ăn lương.

So với Pháp lệnh Thuế TNCN, đối tượng nộp thuế theo luật sẽ rộng hơn như các cá nhân, hộ kinh doanh có thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh, thu nhập từ chuyển nhượng vốn, bất động sản, chuyển nhượng thương mại, thừa kế, quà tặng... Chính vì vậy nền tảng thực hiện luật thuế này chủ yếu dựa trên tự tính - tự khai - tự nộp - tự chịu trách nhiệm. Cơ quan thuế chỉ thực hiện kiểm tra, kiểm soát là chủ yếu.

Bà Trần Thị Lệ Nga, Trưởng phòng Tuyên truyền và Hỗ trợ Cục Thuế TP.HCM cho biết, cơ quan thuế đang thực hiện việc cấp mã số thuế. Dự kiến đến 31.12.2008 sẽ hoàn tất việc cấp mã số thuế cho các cá nhân. Đối với 1,5 triệu người làm công ăn lương sẽ thực hiện cấp mã số thuế thông qua cơ quan chi trả thu nhập. Bà Trịnh Thu Thủy, Trưởng phòng Thuế TNCN, Cục Thuế TP.HCM nói: "Những người có thu nhập nhiều nơi, nếu không có mã số thuế thì mức khấu trừ thuế cao hơn. Đây là ưu điểm của người có mã số thuế. Ngay sau khi cá nhân đăng ký kê khai đầu tiên, cơ quan thuế sẽ xử lý những thông tin này và đưa vào Trung tâm xử lý dữ liệu quốc gia".

Giảm trừ gia cảnh

Đối với khoản thu nhập từ tiết kiệm, theo bà Nga, các NH hiện nay đang thu hút lượng tiền gửi tiết kiệm nên tạm thời chưa thu thuế TNCN đối với người gửi tiền. Các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo cũng được giảm trừ đối với thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền công của người nộp thuế là cá nhân cư trú. Một số thu nhập sau cũng được miễn thuế như thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản giữa vợ chồng, cha mẹ với con; chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở trong trường hợp chỉ có duy nhất 1 nhà ở, đất ở (hiện nay các khoản thu nhập này phải chịu thuế chủ quyền sử dụng đất); thu nhập từ kiều hối; tiền lương hưu do bảo hiểm xã hội chi trả...

Theo quy định của luật, giảm trừ gia cảnh là khoản tiền được trừ ra trước khi xác định tính thuế TNCN. Khoản được giảm trừ là 4 triệu đồng/người/tháng đối với người nộp thuế và cho mỗi người phụ thuộc là 1,6 triệu đồng/người/tháng. Bà Lệ Nga cho biết, nhiều người đặt vấn đề Luật Thuế TNCN được thông qua trong năm 2007, trong khi năm 2008 giá cả hàng hóa có nhiều biến động thì mức giảm trừ trên liệu có hợp lý. Bà Nga giải thích, mức giảm trừ không có nghĩa là phải đảm bảo cuộc sống của người phụ thuộc, nó mang tính chất công bằng giữa các đối tượng nộp thuế là chủ yếu. Một vấn đề khác, cơ quan thuế quản lý như thế nào để đảm bảo công bằng nếu xảy ra tình trạng nhiều người nộp thuế cùng kê khai một người phụ thuộc. Bà Nga trả lời những quy định về hồ sơ chứng từ đối với người phụ thuộc sẽ được quy định tại nghị định, thông tư hướng dẫn. Người nộp thuế tự khai, tự chịu trách nhiệm, nếu cơ quan thuế phát hiện sai phạm thì xử lý theo luật. Trả lời Báo Thanh Niên tại dự thảo hướng dẫn Luật Thuế TNCN có quy định người phụ thuộc phải ở cùng nhà với người nộp thuế là vô lý, bà Nga cho biết sẽ có kiến nghị sửa đổi.

Ông Trần Đình Cử cho biết, hướng sắp tới Cục Thuế sẽ phân cấp cho các chi cục thuế trên địa bàn quản lý thuế TNCN. Hiện nay Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế đang có chương trình ứng dụng tin học vào quản lý thuế, xây dựng trung tâm xử lý dữ liệu quốc gia.

Thanh Xuân