Những chuyến tàu tỏa ra khắp nước Pháp theo một hệ thống đường sắt như mạng nhện. Trải nghiệm EURO không chỉ là chuyện vào sân xem đá bóng.
Hôm qua tôi đã mua vé tàu nhanh TGV, để sau trận Anh - Xứ Wales ở Lens, ngủ trên tàu xuôi xuống Toulouse đỡ một đêm khách sạn. Theo lịch trình ghi trên vé, tôi đi chặng thứ nhất từ Lens xuống Paris, sau đó đổi tàu để đi Toulouse ở miền tây nam nước Pháp. Lịch trình được tính chặt chẽ, sao cho hôm sau có nguyên một ngày tác nghiệp trước trận Ý gặp Thụy Điển.
Thế nhưng, khi vừa tiến tới vùng Saint-Denis cách không xa điểm đến Paris, chiếc tàu TGV rất hiện đại nằm chết dí trên đường ray mất hơn hai tiếng. Thế là lỡ chuyến tàu sau. Công ty xe lửa Pháp - SNCF - giải quyết khá nhanh gọn: cho khách lỡ tàu ngủ một đêm tại khách sạn Novotel 4 sao kế bên Gare de Lyon, sáng mai ngồi ghế hạng nhất để đi Toulouse.
Một cuốc xe đạp vòng quanh Toulouse, Pháp mang lại trải nghiệm thú vị bên cạnh bóng đá tại EURO 2016.
Dù trễ mất một buổi sáng ở Toulouse, nhưng bù lại được hưởng một chút xa xỉ giữa Paris tráng lệ. “Xin lỗi anh về chuyện trễ tàu. Đây là tình huống bất khả kháng”, cô nhân viên SNCF ở Gare du Nord nhẹ nhàng làm cho bao bực dọc của tôi cũng hầu tan biến.
Dòng người dồn ứ tại ga Lens sau trận Anh - Wales tại Euro 2016 Đỗ Hùng
Nửa đêm, tôi cùng một nhóm cổ động viên Anh bắt tàu RER D từ Gare du Nord sang Gare de Lyon. Paris về đêm đã bớt ồn ào, Gare de Lyon đèn vàng, chỉ thiếu tuyết rơi nữa là tôi đã gặp mình trong lời thơ Cung Trầm Tưởng “Ga Lyon đèn vàng/ Tuyết rơi buồn mênh mang/ Cầm tay em muốn khóc/ Nói chi cũng muộn màng”. Ga Lyon của thi sĩ thuở xưa là mùa đông chia ly “chưa bao giờ buồn thế”, ga Lyon hôm nay tôi qua là mùa hè sôi nổi vui tươi.
Đi lại trong các giải bóng đá lớn là câu chuyện dài, nhiều trải nghiệm buồn vui. Nhớ hồi World Cup 2006 tại Đức, lần đầu tiên nước chủ nhà hào phóng cho nhà báo đi tàu đường dài và phương tiện giao thông công cộng miễn phí. Trong mùa cao điểm của du lịch, khách sạn khan hiếm và rất đắt, chúng tôi có sáng kiến “ngủ một giấc tới Berlin”.
Tức là làm việc một ngày trọn vẹn ở Munich, sau đó lên tàu ICE ngủ một giấc, xuống ga Berlin tắm rửa rồi lại bắt đầu ngày làm việc mới. Kỳ EURO ở Áo và Thụy Sĩ năm 2008 cũng vậy, hai nước chủ nhà lại cho cánh nhà báo đi tàu miễn phí. Ở Pháp năm nay thì không, nên nhà báo phải tính toán cho mình một lịch trình hợp lý nhất về mặt thời gian và tiền bạc.
Nhà báo Đỗ Hùng đang có mặt tại Lens - Pháp đã hội bàn với đầu cầu Báo Thanh Niên tại TP.HCM về vấn đề an ninh tại Euro 2016 và không khí trước trận Anh - Xứ Wales.
Biết bao nhiêu điều đã xảy ra trong các chuyến đi đường dài bằng tàu hoặc xe đò ấy; vài cọ xát với cổ động viên chợt gặp, một chầu nhậu cùng những người lần đầu biết nhau nhưng đã như là tri kỷ bởi cùng chung niềm yêu bóng đá, những kết nối facebook, email, chia tay rồi hẹn gặp hoặc không, những bất trắc rủi ro dọc đường.
Đi xuyên nước Pháp bằng tàu TGV và xe đò OuiBus, chợt nhớ những mùa xưa từng ngồi trên tàu ICE xuyên nước Đức. Có hôm lỡ tàu, phải để hành lý vào locker trên sân ga, rồi nằm ngủ giữa ga ngon lành như một người vô gia cư chân chính. Nhớ những chuyến tàu nhanh nối Áo với Thụy Sĩ, xuyên qua lòng rặng Alps hùng vĩ để đến những miền đất lạ lẫm như Bellinzona, Locarno, Lugano nơi người dân nói tiếng Ý líu lo.
Đợi tàu trên sân ga mùa Euro 2016 Đỗ Hùng
Có lần đi xe đò xuyên đêm từ Durban lên Johannesburg ở Nam Phi trong mùa World Cup 2010, một đồng nghiệp của tôi đã bị mất máy ảnh. Buổi sáng ấy, hai thằng co ro vật vờ trong cái buốt lạnh của miền cao nguyên Gauteng, để rồi tối lại say khướt với vang Nam Phi “cho quên sầu”.
Có những lần đi tàu xuyên quốc gia giữa Ba Lan và Ukraine, đến nửa đêm, tàu lại dừng ở biên giới để “chỉnh bánh”, do khổ đường sắt hai nước khác nhau. Và rồi, lại nhớ những chuyến xe đò con thoi giữa Sao Paulo, Rio de Janeiro, Beli Horizonte… mùa World Cup 2014. Tất cả những chuyến đi ấy làm cho trải nghiệm World Cup, Euro thêm đầy đặn; giúp cho ta có cái nhìn sâu hơn vào cuộc sống ở những miền đất mình đặt chân qua.
Nước Pháp sở hữu một trong những hệ thống giao thông xuyên quốc gia tốt nhất thế giới, với đường bộ và đường tàu cao tốc phủ sóng hầu khắp các thành phố. Việc đi lại giữa các điểm đăng cai EURO 2016 vì thế khá thuận tiện, dù giá vé tàu TGV không hề rẻ.
Tùy hạng vé và tùy thời gian đặt mà bạn có thể mua được vé hạng nhất từ 60 euro tới 180 euro cho một chuyến từ Paris xuống Toulouse kéo dài sáu tiếng, trên chặng đường 840 km. Khoảng cách từ Paris đến các thành phố như Lens và Lille chỉ chừng 200 km, đi 60 phút là tới. Tuy nhiên, trên thực tế thì Pháp đang trải qua thời kỳ công nhân đình công rầm rộ nên lịch chạy tàu có nhiều thay đổi.
Tình trạng này cộng với lượng cổ động viên đi lại như mắc cửi giữa các thành phố khiến cho ngày càng có nhiều chuyến bị hủy, đặt vé rồi mà phải dời lại chuyến sau. Thành ra việc nửa đêm lỡ đường giữa bến tàu xe không phải là chuyện hiếm, nhưng những lúc như vậy cũng không có gì phải hoang mang, bởi quanh ta luôn có hàng trăm hàng ngàn người như thế. Họ đến đây vì niềm yêu bóng đá, nên chuyện ngủ một đêm giữa sân ga chẳng phải là chuyện gì ghê gớm cả.
Bình luận