Thông tin Việt Nam xếp hạng nhất về tiêu thụ bia rượu và hạng 8 về kinh tế của ASEAN khiến nhiều người không khỏi ngậm ngùi. Xếp hạng kém đã buồn nhưng xếp hạng nhất càng buồn hơn. Bởi lẽ cái đáng nhất thì không được, cái đáng xấu hổ thì lại nhất mới oái ăm.
 Người Việt có thể uốn bia mọi lúc, mọi nơi - Ảnh: Đào Ngọc Thạch |
Xếp hạng 8 về kinh tế, nghĩa là chỉ đứng trên Lào, Campuchia và Myanmar, thua cả Đông Timor mới thành lập. Tôi vừa đi Myanmar về. Sau mấy chục năm “bế quan tỏa cảng”, Myanmar đang chuyển mình chóng mặt, thay đổi đến kinh ngạc. Cứ đà này, trễ nhất 10 năm nữa, Myanmar sẽ qua mặt Việt Nam. Lào và Campuchia xếp hạng dưới Việt nam nhưng nhiều mặt họ ăn đứt. Số nước miễn thị thực (visa) cho Lào và Campuchia nhiều hơn Việt Nam. Ngay cả du lịch, xét về hiệu quả trên dân số thì Lào và Campuchia bỏ xa Việt Nam. Dân số Lào gần 7 triệu người nhưng đón 3,5 triệu khách quốc tế. Campuchia gần 15 triệu dân, đón 4,2 triệu du khách. Dân số Việt Nam hơn 91 triệu nhưng chỉ đón được 7,9 triệu khách quốc tế.
Xét về tiềm năng và điều kiện, cả thiên thời và địa lợi Việt Nam đều hơn hẳn, nhưng thua kém về nhân hòa. Con người là nguyên nhân của mọi nguyên nhân dẫn tới hậu quả yếu kém hiện nay của đất nước. Từ quản lý đến quy hoạch, từ giáo dục đến tổ chức bộ máy, từ an ninh xã hội đến cơ sở hạ tầng, từ vệ sinh môi trường đến vệ sinh thực phẩm, từ chất lượng dịch vụ đến mẫu mã sản phẩm, từ lãng phí đến tham nhũng… Lĩnh vực nào cũng có những vấn nạn trầm kha nhưng chưa có biện pháp hành động cụ thể và quyết liệt. Cứ hô hào suông hết năm này qua năm khác. Khi báo chí và dư luận lên tiếng thì khắc phục nửa vời, làm cho có; kiểu “đánh trống bỏ dùi”, “đầu voi đuôi chuột”… Nhiều nơi, thay vì phải làm gương, lãnh đạo lại đứng ngoài vòng pháp luật và “ngồi trên đầu” nhân dân. Lãng phí, tham nhũng cứ mặc sức lộng hành, bộ máy liên tục phình nở, an ninh xã hội ngày càng kém và rác rưởi cứ “phát triển” không ngừng… Trong điều kiện như vậy mà kinh tế Việt Nam vẫn tăng trưởng thì quả là chuyện lạ, khó tin mà có thật. Nếu giải phóng được mọi cản trở hiện nay, có bước đi đúng đắn và tất cả đồng lòng, tôi tin là trong vòng 20 năm, Việt Nam đủ sức bứt phá để dẫn đầu ASEAN về kinh tế.
Tôi thường hỏi nhiều bạn bè nước ngoài: “Ấn tượng nhất của bạn khi đến Việt Nam là gì?”. Đa phần, câu trả lời là những vấn nạn của Việt Nam và cảm nhận chung nhất là “sự tích cực của việc ăn uống, đặc biệt là rượu bia”. Mới nhìn, cứ nghĩ là tích cực vì kích cầu tiêu dùng nhưng ngẫm lại thì lợi bất cập hại. Hậu quả của việc ăn uống vô độ là béo phì, to bụng và nhiều bệnh lý khác. Không ở đâu, rượu - bia - thuốc lá lại rẻ và dễ mua như Việt Nam. Bia rẻ hơn cả nước suối, lại còn được khuyến mại mồi nhậu. Ai cũng biết tác hại khôn lường của rượu bia quá độ nhưng vẫn thản nhiên chấp nhận. Thậm chí nhiều nơi còn khuyến khích, xem tửu lượng là niềm tự hào, là ISO của cuộc sống để thách đố nhau.
Khó tìm được buổi tiếp khách nào, từ quan đến dân, mà không có rượu bia. Bộ Y tế cứ báo động, nhưng các cơ quan của ngành và ngay cả bệnh viện, vẫn nhậu xả giàn. Còn xã hội, cứ thản nhiên và dửng dưng, vì càng uống nhiều bia rượu càng góp phần tăng đủ thứ ngân sách cho các địa phương. Bi kịch và nguy hại nhất là chỗ này.
Đứng nhất về tiêu thụ rượu bia và thứ 8 về kinh tế trong ASEAN thật ra cũng chưa phải là thảm họa, nếu dám đối mặt và dũng cảm tìm cách vượt qua. Nhưng thảm họa đang lơ lửng trước mắt vì sự thờ ơ, xem đó là “chuyện thường ngày ở huyện” của cả chính quyền lẫn người dân (dĩ nhiên không phải là tất cả).
Mong mỏi chắc không chỉ của riêng tôi là có thể hoán đổi hai vị trí trên, “nhất bảng về kinh tế, cuối bảng về rượu bia”, để người Việt Nam có thể ngẩng đầu hãnh diện với thiên hạ.
Bình luận (0)