'Chàng Nemorino' Việt trên sân khấu nhạc kịch châu Âu

Ngọc An
Ngọc An
13/10/2019 11:12 GMT+7

Ninh Đức Hoàng Long đã ghi dấu trong lịch sử opera VN khi trở thành nghệ sĩ Việt đầu tiên vào vai chính trong vở nhạc kịch kinh điển của thế giới trên sân khấu châu Âu.

Anh vào vai chàng Nemorino trong vở L'elisir d'amore (Tình dược) của nhà soạn nhạc nổi tiếng thế giới người Ý Gaetano Donizetti, do đạo diễn tên tuổi Torokony Attila dàn dựng. Đóng cùng với Ninh Đức Hoàng Long, vào vai nữ chính Adina là nghệ sĩ Miklosa Erika - một trong những nghệ sĩ opera hàng đầu Hungary. Vở diễn do Nhà hát Opera Hungary thực hiện, vừa lưu diễn ở 8 thành phố của Romania.

Bước đệm quan trọng

Cơ hội vào vai diễn Nemorino trong vở nhạc kịch L'elisir d'amore đến với anh như thế nào?
Giám đốc Nhà hát Opera Hungary Okovacs Szilveszter, trưởng ban giám khảo hai cuộc thi thanh nhạc quốc tế mà tôi giành giải nhất, đã chọn tôi vào vai diễn này. Tôi khá bất ngờ khi nhận được lời mời của nhà hát. Với một nghệ sĩ vừa mới tốt nghiệp như tôi, được đóng vai phụ đã là niềm mơ ước, chứ chưa nói đến vai chính bởi xung quanh là rất nhiều nghệ sĩ tên tuổi đã có thâm niên biểu diễn 20 - 30 năm.
Vở nhạc kịch L'elisir d'amore nằm trong tour diễn dài 10 ngày của Nhà hát Opera Hungary tại Romania đi qua 8 thành phố, trong đó tôi biểu diễn ở 4 thành phố lớn. Tham gia vở diễn có khoảng hơn 200 nghệ sĩ (trong đó có 4 vai chính) gồm cả dàn nhạc, dàn hợp xướng...
Khán giả châu Âu đón nhận việc một nghệ sĩ đến từ châu Á tham gia vai chính trong một vở nhạc kịch trên sân khấu của họ ra sao?
Trong một đêm biểu diễn, trong một khoảnh khắc trên sân khấu, tôi giật mình nhận ra trong hơn 2.000 khán giả và nghệ sĩ quanh mình là người Hungary, chỉ có mình tôi là người châu Á.
Lúc ấy, tôi thấy hơi áp lực một chút. Nhưng may mắn của tôi có lẽ là đã được nhiều người Hungary biết đến qua cuộc thi trên truyền hình. Sau buổi diễn, nhiều người đến chúc mừng tôi vì nếu họ nhắm mắt lại nghe thì họ sẽ không biết được đây là một người VN hát tiếng mẹ đẻ của họ. Tuy nhiên, bên cạnh những người yêu thích tôi cũng có những người chưa chịu chấp nhận có nghệ sĩ nước ngoài, hay nghệ sĩ châu Á tham gia vở diễn. Bởi vậy, việc của mình là dần thuyết phục được họ.
'Chàng Nemorino' Việt trên sân khấu nhạc kịch châu Âu1

Long vào vai chàng Nemorino trên sàn tập vở L'elisir d'amore (Tình dược)

Ảnh: NSCC

Vào vai chính trong một vở nhạc kịch có ý nghĩa như thế nào với một nghệ sĩ opera?
Vai Nemorino là dấu mốc quan trọng trong sự nghiệp của tôi. Ước mơ của một giọng ca opera sau những năm học tập là được biểu diễn có khi chỉ trong một vở diễn của nhà hát. Tôi thấy mình quá may mắn vì cơ hội đã đến từ rất sớm, nhất là khi tôi là một nghệ sĩ nước ngoài.
Ở đây, nghệ sĩ không có biên chế với nhà hát mà làm việc qua hợp đồng theo buổi diễn. Một nghệ sĩ cùng lúc có thể diễn cho nhiều nhà hát. Vai diễn này sẽ là bước đệm để tôi có cơ hội tham gia những vở diễn khác ở các nhà hát khác, cũng như nghĩ đến những sân khấu lớn hơn trên thế giới chứ không riêng ở Hungary.

Nếu người khác học 1 thì mình phải học 2, học 3

Chất giọng của người Á Đông so với người châu Âu có những bất lợi và thuận lợi thế nào với nghệ thuật opera?
'Chàng Nemorino' Việt trên sân khấu nhạc kịch châu Âu2

Ninh Đức Hoàng Long và vợ cùng vợ chồng Tổng thống Hungary János Áder

Ảnh: NSCC

Với nhiều nghệ sĩ đến từ châu Á như Hàn Quốc, Trung Quốc..., họ hát giọng nam cao có khi còn tốt hơn cả nghệ sĩ châu Âu. Người VN dù thể lực yếu hơn nhưng tôi nghĩ về giọng hát cũng không kém. Tuy nhiên, điểm yếu của mình là nền tảng văn hóa về nghệ thuật cổ điển không bằng họ. Bởi ngay khi còn nhỏ, người châu Âu đã được tiếp xúc hằng ngày với nhạc cổ điển, opera…
Mức độ đào thải trong nghệ thuật opera tại Hungary như thế nào?
Không có nhiều sinh viên có thể bước qua kỳ tuyển chọn vào khoa opera. Chẳng hạn như tại Học viện Âm nhạc Liszt Ferenc, trong 2 năm chỉ có 5 sinh viên qua vòng tuyển chọn học thạc sĩ chuyên ngành biểu diễn opera. Và không phải ai tốt nghiệp cũng được mời biểu diễn tại nhà hát. Việc lựa chọn, đào thải rất cao, có khi 30 người thi chỉ chọn được 3 người, thí sinh Hungary cũng bị loại nếu không đủ tiêu chuẩn.
Khi mới đến Hungary học tập, tôi gần như bắt đầu từ con số 0, phải học lại từ đầu. Có lúc, tôi như muốn khóc vì thầy cô nói mà mình không làm được. Khi ấy, tôi nghĩ con đường duy nhất là cố gắng. Nếu người khác học 1 thì mình phải học 2, học 3.
Anh nhìn nhận thế nào về sự phát triển của nghệ thuật opera Hungary đặt bên cạnh các quốc gia khác ở thời điểm hiện tại?

May mắn của tôi có lẽ là đã được nhiều người Hungary biết đến qua cuộc thi trên truyền hình. Sau buổi diễn, nhiều người đến chúc mừng tôi vì nếu họ nhắm mắt lại nghe thì họ sẽ không biết được đây là một người VN hát tiếng mẹ đẻ của họ 

Nghệ thuật opera của Hungary nhìn chung là phát triển nhưng vẫn có những hạn chế so với những nước như Mỹ hay Đức. Bởi kinh tế của những quốc gia kia mạnh hơn, nên họ đầu tư mọi mặt và thu hút nhân tài tốt hơn. Tuy nhiên, Hungary vẫn ở trong cái nôi âm nhạc cổ điển chung của châu Âu với quá trình phát triển từ lâu đời. Nhiều nghệ sĩ Hungary hiện nay là những tên tuổi lớn của opera thế giới. Nền nghệ thuật opera ở nhiều quốc gia châu Á, hay các nước lân cận như Ba Lan, CH Czech, Slovakia… chưa thể bằng được Hungary. Ngay như Miklosa Erika - diễn viên nữ chính đóng cùng tôi lần này, là một giọng nữ cao soprano huyền thoại của Hungary; cô từng giữ vai diễn nữ hoàng bóng đêm nhiều năm ở nhà hát top 1 thế giới Metropolitan ở Mỹ.
Anh có thể chia sẻ về đời sống âm nhạc cổ điển tại quốc gia châu Âu này?
Tôi nghĩ ở đâu cũng thế thôi, trong giai đoạn này, âm nhạc cổ điển đang bị mai một nhiều. Ngay cả trong hầu hết các nhà hát bây giờ, khán giả lớn tuổi vẫn nhiều hơn khán giả trẻ, vì có quá nhiều thứ giải trí khiến khán giả trẻ bị phân tâm. Nhưng nhà nước Hungary đầu tư để phổ cập opera khá tốt. Ví dụ vào dịp hè, hàng đoàn xe buýt miễn phí chở học sinh từ các tỉnh lẻ vào thành phố xem opera cả tháng trời. Với họ, nhà hát opera vẫn rất quan trọng nên họ rất quan tâm, bảo tồn. Hầu hết các nhà hát đều sống tốt, mỗi buổi diễn luôn có trên 80% ghế có khán giả, các nhà hát hoạt động kín lịch trong năm.
Một nghệ sĩ opera VN hoạt động tại Hungary như anh có người quản lý?
Người quản lý trước đây của tôi cũng là thầy giáo tôi. Tuy nhiên từ tháng 2 vừa qua, ông kiêm nhiệm chức giám đốc của Nhà hát Operett Budapest nên khá bận. Hiện nay, quản lý tôi là Công ty Virtuozok - công ty giữ bản quyền cuộc thi truyền hình mà tôi giành giải nhất năm 2018.
Tôi đã đặt chân vào Nhà hát Opera Hungary với vai diễn chính. Bởi vậy, tôi đã nghĩ đến những cơ hội vượt qua biên giới của Hungary để đến những quốc gia khác như Mỹ hay Đức chẳng hạn. Công ty quản lý đang hỗ trợ tôi chuẩn bị cho những kế hoạch như vậy.
'Chàng Nemorino' Việt trên sân khấu nhạc kịch châu Âu3

Ninh Đức Hoàng Long cùng đồng nghiệp

Ảnh: NSCC

'Chàng Nemorino' Việt trên sân khấu nhạc kịch châu Âu4
Khi mình đạt được dấu mốc này, có nhiều dấu mốc khác lớn hơn
Với hàng loạt giải thưởng trong và ngoài nước, đã đặt chân vào nhà hát danh tiếng của Hungary với vai diễn chính, khi đạt được những thành công như thế, anh nghĩ đến điều gì?
Thực ra, tôi chỉ nghĩ đến những mục tiêu khác để phấn đấu, chứ không ngồi nghĩ lại xem mình đã làm được, đạt được những cái gì. Bởi vì khi mình đạt được dấu mốc này rồi, thì có nhiều dấu mốc khác lớn hơn. Khi mình đạt được cái này rồi, lại càng cảm thấy nhỏ bé so với những cái lớn hơn nữa.
Anh có dự định trở về hoạt động tại VN?
Tôi nghĩ mình sẽ hoạt động ở nơi có thể phát triển tốt nhất. Ở đây, tôi có thể làm được những gì mình đã học, cũng như có thể làm những điều mà đến giờ nghệ sĩ VN chưa ai làm được. Sau này, khi mình đã cứng cáp và có tên tuổi rồi thì việc giúp đỡ, hỗ trợ cho nghệ sĩ trong nước sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Như một người bạn nghệ sĩ Hàn Quốc của tôi khi có tên tuổi, bà đã tổ chức lớp học, trao học bổng cho rất nhiều sinh viên Hàn Quốc…
Anh đã phải đánh đổi những gì khi đi theo con đường này?
Cái mất đi nhiều nhất là phải xa VN, xa gia đình, làm lại từ đầu. Mình cũng phải chịu thiệt thòi về mặt thời gian. Chẳng hạn như lúc mọi người nghỉ lễ thì mình phải đi làm, còn khi mọi người đi làm thì mình lại có thời gian rảnh. Tôi cũng phải chú ý sinh hoạt điều độ, theo nền nếp để giữ được giọng tốt hơn.
Anh nhìn nhận thế nào về tiềm năng của nghệ sĩ opera trong nước với sân khấu nước ngoài, họ cần có những hỗ trợ nào để có thêm cơ hội xuất hiện?
Quan trọng nhất là phải tập trung vào học tập, công việc mình làm. Tuy nhiên, có những sinh viên - không chỉ riêng với lĩnh vực âm nhạc - khi ra nước ngoài không chịu học nữa, mà chuyển sang kiếm tiền, kinh doanh. Khi đến những đất nước phát triển hơn, họ gặp quá nhiều cám dỗ.
Như tôi cũng đã chia sẻ, mình phải nỗ lực gấp 2, gấp 3 lần so với người khác. Ngoài nỗ lực, người nghệ sĩ cũng cần cả may mắn nữa. Chẳng hạn, tôi có học tốt, nhưng nếu không được khán giả ở đây yêu thích và biết đến thì mọi việc sẽ khó nói lắm!
Ninh Đức Hoàng Long sinh năm 1991 tại Ninh Bình. Năm lớp 12, Long muốn thi vào trường nhạc nhưng bị gia đình phản đối, Long đã nỗ lực thuyết phục bố mẹ. Năm 2009, Long theo học Trường đại học Sư phạm nghệ thuật T.Ư, và sau đó là Học viện Âm nhạc quốc gia VN.
Bước ngoặt lớn nhất cho đến giờ với anh là được NSND Trung Kiên cử đi học tại Hungary vào năm 2013. Long nhận được học bổng toàn phần của Chính phủ VN - Hungary và tốt nghiệp xuất sắc cử nhân biểu diễn thanh nhạc cổ điển vào năm 2017. Anh tiếp tục theo học thạc sĩ biểu diễn opera tại Học viện Âm nhạc Liszt Ferenc.
Anh đã 2 lần đoạt giải nhất cuộc thi opera quốc tế Simándy József (2016 và 2018). Anh cũng đoạt giải nhất nhóm thí sinh lớn tuổi tại cuộc thi Tìm kiếm tài năng âm nhạc cổ điển Virtuózok 2018 trên sóng truyền hình quốc gia Hungary; giải nhất cuộc thi Operett quốc tế tại Slovakia năm 2019.
Năm 2018, Ninh Đức Hoàng Long được mời biểu diễn trong cuộc gặp mặt chính thức giữa Thủ tướng Hungary Viktor Orbán và Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cùng đoàn đại biểu cấp cao VN tại Nhà quốc hội Hungary và được Tổng thống Hungary János Áder đặc cách công nhận là công dân Hungary.
Ông Okovacs Szilveszter  (Giám đốc Nhà hát Opera Hungary)

Ảnh: TL

       
Một nghệ sĩ trẻ tài năng
Tôi đã nhắm vai diễn Nemorino cho Long vì cậu ấy hoàn toàn thích hợp. Là một trong những thành viên ban giám khảo 2 cuộc thi thanh nhạc quốc tế tại Hungary năm 2016 và 2018 mà Long giành giải nhất, tôi đã có thời gian quan sát cậu ấy.
Long tiến bộ rất nhanh và đã tiến rất xa so với 3 năm trước. Ninh Đức Hoàng Long là một nghệ sĩ trẻ tài năng.
Ông Okovacs Szilveszter
(Giám đốc Nhà hát Opera Hungary)
 
 
Thầy giáo Kiss B.Atilla  (Học viện Âm nhạc Liszt Ferenc)

Ảnh: TL

       
Giọng hát truyền cảm, gây ấn tượng mạnh
Tôi vẫn còn nhớ hình ảnh Ninh Đức Hoàng Long của 5 năm trước khi lần đầu gặp. Đó là một thanh niên có phần nhút nhát, vụng về nhưng lại có giọng hát truyền cảm và gây ấn tượng mạnh. Từ đó đến nay, chúng tôi đã gắn bó, làm việc với nhau. Tôi được chứng kiến những nỗ lực chăm chỉ của Long đã mang lại cho em những thành công như bây giờ. Tôi tin, đó mới chỉ là những thành công bước đầu, Long sẽ còn tiến xa hơn nữa.
Thầy giáo Kiss B.Atilla
(Học viện Âm nhạc Liszt Ferenc)
Cô giáo Cseh Dalma  (Học viện Âm nhạc Liszt Ferenc)

Ảnh: TL

       
Thành công hơn cả những nghệ sĩ bản địa
Do khác biệt về văn hóa nên trong những ngày đầu Long gặp nhiều khó khăn. Chúng tôi rất hiểu những điều đó. Tuy nhiên, ngay sau những bỡ ngỡ ấy, Long khiến chúng tôi bất ngờ trước tốc độ hòa nhập của em. Qua quá trình làm việc cùng em với nhiều tác phẩm nổi tiếng, trong đó có những tác phẩm của nhạc sĩ Hungary, tôi lại càng bất ngờ hơn về Ninh Đức Hoàng Long. Em là một nghệ sĩ nước ngoài thành công hơn cả những nghệ sĩ bản địa.
Cô giáo Cseh Dalma
(Học viện Âm nhạc Liszt Ferenc)
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.