Đây là công trình phối hợp giữa Bảo tàng Lịch sử TP.HCM với bảo tàng các tỉnh bạn: Đồng Nai, Long An, Tiền Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ, An Giang, Kiên Giang. Lần đầu tiên kho báu quy mô của vương quốc cổ Phù Nam đã được giới thiệu đến công chúng TP.HCM.
Mảnh vàng hinh hoa
|
Phát biểu khai mạc buổi lễ, ông Hoàng Anh Tuấn, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử TP.HCM khẳng định: Vào năm 1944, khi nhát cuốc đầu tiên của nhà khảo cổ học Louis Malleret bổ vào lòng đất tại di tích cảng thị Óc Eo – Ba Thê (Thoại Sơn, An Giang) đã khẳng định sự tồn tại của Vương quốc cổ Phù Nam từng được ghi nhận qua sử liệu cổ. Sau năm 1975, các cuộc điền dã và khai quật khảo cổ học từ Kiên Giang cho đến vùng cao trung lưu sông Đồng Nai đã phát hiện thêm nhiều di tích quan trọng cùng các hiện vật quý hiếm. Trong số đó, những sản phẩm kim hoàn và trang sức của văn hóa Óc Eo rất đa dạng về loại hình, phong cách, đề tài trang trí được chế tác cầu kỳ, tinh xảo. Chúng không chỉ là những tuyệt phẩm từ bàn tay khéo léo của nghệ nhân mà còn thể hiện cả tư duy trong đời sống văn hóa tinh thần”.
Mảnh vàng di tích Đá Nổi
|
Nhẫn hình bò Nandi
|
Nhẫn vàng
|
Miếng vàng hình voi
|
Được mệnh danh là “xứ vàng”, ở Phù Nam, nghề kim hoàn đã có sự phát triển đạt trình độ cao nhằm phục vụ nhu cầu thẩm mỹ, tín ngưỡng tôn giáo, đồng thời tạo ra nhiều sản phẩm thương mại đáp ứng nhu cầu giao thương với các nước. Một số lượng lớn các vật dụng dùng trong hoạt động chế tác được tìm thấy như nồi nấu kim loại, đá thử vàng, nguyên liệu, bụi vàng còn sót lại trong lòng đất, các khuôn đúc với dấu vết của những trang sức như khuyên tai, nhẫn, bùa hộ mệnh...
Khuôn đúc
|
Dụng cụ để chế tác trang sức
|
Một khuôn đúc trang sức hiện vật của Bảo tàng Đồng Tháp
|
Kỹ thuật tạo tác trên các sản phẩm kim hoàn thể hiện óc thẩm mỹ và trình độ nghệ thuật cao, phản ánh đời sống văn hóa tinh thần đồng thời thể hiện sự ảnh hưởng và giao lưu văn hóa các nước Đông – Tây. Những đề tài linh vật thường được thể hiện trên một lá vàng nhưng cũng có trường hợp chạm cùng các đề tài khác. Hình ảnh linh vật thường gặp là: bò, voi, rùa, rắn, cá, chim thần Garuda.... Trong đó, đề tài cá và rùa có thể là hình ảnh đặc tả của động vật bản địa nhưng cũng có thể là cách thể hiện những hóa thân của thần Vishnu. Đặc biệt, tại di tích Gò Xoài (Long An) còn có mảnh vàng được cắt thành hình con rắn với đầu nhọn, thân có sống nổi, mắt là hai vòng trong chấm nhỏ rất tinh xảo
Hạt chuỗi với chất liệu phong phú
|
Vàng lá có minh văn được chế tác với kỹ thuật khắc miết, tạo chữ nổi trên lá vàng. Trong đó hiện vật phát hiện tại di tích Đá Nổi (An Giang) và Gò Xoài (Long An) là những di vật điển hình nhất. Đáng chú ý hơn cả là lá vàng tại Gò Xoài có dạng hình chữ nhật, khắc minh văn chữ Phạn gồm có 5 dòng: Dòng thứ nhất là Pháp thân kệ của Phật giáo; dòng thứ hai là một đoạn kinh pháp cú; ba dòng còn lại là những câu thần chú dhàranì. Đây là dấu tích chứng tỏ sự ảnh hưởng của Phật giáo trong một số di tích thuộc văn hóa Óc Eo.
Con dấu còn kết hợp làm mặt trang trí trên trang sức như nhẫn, mặt dây chuyền
|
Ngoài ra, chuyên đề cũng giới thiệu một số loại hình khác như: Nồi nấu kim loại, đá thử vàng, khuôn đúc dùng trong việc chế tác sản phẩm; Hạt chuỗi với các chất liệu phong phú: đá quý, đá màu, mã não, thủy tinh và đất nung; Con dấu kết hợp làm mặt trang trí trên trang sức (nhẫn, mặt dây chuyền) thể hiện óc thẩm mỹ và trình độ nghệ thuật cao của cư dân văn hóa Óc Eo.
Chuyên đề “Báu vật vương quốc cổ - Nghệ thuật kim hoàn và trang sức Óc Eo” sẽ được trưng bày từ ngày 29.11 đến hết ngày 31.3.2018 tại Bảo tàng Lịch sử TP.HCM (số 02 Nguyễn Bỉnh Khiêm, P.Bến Nghé, Q.1).
Bình luận (0)