Chiến thắng lịch sử của cánh tả Pháp

Lần đầu tiên từ khi nền Đệ ngũ cộng hòa của Pháp được thiết lập năm 1958, cánh tả đã giành được thế đa số tại Thượng viện. Theo Đài truyền hình France 2, kết quả kiểm phiếu được công bố hôm qua cho thấy đảng Xã hội cùng các đảng liên minh chiếm 177 ghế trong khi liên minh cánh hữu của đảng cầm quyền UMP chỉ có 171 ghế. Cuộc bỏ phiếu diễn ra ngày 25.9 với sự tham dự của 71.890 đại cử tri gồm các hạ nghị sĩ, lãnh đạo (thị trưởng, cố vấn, đại biểu hội đồng…) các tỉnh, thành, vùng miền. Thất bại của UMP còn cay đắng hơn khi để mất ghế ở nhiều tỉnh, thành quan trọng: thủ đô Paris, Yvelines (khu vực của Chủ tịch Thượng viện đương nhiệm Gérard Larcher của đảng UMP), Hauts-de-Seine (khu vực truyền thống của cánh hữu)... Thủ tướng François Fillon thừa nhận “đà tiến mạnh mẽ của các đảng đối lập càng làm nổi bật những chia rẽ trong nội bộ phe cầm quyền”.

Thượng viện Pháp “đổi màu” sau hơn 50 năm - Ảnh: Lan Chi

Suốt hơn nửa thế kỷ qua, cánh tả chưa từng chiến thắng ở Thượng viện ngay cả khi Tổng thống François Mitterrand của đảng Xã hội nắm quyền trong 2 nhiệm kỳ liên tiếp từ năm 1981-1995). Thật ra, thắng lợi này là điều đã được dự đoán trước vì sau khi Tổng thống Nicolas Sarkozy đắc cử năm 2007, UMP lại gặp cảnh trớ trêu là luôn thất bại tại các kỳ bầu cử địa phương. Đảng Xã hội và liên minh đang nắm đến 350 thành phố trên 15.000 dân tại Pháp, còn các đảng cánh hữu chỉ nắm 262 thành phố, theo Le Monde. Không chỉ vậy, nhiều chính sách của chính phủ gần đây như việc xóa bỏ một số dịch vụ công cộng đã làm phật lòng không ít lãnh đạo địa phương.

Trong Quốc hội Pháp, Hạ viện vẫn được xem là “có giá” hơn khi có quyền quyết định sau cùng trong trường hợp lưỡng viện không đồng quan điểm. Tuy nhiên, việc đảng Xã hội đưa cánh tả nắm được Thượng viện là lời cảnh báo đối với đảng UMP và cá nhân ông Sarkozy khi chỉ còn 7 tháng nữa là đến kỳ bầu cử tổng thống 2012. Chưa kể từ nay, những cải cách, dự luật, việc chi tiêu... của chính phủ cũng sẽ gặp nhiều trắc trở hơn. Đặc biệt, Thượng viện “cánh tả” sẽ không bỏ lỡ cơ hội điều tra về những vụ bê bối liên quan đến đảng cầm quyền.

Sau cùng, nếu lãnh đạo đảng Xã hội tại Thượng viện Jean-Pierre Bel được bầu làm Chủ tịch thay ông Gérard Larcher vào ngày 1.10 sẽ càng tô đậm thêm thắng lợi của cánh tả. Chủ tịch Thượng viện là nhân vật số 2 của nhà nước Pháp, được tạm giữ quyền điều hành đất nước trong trường hợp tổng thống qua đời, từ chức đột ngột và được quyền bổ nhiệm các vị trí trong Hội đồng Hiến pháp, Hội đồng Thẩm phán cấp cao...

Nguyễn Ngọc Lan Chi