Những biểu hiện
Xảy ra một cách tái diễn các cơn ăn vô độ, với các biểu hiện như sau: trong một khoảng thời gian hạn chế (1 đến 2 giờ), người bệnh ăn một lượng thực phẩm quá nhiều hơn lượng thực phẩm mà đa số mọi người cùng ăn trong cùng một thời gian tương tự. Có cảm giác mất kiểm soát hành vi ăn uống trong cơn (không thể ngừng ăn hoặc không thể kiểm soát mình ăn gì và ăn bao nhiêu). Người bệnh có những hành vi bù trừ không thích hợp như: kích thích ói, lạm dụng chất nhuận trường, thuốc lợi tiểu, thụt tháo hoặc các loại thuốc khác, nhịn đói, tập luyện thể dục quá mức. Thường kèm theo các biến chứng cơ thể như mất nước, suy giảm nhịp tim... Các cơn ăn vô độ và hành vi bù trừ không thích hợp cả hai xảy ra trung bình ít nhất 2 lần một tuần trong vòng ba tháng.
Việc điều trị chứng ăn vô độ tâm thần phải được các chuyên gia tâm thần xác định. Liệu pháp tâm lý được dùng chủ yếu trong trường hợp này. Khi đó các nhà tâm lý lâm sàng thường triển khai một số liệu pháp như: nhận thức hành vi là chủ yếu, liệu pháp hệ thống, liệu pháp thư giãn luyện tập, giải thích hợp lý.
Nguyên nhân
Người mắc bệnh có trọng lượng bình thường, hoặc chỉ nhỉnh cân một chút, nhưng lại cảm thấy mình béo và không hấp dẫn. Họ ăn kiêng nhằm kiểm soát thân thể, nhưng do bị đói nên có lúc họ ăn một lượng thức ăn quá nhiều. Quá xấu hổ và sợ bị béo ra, họ tạm thời ngừng ăn hoàn toàn, có thể luyện tập quá mức và thường gây nôn hoặc lạm dụng thuốc tẩy để thanh lọc bản thân ở mức độ cực đoan nhất.
Hoài Như, 23 tuổi, có một con trai 3 tuổi, đến Trung tâm tham vấn tâm lý (BV Tâm thần T.Ư 2) để được điều trị chứng ăn vô độ tâm thần. Cô bị gần 1 năm nay, khi chồng cô là phó giám đốc kinh doanh của một công ty liên doanh lớn rời bỏ mẹ con cô. Hoài Như luôn bận tâm đến cơ thể, lo sợ bị chồng bỏ rơi vì mình không còn hấp dẫn như thời con gái. Cô bắt đầu ăn kiêng (ý định giảm cân). Sau một thời gian, cô thấy mình có biểu hiện háu ăn bánh ngọt, chocolate... mỗi khi thấy đói, và rồi lại tự gây nôn sau khi ăn.
Bệnh thường gặp ở độ tuổi từ 18-20, chủ yếu gặp ở thanh thiếu niên, tỷ lệ mắc từ 5 – 10% trong số nữ ở tuổi trung học và nữ thường chiếm đa số hơn nam.
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới chứng háu ăn tâm thần: người bệnh có một tiền sử bệnh lý béo phì, tự ti về hình dáng cơ thể. Đôi khi là do lời bình luận của gia đình, bạn bè xung quanh về trọng lượng và hình dáng. Bên cạnh đó là do áp lực muốn có một thân hình mảnh mai một cách không thực tế dẫn tới chỗ nhiều phụ nữ không bằng lòng với cơ thể hoàn toàn khỏe mạnh của mình. Phần lớn không phát triển thành bệnh, chỉ một số phụ nữ nào có nhân cách không ổn định hoặc đang trong giai đoạn stress kéo dài, quá tự ti với chính bản thân mình mới có nguy cơ mắc bệnh cao.
Lê Minh Công
(BV Tâm thần T.Ư 2)
Bình luận (0)