Thực tế có nhiều trường hợp khi dùng thuốc viên nén không được phân nhỏ hoặc mở viên nang chỉ để lấy bột, vi hạt đem sử dụng vì như vậy không chỉ làm giảm chất lượng mà còn có thể gây tai biến do thuốc. Một khi viên thuốc được tháo ra khỏi vỉ sẽ dễ bị mất chất lượng, bệnh nhân có thể bị những tác dụng phụ do những sản phẩm phụ trong quá trình phân hủy thuốc gây ra. Một khi viên thuốc bị bẻ ra thì sự phân ly thuốc và sự hấp thụ thuốc trong cơ thể sẽ bị thay đổi nhất là những loại viên bao hoặc viên có tác động kéo dài.
Những loại thuốc nào cần uống nguyên vẹn?
Hữu Minh (Hà Tĩnh)
Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Đức (Trường ĐH Y dược TP.HCM) thì những loại thuốc dạng bào chế kiểm soát giải phóng (phóng thích dược chất kéo dài) phải giữ nguyên khi uống. Các thuốc dạng này thường được gọi với nhiều thuật ngữ khác nhau và có ký hiệu rõ ràng trên tên thuốc. Đây là dạng thuốc có bao một lớp màng mỏng đặc biệt hoặc có khung trơ (matrix) chứa thuốc, sẽ phóng thích dược chất trong suốt thời gian di chuyển trong ống tiêu hóa để cho tác dụng kéo dài, phóng thích dược chất suốt 12 hoặc 24 giờ.
Thuốc bao tan ở ruột: giúp thuốc không tan rã ở dạ dày mà chỉ tan rã ở đầu ruột non và phóng thích được chất ở ruột. Mục đích của thuốc là ngăn ngừa dược chất phóng thích ở dạ dày, gây hại cho niêm mạc dạ dày, ngăn ngừa dược chất bị hủy hoại bởi axít dịch vị.
Như vậy những loại thuốc này cần uống nguyên vẹn cả viên, không được bẻ nhỏ, kể cả nhai ngậm.
Các thuốc điều trị ung thư, thuốc gây độc tế bào, thuốc ức chế miễn dịch, như endoxan, methotrexat... Việc nhai hoặc nghiền các thuốc này có thể không ảnh hưởng đến dược động học của thuốc nhưng sẽ tạo ra các hạt phân tử có khả năng gây hại cho người thao tác do hít phải các phân tử này. Một số thuốc như dolobib, feldence, posicor nếu nghiền hoặc mở viên nang, bột thuốc sẽ phân tán, tiếp xúc với da hoặc niêm mạc gây kích ứng. Thậm chí có thuốc như propecia, proscar được khuyến cáo không được nghiền, bẻ nhỏ vì nếu bột thuốc bị phân tán, xâm nhập qua cơ thể phụ nữ mang thai (qua đường mũi, miệng) sẽ ảnh hưởng đến thai. Do vậy, với các loại thuốc này, người bệnh phải giữ nguyên vẹn viên thuốc khi uống.
Các loại thuốc viên sủi cũng phải để nguyên?
Mai Ngọc (Sài Gòn)
Đúng. Đây là loại thuốc cần được làm tan hoàn toàn trong nước trước khi đưa vào cơ thể. Thuốc dạng sủi là dạng phải giữ nguyên viên, tránh ẩm tốt để giữ nguyên hoạt chất và chỉ uống sau khi hòa tan. Không được bẻ nhỏ viên sủi hoặc bỏ nguyên viên vào miệng uống, sẽ rất hại cho đường tiêu hóa và khi không đủ nước để tan, thuốc không thể phát huy hết tác dụng. Người bị tăng huyết áp tuyệt đối không dùng thuốc dạng này. Để thuốc phát huy hết tác dụng điều trị và người dùng tránh được tình trạng bị ngộ độc thuốc, phải kiểm tra dạng bào chế của thuốc trước khi nhai hoặc bẻ nhỏ bất kỳ loại thuốc viên nào. Hơn hết hãy tham khảo ý kiến dược sĩ khi bạn không biết chắc chắn thuốc có thể nhai hoặc nghiền được hay không.
