(iHay) 'Có những chiều chiều mơ, tay thơm mùi cốm. Cốm thơm làng Vòng, mong mẹ đi chợ về...'(1). Tôi chợt giật mình khi nghe câu hát này vang lên từ đài phát thanh của phường. Cuối thu rồi, sắp hết mùa cốm rồi ư?
>> Hấp dẫn 'khúc biến tấu' của cốm Hà Nội
|
|
Mỗi khi mùa thu về, có lẽ làng Vòng (Cầu Giấy, Hà Nội) là ngôi làng "thơm" nhất thủ đô, với hương lúa nếp và hương cốm ngào ngạt. Nhiều người cao tuổi ở làng Vòng kể rằng nghề làm cốm bắt đầu từ truyền thuyết: vào một mùa thu cách đây ngàn năm, khi lúa bắt đầu trổ bông thì bão về, đê vỡ, tất cả hoa màu của bà con đều ngập chìm trong nước. Người làng Vòng cố gắng cứu vớt những bông lúa còn non ấy đem về rang khô để ăn dần, chống đói.
Không ngờ cái món ăn bất đắc dĩ trong những ngày đói ấy lại có hương vị quá đỗi hấp dẫn. Cứ thế, hàng năm người làng Vòng đều làm món ăn này, mỗi lần làm lại rút ra được nhiều kinh nghiệm để rồi tạo ra món cốm tao nhã, tuyệt vời như ngày nay.
Người làng Vòng từng chọn rất nhiều loại lúa nếp để làm cốm như: nếp thơm, nếp tan, nếp hoa, nếp lương phượng, nếp quýt.... và cuối cùng thấy rằng, cốm ngon nhất là làm bằng nếp cái hoa vàng. Sau khi gặt lúa về, trải qua nhiều công đoạn như tuốt lúa, rang, giã, sàng,... những hạt cốm dẻo thơm được ra lò. Người ta gói cốm vào hai lớp lá. Lớp trong là lá ráy để giữ cốm khỏi khô và mất màu. Lớp ngoài gói bằng lá sen để giữ được hương thơm của cốm.
|
|
Để cảm nhận trọn vẹn hương vị của cốm, bạn dùng ngón tay để nhúm từng miếng nhỏ như nhà văn Vũ Bằng từng viết: “Vì thế, ăn miếng cốm cho ra miếng cốm, người ta cũng cần phải tỏ ra một chút gì thanh lịch, cao quý! Phải biết tiếc từng hạt rơi, hạt vãi, và nhất là phải ăn từng chút một, lấy ngón tay nhón lấy từng chút một, chứ không được phũ phàng”(2).
Thu đến cũng là lúc ở mỗi khu chợ, mỗi con đường Hà Nội ngập tràn hương thơm của chuối tiêu. Chuối tiêu trứng quốc ăn cùng cốm là sự lựa chọn không thể tuyệt hơn cho khoảng thời gian này. Bẻ đôi trái chuối rồi chấm vào cốm sau đó nhai thật chậm, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt thơm của chuối kết hợp hài hòa với chút dẻo của cốm ủ hương lá sen. Ngoài chuối, ăn cốm với quả hồng chín cũng vô cùng thú vị.
Cốm còn được sử dụng để chế biến ra những món ăn truyền thống khác như: xôi cốm cho bữa sáng nhẹ nhàng, chè cốm và kem cốm giải nhiệt mát lạnh, bánh cốm đi cùng bánh xu xê cho ngày vui của đôi lứa, chả cốm cho những bữa ăn gia đình thêm đầm ấm…
(1) trích Cốm làng Vòng của Lê Minh Sơn
(2) trích Món ngon Hà Nội của Vũ Bằng
Quỳnh Văn
>> Thu Hà Nội vấn vương hương bánh cốm
>> Ăn bánh cốm, đợi tình nhân
>> Xôn xao nhớ cốm mùa thu
Bình luận (0)