Tôi đã từng đi nhiều nơi và ăn bún đậu mắm tôm ở không ít quán nhưng có lẽ ăn ở Hà Nội vẫn là ngon nhất. Bạn bè tôi cũng nói thế.

Có rất nhiều món ăn quê, dân dã thôi mà thành niềm thương cho người ở lại, thành nỗi nhớ cho kẻ ra đi. Chẳng hạn, chỉ là cá cơm bé nhỏ, sao vẫn nghe bồi hồi khi ngồi trước mấy món chân quê mẹ nấu.

Canh rau tàu bay tỏa hương thơm nồng đượm, đĩa rau luộc xanh mướt nằm cạnh chén mắm pha chanh đường ớt tỏi, lòng chợt bâng khuâng nhớ ngày xa.

Những người ăn được và “lỡ ghiền” mắm cái thì chỉ cần hàng xóm giở nắp hũ mắm ra họ đã xuýt xoa “chu cha, mắm đâu mà thơm dữ”. 

Năm nay, hết tháng giêng, tháng hai rồi đến tháng ba mà tiết trời ở nông thôn miền Trung vẫn còn dịu mát. Vừa rồi, lại có thêm cơn mưa nhẹ nên cây cối trong vườn xanh rờn.

Từ những viên đá, ống nứa vô tri, một nghệ nhân người đồng bào Xê Đăng đã biến chúng thành những chiếc đàn đá, đàn nước với âm thanh trong trẻo mang đặc trưng riêng của núi rừng Ngọc Linh.

Hôm rồi đi chợ thấy một phụ nữ lớn tuổi ngồi bên một cái rổ be bé đựng mấy trái điều (đào lộn hột), tôi mua ngay dù đó không phải thứ trái cây mà tôi ưa thích.

Đến độ đầu tháng hai, tháng ba âm lịch, cá trích thường mắc đầy lưới. Còn nhớ, có mẻ cá to là thế nào ngoại cũng để lại một ít làm gỏi.

Ở quê tôi, ăn xôi gấc đầu năm trở thành thói quen của nhiều gia đình. Xôi gấc vốn có màu đỏ tự nhiên của đất trời - màu của hạnh phúc, màu thắm của sắc xuân, tạo sự dung hòa, thuận lợi cho năm mới.

Chút nhân nhẩn của củ nghệ, chút cay nồng của ớt, mùi thơm thoang thoảng của húng, ngò. Tất cả hòa lẫn trong một cảm giác thăng hoa khi nhân nha từng thớ cá tràu ngọt ngào hấp với nghệ tươi.