Dân xứ chuối được mùa vẫn méo mặt

Được mùa chuối nhưng trên khuôn mặt người trồng chuối ở xã Tân Long, H.Hướng Hóa, Quảng Trị lộ rõ nét âu lo - Ảnh: Nguyễn Phúc

Thời kỳ vàng son của... chuối

Hướng Hóa hiện có trên 1.400 ha chuối chủ yếu được trồng ở các xã Tân Long, Tân Thành, Tân Lập và vùng Lìa. Trong đó, xã Tân Long là vùng chuyên canh chuối lớn nhất với diện tích chiếm hơn một nửa. Do thích hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương, cây chuối sinh trưởng nhanh, cho năng suất tốt, quả to tròn, vị ngọt thơm, nên gần chục năm trở lại đây chuối Hướng Hóa đã trở thành thương hiệu. Việc làm ăn thuận lợi, nhiều hộ đã phất lên từ loài cây bình dị này (thu nhập từ 400 đến 700 triệu đồng/năm), không những thế nhiều hộ còn sang tận Lào thuê đất, mở rộng diện tích . Có những thời điểm, trồng chuối đã trở thành 1 phong trào rầm rộ.

Những năm trước, vào những tháng cuối năm, chợ ngã ba Tân Long (nằm trên QL9) là nơi tập kết chuối của cả H.Hướng Hóa để các tiểu thương từ khắp nơi đổ về thu mua. Chuối Hướng Hóa được xuất bán đi nhiều tỉnh miền Trung, ra bắc rồi vươn ra thị trường Trung Quốc, giá chuối lên cao ngất, người bán mua tấp nập, từng đoàn xe tải lên xuống để chở chuối đi không ngơi nghỉ. Riêng năm ngoái, giá chuối dao động từ 7.000 đến 9.000 đồng/kg, thời điểm cao nhất lên tới 12.000 đồng/kg.

Chết đứng vì chuối rớt giá

Theo phản ánh của nhiều hộ dân trồng chuối ở H.Hướng Hóa, tình trạng tư thương ép đang diễn ra một cách có hệ thống, không ai can thiệp nổi.  "Tôi nghĩ chính quyền nên kêu gọi một doanh nghiệp xuất nhập khẩu có uy tín, đứng ra thu mua còn về lâu dài, có doanh nghiệp chuyên chế biến chuối tại chỗ thì dân mới yên tâm sản xuất, không lo cảnh “được mùa, rớt giá” như hiện nay!” anh Đoàn Trang (xã Tân Long) nói.

Thế mà, giá chuối năm nay ở Hướng Hóa chỉ được thương lái thu mua với giá “chạm đáy”, trên dưới 3.500 đồng/kg. Mức giá này đã làm nhiều hộ trồng chuối tại vùng chuyên canh Tân Long choáng váng. Có trong tay hơn 1 ha chuối đã đến kỳ thu hoạch, nhưng chị Hồ Thị Mơ lắc đầu tiếc rẻ: “Trước mà thế này là như ngồi trên đống vàng, còn giờ có hái về nhà cũng chẳng ai tới thu mua, ngó ngàng. Ăn thì làm sao hết trong khi giá lại quá rẻ nên tôi cũng chẳng buồn hái…”.

Ngao ngán khi loại nông sản chủ lực này rớt giá thê thảm, một số bà con thậm chí không còn nghĩ đến chuyện thu hoạch dẫu chuối chín vàng trên nương. “Trước tôi có 8 ha chuối, năm 2011 vừa qua Lào trồng thêm 3 ha nữa nhưng giá cả năm nay bấp bênh quá, chẳng dám thu hoạch. Năm ngoái, trừ hết chi phí tôi thu ròng 500 triệu đồng, còn như giờ mót được 200 triệu đồng cũng phải mơ”, anh Đoàn Trang, hộ dân có diện tích trồng chuối và sản lượng chuối lớn bậc nhất của xã Tân Long trần tình. Đó cũng là tình cảnh của không ít hộ trồng chuối mạnh dạn mở rộng diện tích sản xuất, “xuất ngoại” trồng chuối. Những rẫy chuối bạt ngàn giờ với họ là “bỏ thì thương mà vương thì khổ” vì viễn cảnh lỗ nặng đang cận kề.

Ông Đỗ Văn Khả, Chủ tịch UBND xã Tân Long cho biết: “Trước đây, mỗi ngày tư thương thu mua ở xã khoảng 50 tấn chuối để xuất sang Trung Quốc. Nhiều năm lượng chuối xuất khẩu đạt doanh số gần 100 tỷ đồng. Nhưng thời gian gần đây, đầu ra của sản phẩm chuối mật mốc không ổn định như trước. Tình trạng được mùa, mất giá tiếp diễn thế này sợ rằng sẽ có nhiều người nghĩ đến chuyện bỏ rẫy chuối”. Ông Nguyễn Ngọc Khả, Trưởng phòng Nông nghiệp H.Hướng Hóa thì nhận định, giá chuối khoảng 6.000 đến 7.000đồng/kg là vừa phải nhất. Nhưng do có thời điểm thương lái “thổi” giá lên quá cao để xuất sang Trung Quốc. Dần dần, chuối Hướng Hóa quá phụ thuộc vào thị trường này, giờ nhu cầu của doanh nghiệp Trung Quốc giảm, lượng mua giảm đi tức là “cung đã vượt cầu” thì giá cũng tụt không phanh, đẩy bà con vào cảnh khốn đốn.

Nguyễn Phúc