Còn dân ở miền Đông Nam bộ và các nhà chế biến Nam dược gọi là diệp hạ châu vì dưới kẽ lá có trái tròn, bóng láng xâu thành chuỗi cho trẻ chơi bán hàng. Tuy nhiên, theo y sư Tuệ Tĩnh trong “Đông dược thần thảo tòng thư” có tên là “chó đẻ” vì ở các vùng nông thôn, chó cái sau khi đẻ con xong thường ra vườn tìm cây diệp hạ châu nhai nuốt liên tục 2, 3 ngày, vừa để cầm máu, vừa để bảo vệ sinh mạng, một bản năng tự vệ do tạo hóa ban cho loài vật. Hẳn nhiên, cây chó đẻ phải là thảo dược hữu ích.
Cây chó đẻ vị đắng, hàn tính, bổ âm. Ngoài giá trị chữa sốt rét ác tính còn là loại thảo dược hiệu quả trị các chứng bệnh: viêm gan siêu vi B, giải độc rượu, dạ dày, máu bị nhiễm độc… Cây chó đẻ phơi khô, sao khử thổ còn giúp người bị sỏi thận, tiểu rát, tiểu són, niệu đạo không thông khỏi bệnh sau 2-4 tuần sử dụng.
Sau đây là một số phương thuốc từ cây chó đẻ kết hợp với một số thảo dược Đông y khác:
- Sốt rét mạn biến chứng suy gan: 50gr cây chó đẻ, 50gr cam thảo đất, sao khử thổ, sắc trong 3 chén nước còn 8 phân, chia làm 2 phần, uống sau bữa ăn trưa và chiều. Liên tục 4-8 tuần sẽ dứt.
- Cao tuổi thận suy, tiểu mỗi đêm 5-7 lần, tiểu gắt, đau niệu đạo: Mỗi ngày 100gr cây chó đẻ tươi (nếu khô và đã sao khử thổ thì dùng 20-50gr), sắc trong 2 lít nước (1 lít nếu cây khô). Uống khi khát. Sau khi xét nghiệm bilirubin và urobilin, kết quả đã giảm.
- Viêm gan siêu vi B cấp: Đối với người bệnh nhẹ dùng 150gr, bệnh nặng 250-300gr cây tươi cộng thêm 12gr nhân trần, 20gr huỳnh bá (mua ở hiệu bào chế Đông y dược), sắc chung trong 2 lít nước còn 800ml. Uống 3 lần/ngày, liên tục 30 ngày vừa giải độc gan (xơ gan), vừa giúp lọc máu, bổ can, tỳ.
- Phụ nữ sau khi sinh con 3 ngày: dùng 20gr cây chó đẻ khô (đã sao khử thổ), 15gr cam thảo đất, 5 lát gừng già (5gr) và 15gr thịt trái gấc, sắc chung trong 2 lít nước còn 800ml. Uống liên tục 10 ngày, da sẽ hồng thắm, tiêu hóa dễ, ăn ngủ ngon.
Cây chó đẻ rất dễ tìm, dễ trồng ở vùng đất hơi ẩm, không sợ mưa, trũng thấp nên mọc tươi tốt quanh năm. Có 2 loại cây: cây chó đẻ răng cưa và cây chó đẻ lá trơn nhẵn, lớn hơn cây chó đẻ thường (Phyllanthus matsamureae). Cả 2 đều là cây thuốc quý. Do vị đắng nên khi cho trẻ uống có thể thêm đường phèn hoặc đường cát để trị các chứng bệnh về gan và sốt xuất huyết, sốt ác tính (tùy theo độ tuổi mà đo lường số lượng - trong khoảng từ 5-10gr).
Đông y sĩ Kiều Bá Long
Bình luận (0)