Bỏ thi tốt nghiệp THPT hay bỏ thi ĐH?

Theo GS Đào Trọng Thi, chủ trương đổi mới thi tốt nghiệp THPT và thi ĐH là rất đúng đắn vì rõ ràng có sự bức xúc lớn trong xã hội do chất lượng các kỳ thi còn có nhiều vấn đề, độ 

GS-TSKH Đào Trọng Thi - Ảnh: N.Q

an toàn chưa cao, tạo ra một không khí quá căng thẳng và gây tốn kém quá nhiều trong xã hội. Tuy nhiên, theo GS Thi thì: "Khi đặt vấn đề giải quyết bức xúc trên như thế nào thì Bộ GD-ĐT đã có một quy trình ngược. Đổi mới các kỳ thi thì đâu phải bắt buộc chỉ có một con đường là thống nhất 2 kỳ thi. Cách làm như thế là chưa có cơ sở khoa học và không thể chấp nhận được".

* GS cho rằng quy trình của Bộ GD-ĐT bị ngược, vậy thì "chiều xuôi" của nó là như thế nào?

- Tại thời điểm này vẫn tồn tại độc lập 2 kỳ thi: thi tốt nghiệp THPT và thi ĐH. Mỗi kỳ thi có mục tiêu riêng biệt để đánh giá chính xác yêu cầu của kỳ thi, chọn được những người xứng đáng nhất vượt qua kỳ thi; còn những mục tiêu khác như giảm tải, chống gian lận, chống tiêu cực... nói cho cùng cũng chỉ nên xem đó là mục tiêu phụ, là điều kiện thêm để thực hiện mục tiêu chính. Có thể có những phương án tổ chức như: 1- Tổ chức 2 kỳ thi riêng, đổi mới từng kỳ thi một sao cho 2 mục tiêu cùng tốt hơn; 2- Tập trung cho kỳ thi ĐH, bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT giống như đã từng bỏ kỳ thi tốt nghiệp tiểu học và tốt nghiệp THCS, thay vào đó là xét tuyển kết quả học tập; 3- Tổ chức 1 kỳ thi mà làm được cả hai mục đích. Bộ GD-ĐT đang chọn phương án này, nhưng thật ra chưa có một đề án khả thi.

* Dựa trên đề án của Bộ GD-ĐT đã lựa chọn, GS có những góp ý gì ?

- Đánh giá tốt nghiệp THPT là một nhiệm vụ không phức tạp lắm, có thể xét dựa trên kết quả học tập năm cuối cấp, hoặc do từng địa phương tổ chức thi riêng theo chỉ đạo chung của Bộ GD-ĐT. Vì vậy, tôi có ý kiến khác với ĐATTS của Bộ GD-ĐT: nếu phải bỏ một kỳ thi chung toàn quốc thì nên bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT chứ không phải bỏ kỳ thi vào ĐH. ĐATTS nêu phương án ra đề với 70% số điểm ứng với nội dung theo chuẩn kiến thức, kỹ năng THPT (câu hỏi dễ) và 30% câu hỏi khó hơn là có ý nghiêng về những học sinh có trình độ trung bình, đem số điểm đạt được từ kỳ thi này để xét tuyển vào ĐH là không hợp lý.

Để xét tuyển vào ĐH, tôi đề nghị chỉ dùng những câu khó để tính điểm, hoặc nếu tính cả câu dễ thì các câu hỏi khó phải có hệ số cao hơn nhiều. Do vậy, trong đề thi chung phải phân biệt rõ câu hỏi dễ và câu hỏi khó để thí sinh được quyền chọn lựa khi làm bài theo mục tiêu riêng của mình (ưu tiên cho việc tốt nghiệp THPT hay xét tuyển ĐH). Cũng có thể xem kỳ thi chung là "vòng sơ tuyển" để chỉ xét tuyển tốt nghiệp THPT và như thế kỳ thi chung đã "hoàn thành nhiệm vụ". Sau đó, cần mạnh dạn chọn điểm sàn xét tuyển ĐH thật cao, có thể là từ điểm 7/10 hoặc 8/10 trở lên để chọn học sinh khá giỏi đủ điều kiện xét vào ĐH (so với điểm 5/10 để xét tốt nghiệp THPT). Nếu chọn điểm sàn xét tuyển vào ĐH cao, các trường sẽ có điều kiện xét tuyển chính xác hơn với số lượng thí sinh không quá đông. Lúc đó, các trường chỉ cần tổ chức kiểm tra một môn trọng tâm vào từng ngành, chẳng hạn vào ngành Toán thì chỉ kiểm tra môn Toán thay vì kiểm tra cả 3 môn Toán, Lý, Hóa (khối A) như hiện nay. Dù sao, đây cũng chỉ là phương án tạm thời áp dụng trong một thời gian ngắn, còn về lâu dài, kỳ thi ĐH nên giao cho các trường ĐH tự tổ chức, Bộ GD-ĐT chỉ nên "can thiệp" ở những trường chưa đủ điều kiện tự chủ về cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên.

N.Q