Theo HoREA, tiền sử dụng đất hiện nay đang được quy định bởi luật Đất đai, là một nguồn thu quan trọng của ngân sách địa phương nhưng là gánh nặng đối với doanh nghiệp (DN).
Cách tính tiền sử dụng đất đang tạo ra cơ chế xin - cho, nhũng nhiễu và DN phải mất rất nhiều thời gian để hoàn tất thủ tục hành chính này. Chủ đầu tư dự án đang phải nộp “tiền sử dụng đất” rất lớn, bằng khoảng trên dưới 70% chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng, gần như phải mua lại quyền sử dụng đất lần thứ 2 và gánh nặng này cuối cùng người mua nhà phải gánh chịu.
Cụ thể, tiền sử dụng đất đang chiếm tỉ trọng lớn trong cơ cấu giá thành nhà ở, chiếm khoảng trên dưới 10% trong giá thành căn hộ chung cư; chiếm khoảng trên dưới 30% trong giá thành nhà phố; chiếm khoảng trên dưới 50% trong giá thành biệt thự. Nhà nước đang có được khoản thu lớn từ tiền sử dụng đất nhưng về lâu dài, nếu đã giao hết đất thì sẽ không còn nguồn thu ngân sách lớn này nữa, mà cần phải bổ sung, thay thế bằng thuế tài sản.
HoREA cho rằng luật Thuế tài sản cần đi đôi với việc sửa đổi chính sách và cơ chế tính tiền sử dụng đất để tránh tình trạng thuế chồng thuế. Do đó, đơn vị này kiến nghị quy định tiền sử dụng đất là một sắc thuế đánh trên hoạt động chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp thành đất ở, với thuế suất khoảng 10-15%, tính trên bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành, được điều chỉnh hằng năm bằng hệ số điều chỉnh giá đất (k) phù hợp với giá thị trường. Việc này sẽ đảm bảo tính minh bạch, loại trừ cơ chế xin - cho, nhằm kéo giảm mức thu tiền sử dụng đất rất nặng hiện nay về mức hợp lý hơn.
\n
Trên cơ sở đó, sẽ bổ sung luật Thuế tài sản (đất ở, nhà ở), để tạo nguồn thu ổn định, bền vững cho ngân sách nhà nước của các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
Bên cạnh đó, để bù đắp sự sụt giảm nguồn thu ngân sách do giảm nguồn thu tiền sử dụng đất, các địa phương cần khuyến khích phát triển sản xuất, kinh doanh, thương mại, dịch vụ, du lịch để tăng nguồn thu bổ sung cho ngân sách. Đơn cử, quận 7 (TP.HCM) trước đây chỉ thu ngân sách dưới 1.000 tỉ đồng/năm, nhưng sau khi hình thành khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng và các hoạt động sản xuất, kinh doanh, thương mại, dịch vụ đã tăng nguồn thu ngân sách đạt 4.567 tỉ đồng trong năm 2017.
Ngoài ra, HoREA cũng kiến nghị thực hiện phổ biến phương thức đấu giá đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất để lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, nhằm đạt được hiệu quả tốt nhất.
