Mục đích là để điều tiết thu nhập trong nền kinh tế nhưng do ngại khó và chỉ nhắm vào các đối tượng "có tóc", ngành thuế đang tạo ra nhiều sự ngược đời trong thực thi các sắc thuế.
Sự ngược đời tồn tại nhiều năm nay, gây bất bình cho dư luận là trong lĩnh vực thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
Ai cũng biết TNCN là để điều tiết thu nhập vì mục đích công bằng. Hay nói một cách dễ hiểu, người có thu nhập cao phải đóng thuế nhiều hơn. Nhưng thuế TNCN của ta lâu nay lại luôn trong tình trạng "điều tiết ngược" khi chỉ "nhắm" vào những người làm công ăn lương. Đối tượng này bị "soi" kỹ từng khoản thu nhập, dù là rất nhỏ. Trong khi đó, không ít những người có thu nhập cao, thậm chí cực cao lại ung dung lách thuế bằng nhiều cách. Nào là thành lập công ty để "chuyển" từ đóng thuế TNCN thành thuế thu nhập doanh nghiệp với mức thấp hơn do "kê" hàng loạt các loại chi phí trời ơi; có thu nhập ở nhiều nơi nhưng chỉ khấu trừ 10%/nơi thay vì đóng thuế lũy tiến trên tổng thu nhập theo quy định... Kết quả là người thu nhập cao thì nộp thuế ít, thậm chí không nộp thuế trong khi đối tượng làm công ăn lương thì truy thu không thiếu một đồng.
Tương tự là việc thu thuế trong lĩnh vực kinh doanh công nghệ số, kinh doanh qua mạng internet mà Báo Thanh Niên mới thông tin. Các mạng xã hội nước ngoài như Google, Facebook... với tiềm lực tài chính mạnh, doanh thu cao, lợi nhuận "khủng" thì không bị thu thuế. Còn các doanh nghiệp trong nước yếu hơn cả về vốn, về kinh nghiệm thì đã và đang nộp thuế đầy đủ. Việc này đang không chỉ gây thất thu cho ngân sách, tạo ra sự bất bình đẳng trong nghĩa vụ nộp thuế giữa các doanh nghiệp mà còn làm giảm lợi thế, giảm sức cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước trong lĩnh vực này.
Có thể nói thẳng ra rằng, sở dĩ tồn tại những sự ngược đời nói trên là do ngành thuế của ta ngại khó, lạc hậu và thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan liên quan. Đơn cử trong việc thất thu thuế từ các mạng xã hội như Google, Facebook... nói trên. Ngành thuế cho rằng họ không "theo kịp" việc kinh doanh qua mạng, kinh doanh số nhưng thông thường, cá nhân và doanh nghiệp có quảng cáo trên các mạng này đều sử dụng hệ thống thanh toán quốc tế tại ngân hàng. Ngành thuế hoàn toàn có thể phối hợp với các ngân hàng để quản lý. Hơn ai hết, ngành thuế hiểu rõ, nguyên tắc quản lý thuế là có thu nhập phát sinh tại VN, chắc chắn thu được. Vấn đề là họ có muốn làm hay không mà thôi.
Tất nhiên, thu thuế từ những người làm công ăn lương, những doanh nghiệp đăng ký kinh doanh đầy đủ thì đơn giản hơn nhiều so với các hình thức khác. Nhưng nghĩa vụ của ngành thuế không chỉ là thống kê, tổng hợp, đưa vào diện thu thuế nhiều loại thu nhập mà quan trọng hơn là phải quản lý đầy đủ các loại thu nhập để tạo công bằng về thuế cho người dân, doanh nghiệp. Đó là chưa kể, kinh tế Việt Nam đã và đang hội nhập ngày càng sâu vào kinh tế thế giới, sẽ còn nhiều hình thức kinh doanh hiện đại khác thâm nhập vào Việt Nam. Nếu chúng ta cứ thu thuế theo kiểu "chọn việc nhẹ nhàng" thế này thì ngân sách thất thu ngày càng lớn và sự bất bình đẳng về nghĩa vụ thuế ngày càng sâu. Đã đến lúc, ngành thuế phải xem lại trách nhiệm quản lý thuế của mình để tạo sự công bằng cho tất cả những người, những doanh nghiệp nộp thuế.
Nguyên Hằng
Bình luận (0)