Theo CNN, đồng tiền ảo phổ biến nhất thế giới tăng hơn 1.400% trong năm nay. Nếu bong bóng bitcoin nổ, hậu quả sẽ rất lớn. “Khi nói về điểm kết thúc, lịch sử bong bóng thế giới cho thấy đó sẽ là một vụ nổ lớn, chứ không phải chỉ là những tiếng xì. Tôi không có lý do để nhận định rằng bong bóng lần này có thể khác”, nhà kinh tế Sharon Zoller thuộc ngân hàng ANZ nhận định.
Dưới đây là danh sách bốn bong bóng tài chính nổi tiếng lịch sử kinh tế.
Bong bóng hoa tulip
Đầu thế kỷ 17, đầu cơ là yếu tố thúc đẩy giá trị hoa tulip ở Hà Lan lên đến mức cao ngất. Hoa tulip khi đó mới được nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ và trở thành tiêu điểm. Dữ liệu từ ngày đó hiện rất khan hiếm, vì vậy, khó xác định giá tăng đến mức nào. Song theo Rijksmuseum, Bảo tàng Hà Lan, ở thủ đô Amsterdam của nước này, nhiều người thế chấp nhà để lấy hoa tulip.
Giống như nhiều bong bóng khác, giá cả bong bóng hoa tulip bị thổi phồng bởi lòng tham hoặc tâm lý bị bỏ ngoài cuộc chơi. Các nhà đầu tư mua hoa với kỳ vọng sẽ bán chúng đi với giá cao hơn. Dù vậy, bong bóng không căng lâu. Một đợt bán ồ ạt đã gây hiệu ứng domino, khiến giá cả lao dốc.
Stephen Innes, chuyên gia thuộc hãng môi giới Oanda cho rằng bong bóng bitcoin sẽ đi lại vết xe đổ này: “Giá cả sẽ vượt quá tầm với của một người bình thường cho đến khi nhu cầu biến mất”.
Bong bóng South Sea
Trong thế kỷ 18, cổ phần của hãng giao thương South Sea Company của Anh tăng vọt vì kỳ vọng công ty sẽ sớm gặt hái lợi nhuận khủng từ thương mại với Mỹ. Song thực tế, hãng không kiếm được nhiều tiền.
Nam Mỹ bị Tây Ban Nha kiểm soát, và Tây Ban Nha từng có chiến tranh với Anh ở thời điểm đó. Điều này khiến việc Anh độc quyền giao thương trong khu vực này bất khả thi, theo Encylopedia Britannica. Dù vậy, các nhà đầu tư nhỏ lẻ Anh liên tiếp đổ tiền vào cổ phiếu South Sea Company, khiến nó tăng 900% trong một năm. Ngay sau đó, các nhà đầu cơ chuyển thành người bán hàng và giá cổ phiếu rớt thảm khiến công ty phải phá sản.
Khủng hoảng Phố Wall năm 1929
5 năm trước đợt lao dốc cổ phiếu lớn ở Phố Wall vào tháng 10.1929, các cổ phiếu được niêm yết trên Chỉ số Trung bình Công nghiệp Dow Jones tăng vọt 500%. Giới đầu tư lạc quan về kinh tế Mỹ trong thời kỳ những năm 1920, khiến giá cổ phiếu bay cao. Song sau đó, vết nứt kinh tế xuất hiện.
Cổ phiếu không lao dốc chỉ trong một ngày. Theo Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), chỉ số Dow sụt giảm mạnh nhiều lần. Sự kiện này kéo theo hậu quả lớn của thời Đại suy thoái. Phố Wall không rơi xuống đáy mãi cho đến hai năm sau đó, khi chỉ số Dow trượt đến 90% so với mức cao nhất vào năm 1929.
Bong bóng dotcom
Giới đầu tư hối hả chạy theo cơn sốt internet vào cuối thập niên 1990. Họ đổ xô vào các doanh nghiệp tập trung kinh doanh web, đẩy chỉ số Nasdaq lên 200% chỉ trong hơn một năm. Mức tăng này được thúc đẩy bởi nhiều mã cổ phiếu có tổng giá trị hàng tỉ USD trong suốt thời kỳ bong bóng. Nhiều trong số các cổ phiếu này là của công ty phần mềm và internet không có lời.
Vì thế, “đại tiệc” internet không kéo dài được lâu. Bong bóng vỡ đầu những năm 2000, một phần vì lãi suất cao khiến việc cho vay trở nên đắt đỏ. Nasdaq lao dốc 80% trong vài năm sau đó.
tin liên quan
Bitcoin 'điên cuồng' vượt ngưỡng 19.000 USDChỉ một năm trước bitcoin còn ở dưới mức 800 USD, nhưng giờ đây đồng tiền này đã lập đỉnh cao mới khi vượt ngưỡng 19.000 USD sau vài ngày tăng giá liên tục.
Bình luận (0)