Theo hợp đồng, toàn bộ thiết bị phải có xuất xứ từ 15 nước khối EU và các nước Mỹ, Canada, Nhật. Tuy nhiên, xuất xứ của một số thiết bị được nhập về không như hợp đồng đã ký kết mà có xuất xứ lạ hoắc! Bao gồm xuất xứ từ Thái Lan (trạm bảo ôn nghiền liệu trị giá gần 50 ngàn euro) và Malaysia (trạm cân liệu, nhà nghiền liệu, hệ thống làm nguội clinke, hệ thống điều hòa thông gió... trị giá hơn 2,8 triệu euro). Việc khác nhau giữa các xuất xứ hàng hóa dẫn đến chất lượng và giá cả chắc chắn khác nhau. Về vấn đề này, khi được các cơ quan chức năng yêu cầu cung cấp tài liệu liên quan đến giá cả của các thiết bị không đúng xuất xứ đã nhập, Cosevco đã không đưa ra được bất cứ tài liệu nào. Vì vậy, việc xác minh để làm rõ mức độ thiệt hại và trách nhiệm của từng cá nhân đã được Thanh tra Chính phủ kiến nghị chuyển sang cơ quan điều tra.
Bên cạnh đó, số lượng thiết bị dự phòng trị giá hơn 2 triệu euro đã được Cosevco chấp nhận ký kết với Polysuis AG cũng bị nhập khẩu thiếu. Cụ thể thiếu 287 chi tiết tại 120 mục, trong đó có đến 256 thiết bị thiếu so với danh mục thiết bị dự phòng thay thế đã được ký kết với Polysuis AG trước đó. Sự việc rõ ràng như vậy nhưng không hiểu sao Cosevco vẫn thanh toán đủ!
Được biết, sau một năm đưa Nhà máy xi măng sông Gianh vào vận hành, số lượng phụ tùng sản xuất được sử dụng chỉ là 195/1.434 mục (chiếm 13,5%). Con số này đã chứng minh cho việc đoàn đàm phán đã không loại bỏ được vật tư không cần thiết, chấp nhận mua sắm phần lớn thiết bị rồi về để đó, không biết đến khi nào mới có cơ hội sử dụng!
Biết sai phạm vẫn dung túng!
Theo hợp đồng thỏa thuận với Polysuis AG, tài liệu kỹ thuật theo hợp đồng bao gồm thiết kế công nghệ và xây dựng nhà máy, tài liệu hướng dẫn vận hành. Về phần thiết kế, nhà thầu đã bộc lộ hàng loạt sai phạm hợp đồng, vẫn được chủ đầu tư là Cosevco dung túng, xử lý chậm và thiếu kiên quyết.
Đơn cử là việc nhà thầu vi phạm quy định trong hợp đồng khi giao toàn bộ thiết kế xây dựng cho hai nhà thầu phụ là Công ty tư vấn xây dựng công nghiệp và đô thị VN, và Công ty tư vấn đầu tư xây dựng các công trình vật liệu xây dựng. Điều đáng chú ý là tìm đỏ mắt cũng không thấy tên của cả hai nhà thầu này trong danh sách các nhà thầu phụ trong hợp đồng. Chưa hết, Công ty tư vấn đầu tư xây dựng các công trình vật liệu xây dựng vừa là tư vấn quản lý điều hành dự án, giám sát thực hiện hợp đồng, lại kiêm thêm vai trò tư vấn đấu thầu, thẩm tra phần công nghệ nhưng lại vừa làm thầu phụ thiết kế cho Polysuis AG(!). Các chất lượng thiết kế quá thấp cùng tiến độ không đáp ứng đúng như hợp đồng của nhà thầu đã làm ảnh hưởng đến toàn bộ tiến độ thi công xây dựng nhà máy. Cụ thể là việc chậm tiến độ so với quyết định đầu tư của dự án đến 22 tháng. Vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản chỉ đạo, yêu cầu nhà thầu đáp ứng không điều kiện tiến độ thiết kế trong đàm phán. Tuy nhiên, mức xử lý vi phạm hợp đồng của Cosevco với tư cách là chủ đầu tư với phía nhà thầu chỉ dừng ở mức phạt về tiến độ cấp tài liệu và thiệt hại trực tiếp phát sinh phải bồi thường mà không phạt lỗi thiết kế sửa đổi nhiều lần (có hợp đồng phải điều chỉnh đến 80% so với ban đầu)... Mức phạt 2 lỗi trên chỉ dừng lại ở con số hơn 1,5 tỉ đồng, quá nhỏ so với những thiệt hại đã gây ra với dự án.
Ngoài ra, trong cam kết hợp đồng, phía Polysuis AG cung cấp 286 tháng chuyên gia để hướng dẫn, giám sát chế tạo, vận hành nhà máy... trong 12 tháng. Nhưng trên thực tế, dự án đã sử dụng vượt 102 tháng (35,6% hợp đồng) lên đến 388 tháng cung cấp chuyên gia. Điều này đã làm tăng thêm chi phí hơn 32 tỉ đồng. Chủ đầu tư – Cosevco đã chấp nhận cả việc cho nhà thầu sử dụng chuyên gia VN thay vì chuyên gia nước ngoài như hợp đồng ban đầu.
Riêng đối với gói thầu xây dựng các nhà cầu băng tải xuất xi măng ra cảng, Cosevco, Ban quản lý dự án, các đơn vị thiết kế, giám sát và thi công đều mắc sai phạm ngay từ khâu thiết kế, đấu thầu, quản lý thi công cho đến thanh quyết toán gói thầu. Trên thực tế, những sai phạm này đã để lại hậu quả thiệt hại hơn 7 tỉ đồng mà đến nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân và trách nhiệm cụ thể.
Chủ tịch HĐQT xài ô tô trốn thuế
Theo tài liệu chúng tôi có được, ngày 24.9.2002, đoàn đàm phán đã đưa thêm vào hợp đồng mua 1 xe ô tô Mercedes Benz E240 trị giá 45.000 euro. Đến tháng 6.2003, hai bên ký phụ lục điều chỉnh giá của các hạng mục thuộc bảng 600, trong đó, giá xe ô tô bằng không. Số tiền 45.000 euro đã được ghi tăng cho các mục 1-6 nhưng vẫn đảm bảo, tổng giá trị của bảng 600 này không thay đổi.
Đến khi xe được nhập về VN, Cosevco lại ghi giá trị của chiếc xe này hơn 31.000 euro, đồng thời đã lập hồ sơ xin tạm nhập tái xuất chiếc xe trên cho chuyên gia của Polysuis AG sử dụng. Đến khi kết thúc đầu tư dự án, không những chiếc xe không được ghi vào tài sản cố định hình thành do đầu tư mà số tiền euro trong tổng số gần 540 tỉ đồng của gói thầu còn bị tính tiền trượt giá. Đến khi các cơ quan chức năng hỏi đến, Cosevco mới giải trình rằng chiếc xe là món quà do Polysuis AG tặng, việc làm các thủ tục đăng ký tạm nhập tái xuất nhằm để tránh nộp thuế.
Theo điều tra, chiếc xe trên là do nhà thầu tặng cho Cosevco nhưng đoàn đàm phán, do ông Trần Xuân Đính làm trưởng đoàn, lại đưa vào danh mục thiết bị nhập theo hợp đồng. Trị giá của 45.000 euro thời điểm này tương đương hơn 880 triệu đồng. Việc khai báo không trung thực giá trị thiết bị nhà máy, để ngoài sổ sách kế toán, lập hồ sơ báo cáo cơ quan nhà nước tạm nhập tái xuất để trốn thuế và có dấu hiệu tư lợi. Hành vi này đã làm thất thoát của nhà nước số tiền thuế tính vào thời điểm nhập xe gần 2,3 tỉ đồng. Điều đáng nói là chiếc xe trốn thuế nói trên do Chủ tịch HĐQT Trần Xuân Đính sử dụng cho đến trước khi bị bắt. Hiện, hồ sơ của việc sử dụng 45.000 euro mua xe ô tô có dấu hiệu tư lợi cũng đang được chuyển giao cho cơ quan điều tra làm rõ.
Bài, ảnh: VPMT
Bình luận (0)