Phiên tòa xét xử vụ tham nhũng trong ngành dầu khí: Luật sư cho rằng chưa đủ cơ sở để kết tội các bị cáo

Sự vắng mặt kỳ lạ của Viện Corall

Bào chữa cho 2 bị cáo Trần Quang và Trần Ngọc Long, ngay trong những lời phát biểu đầu tiên, LS Ngô Ngọc Thủy nói: “Kể từ khi vụ án được khởi tố đến nay đã gần 3 năm. Với khoảng thời gian dài như vậy, tưởng rằng vụ án đã được điều tra toàn diện, đầy đủ và thuyết phục. Tuy nhiên, qua nghiên cứu hồ sơ và qua việc xét hỏi tại tòa, tôi thấy việc điều tra vụ án còn thiếu khách quan, toàn diện và còn bỏ sót nhiều vấn đề quan trọng của vụ án. Việc truy tố các bị cáo nói chung còn thiếu chứng cứ pháp lý. Sự vắng mặt của Viện Corall trong việc điều tra truy tố tất yếu sẽ dẫn đến một bản án thiếu thuyết phục”.

LS Ngô Ngọc Thủy đang phát biểu tại phiên tòa. Ảnh Đ.L

Giải thích vấn đề vì sao phải cần đến sự có mặt của Coall, LS Thủy nói: “Trong suốt quá trình thẩm vấn tại tòa, Corall hầu như đều liên quan đến hầu hết các câu hỏi của tòa mà Viện kiểm sát đã đặt ra. Thậm chí rõ nhất là vấn đề liên doanh Interpet/Corall đã ký hợp đồng với Trần Thành Nam để lập phương án thi công dàn ballast Đại Hùng 1 cũng liên quan đến Corall nhưng lại không được làm rõ”. Ông Thủy khẳng định: “Việc điều tra về Corall có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc đánh giá sai phạm của các bị cáo Trần Quang, Nguyễn Quang Thường…”.

Một vấn đề quan trọng khác cũng liên quan đến Corall đó là: Corall có một văn bản gửi cho Công ty PTSC vào ngày 29/9/2003 có nội dung Corall đòi số tiền mà họ đã thực hiện các hợp đồng số 02 và 03. Cáo trạng xác định hợp đồng 02 bị các bị cáo trong vụ án giả mạo chữ ký và con dấu của Corall để chiếm đoạt tiền của Nhà nước nhưng phía Corall lại đòi tiền từ việc thực hiện hợp đồng này và xác nhận Corall có ký hợp đồng 02 (?). LS Thủy băn khoăn: “Không hiểu vì lý do gì mà các vấn đề trên không được cơ quan điều tra làm rõ”. Đi sâu phân tích bào chữa cho bị cáo Trần Quang, LS Thủy cho rằng Trần Quang không phạm tội “Tham ô…”, bởi lẽ, cả PTSC và VSP (nhà thầu và chủ đầu tư của dự án) đều khẳng định họ không bị thiệt hại gì về kinh tế trong các dự án trên do vậy số tiền mà Quang chiếm đoạt thực chất là số tiền mà Quang lời từ dự án. Mà nếu đó là tiền lời của Quang thì sẽ không có chuyện “Quang lấy tiền của Quang lại phạm tội tham ô”. Ông Thủy đã đề nghị HĐXX trả toàn bộ hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung để làm rõ những vấn đề trên.

Chưa đủ căn cứ để kết tội các bị cáo

Trước đó, trong phần bào chữa cho bị cáo Nguyễn Quang Thường, LS Phan Trung Hoài cũng tập trung phân tích nhiều vấn đề chưa được làm sáng tỏ liên quan đến Viện Corall và các cá nhân có trách nhiệm tại Viện Corall. LS Hoài cho rằng HĐXX cần xem xét lại hành vi “Cố ý làm trái…” của bị cáo Thường vì cáo trạng cho rằng Thường đã tạo điều kiện cho Trần Quang chiếm đoạt 1,2 triệu USD và gây thất thoát 2,288 triệu USD là chưa có cơ sở, bởi lẽ tội danh này về măt khách quan là phải gây hậu quả nghiêm trọng nhưng cả 2 đơn vị là PTSC và VSP đều khẳng định là không có thiệt hại gì, chất lượng 2 công trình đều rất tốt. Vì vậy dù Thường có hành vi “Cố ý làm trái…” nhưng không gây thiệt hại thì không cấu thành tội phạm.

Bào chữa cho bị cáo Cao Duy Chính, LS Lưu Văn Tám cho rằng việc truy tố Chính tội “tham ô” là chưa đúng người, chưa đúng tội. Bởi việc Chính ký nháy vào các hồ sơ phụ lục của hồ sơ không thể nói rằng Chính giúp sức cho Trần Quang. Đây là chức năng nhiệm vụ của một cán bộ được giám đốc giao. Nếu có căn cứ cho rằng để giúp sức cho các bị cáo tham ô, thì Chính không cần phải xem xét kỹ và trao đổi với đại diện Corall. Việc Chính mở tờ khai hải quan nhập thiết bị từ nước ngoài về là theo sự chỉ đạo của Nguyễn Quang Thường. Việc nhập và nhận hàng đều làm theo đúng thủ tục, bình thường. Với trình tự giao nhận chặt chẽ nên Chính không thể biết được đây là loại hàng hóa được ký trên các bộ chứng từ hóa đơn giả tên viện Corall. Thực tế thật giả trong vụ án còn nhiều vấn đề nghi vấn, rất cần được điểu tra xác minh từ bộ hồ sơ chứng từ, hợp đồng 02. Mặt khác, Chính không cùng ý chí đối với các bị cáo khác, không biết việc chia tiền của Quang, Thường, Hà. Chính cũng không biết một chút gì về cách thức chia tiền của các bị cáo. Nếu Viện kiểm sát (VKS) không chứng minh được Chính cùng ý chí với các bị cáo khác thì không thể nói là Chính tham ô.

Cùng bào chữa cho Cao Duy Chính nhưng LS Trương Thị Hòa lại nhìn vụ án dưới góc độ khác. Theo bà Hòa, đây là vụ án phức tạp, có dấu hiệu phạm tội, bên cạnh những dấu hiệu phạm tội thì lại đang xen vào quan hệ dân sự, quan hệ kinh tế chưa được xác định một cách thỏa đáng. Bà Hòa đã đặt ra nhiều vấn đề, trong đó đáng lưu ý là bà Hòa cho rằng chưa đủ cơ sở để kết luận bị cáo Chính phạm tội tham ô. Bởi lẽ, chủ thể tội này phải là người có trách nhiệm quản lý tài sản, trong khi Chính là người chỉ làm công tác kỹ thuật. Nếu nói đồng phạm thì cũng phải cùng cố ý thực hiện tội phạm, trong khi đó Chính không tham gia gặp gỡ bàn bạc, chia tiền thì làm sao có ý chí tham ô được.

Minh Thuận