Phụ huynh lưu ý: Trẻ dễ hóc các loại hạt, rau câu ngày tết

Thấy con liên tục ho khò khè, mẹ của bé gái 3 tuổi (ngụ Đức Hòa, Long An) đưa con đi khám nhiều nơi và được chẩn đoán là viêm phổi, theo dõi suyễn. Tuy nhiên, qua thời gian điều trị kháng sinh, xông thuốc, bé vẫn ngày càng khó thở. Gia đình đưa bé đến Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM) khám.

Mẹ của bệnh nhi cho biết, trước đó bé có đang ăn đậu phộng thì hóc sặc, có ói ra vài hạt đậu phộng. Mẹ bé yên tâm nghĩ không còn dị vật nào dù con khò khè và hay ho kéo dài từ đó.

Tiến sĩ - bác sĩ Trịnh Hồng Nhiên, Trưởng Khoa Hô hấp, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM), cho biết: Kết quả chụp X-quang phổi thẳng dù không phát hiện dị vật nhưng có dấu hiệu ứ khí ở phổi trái. Tuy nhiên, do bé từng bị hóc sặc đậu phộng trước đó, kèm hội chứng xâm nhập khá rõ nên bác sĩ đã giải thích, thuyết phục phụ huynh cho bé nội soi đường thở kiểm tra dị vật. “Nếu bé vẫn còn dị vật trong đường thở thì có nguy cơ viêm phổi nặng nếu dị vật không lấy ra”, bác sĩ Nhiên đánh giá.

Sau đó, bác sĩ đã gây mê nội soi đường thở cho bệnh nhi và phát hiện có hạt đậu phộng (kích thước 5 mm) nằm gần bít lòng phế quản thùy dưới phổi trái.

Sau khi dị vật được gắp ra, sức khỏe của bệnh nhi ổn định, phổi bớt ứ khí, tình trạng viêm phổi cải thiện và đáp ứng kháng sinh điều trị hiệu quả.

Theo bác sĩ Nhiên, không ít trường hợp dị vật đường thở của trẻ dễ bị tưởng nhầm thành viêm phổi, hen suyễn. Nhiều trẻ được cho dùng kháng sinh kéo dài dẫn đến các biến chứng nặng nề như xẹp phổi, tạo áp xe mủ trong phổi, hoại tử, tràn khí màng phổi... Có những trường hợp để lại di chứng não suốt đời cho trẻ.

Bác sĩ đặc biệt cảnh báo, trong dịp tết, rất nhiều trường hợp trẻ bị hóc dị vật đường thở. Một số dị vật đường thở thường gặp là các loại hạt như đậu phộng, hạnh nhân, hạt dưa, hạt bí, hạt me,…

Bên cạnh đó, một số trường hợp trẻ hóc thạch dừa, rau câu, trân châu. “Đây là dị vật nguy hiểm vì thường mềm, trơn tuột, dễ gây bít đường thở của trẻ, khiến các bác sĩ gặp nhiều khó khăn khi lấy ra”, bác sĩ Nhiên lưu ý.

Ngoài ra, trẻ cũng dễ hóc các loại xương cá, xương heo, lươn... trong ăn uống.

Những trẻ nhỏ lại dễ nuốt các loại đồ chơi có kích thước nhỏ, một số vật dụng sinh hoạt hằng ngày như pin, đồng xu,...

Nhiều trường hợp dị vật trôi tuột sâu vào lòng phế quản, đi sâu vào trong và gây tổn thương phổi.

Các bác sĩ khuyến cáo phụ huynh cần chú ý trông coi trẻ, để các loại hạt, mứt tết nguy hiểm nói trên tránh xa tầm tay của trẻ nhỏ. Đặc biệt, nhiều trẻ có thói quen ngậm đồ chơi, nhặt các đồ vật lạ, thức ăn rơi vãi cho vào miệng rất dễ khiến dị vật lọt sâu vào đường thở mà bố mẹ không biết. Mặt khác, phụ huynh phải biết cách phát hiện kịp thời khi trẻ có khả năng bị dị vật đường thở, tránh để quá lâu, dẫn đến nhiều trường hợp đáng tiếc.

Theo bác sĩ Nguyễn Cát Phương Vũ, Khoa Hồi sức tích cực, chống độc, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, dấu hiệu và đề phòng trẻ bị hóc dị vật: - Khi trẻ đang chơi hay đang ăn đột nhiên ho, sặc sụa, tím tái, khó thở, ngạt thở có khi rất đột ngột. - Cần đưa trẻ đi khám chuyên khoa khi có biểu hiện ho khò khè lâu ngày, khó thở. - Phụ huynh cần luôn để ý đến con, tránh cho bé ăn các loại thực phẩm dễ gây hóc, nghẹt đường thở như các loại hạt, thạch, những loại trái cây có hạt nhỏ... - Thức ăn nên cắt làm nhiều mảnh nhỏ, cẩn thận khi chế biến và cho trẻ ăn các đồ ăn có xương. - Tránh các thói quen nguy hiểm như bóp mũi nhét đồ ăn vào khi trẻ khóc, biếng ăn. - Ngoài ra, không nên cho trẻ chơi đồ chơi quá nhỏ, góc cạnh, có nhiều bộ phận dễ tách rời, chơi mà không có sự giám sát của người lớn. Không để đồ chơi, vật dụng quá nhỏ, có thể nguy hiểm trong tầm tay của trẻ, gần nơi ăn, nơi ngủ... - Khi phát hiện trẻ ngậm phải vật lạ trong miệng, cần giữ bình tĩnh, không gây hốt hoảng, sợ hãi cho trẻ. - Không tự ý dùng tay móc dị vật trong họng. - Khi dị vật đã lọt vào đường thở, tùy từng trường hợp mà có cách xử trí đúng đắn: vỗ lưng ấn ngực hoặc Heimlich kịp thời nếu đã được hướng dẫn, để không dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.