Chật vật tìm việc và xoay xở với cuộc sống của gia đình có 2 con nhỏ đã 3 tháng nay, nhưng chị Mai không hề biết rằng, theo luật chị được hưởng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) bằng 60% lương tháng trước khi nghỉ việc, vì chị Mai thuộc đối tượng phải đóng BHTN bắt buộc.
Đáng tiếc, số người không biết rõ về quyền lợi này của mình để đăng ký thụ hưởng như chị Mai không ít, đặc biệt là những lao động vốn là công nhân giản đơn ở các đơn vị sử dụng lao động thời vụ. Chưa kể, chính các doanh nghiệp cũng lợi dụng sự chưa hiểu biết này của người lao động để lờ đi hoặc chiếm dụng tiền đóng BHTN của người lao động (giống như từng có với bảo hiểm xã hội).
BHTN là chính sách cực kỳ ưu việt, nhưng do nó quá mới ở VN (áp dụng năm 2009, sửa đổi năm 2015), nên một khảo sát năm 2014 của VCCI cho thấy có tới 67% lực lượng lao động không có quan hệ lao động không tiếp cận được chính sách này. Luật Việc làm, mở rộng đối tượng đóng BHTN bắt buộc đối với những người có hợp đồng lao động thời hạn đủ 3 tháng ở bất kỳ doanh nghiệp nào (không khống chế số lao động mà doanh nghiệp sử dụng như bảo hiểm xã hội), lại càng khiến cho việc tiếp cận khó khả thi. Lý do vì chúng ta hiện không có dữ liệu quản lý lao động chung, nên không lấy gì để chứng minh người lao động mất việc, cần hỗ trợ, do vậy cũng không biết ai là người bảo vệ họ khi cần phải sử dụng đến BHTN.
Ngoài ra, BHTN là bảo hiểm ngắn hạn nên mục tiêu quan trọng nhất của chính sách BHTN nhằm hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm... để người lao động sớm tìm được việc làm. Tuy nhiên, các quy định pháp luật hiện hành về BHTN mới chỉ dừng ở việc hỗ trợ cho người lao động sau khi bị mất việc làm (hầu hết dành cho các lao động có hợp đồng), giải quyết hậu quả thất nghiệp mà chưa có một chính sách duy trì việc làm ngăn ngừa hay hạn chế thất nghiệp.
Sự thật thì, thất nghiệp đang là một vấn nạn mà xã hội đang phải đối mặt. Với khoảng 50.000 doanh nghiệp giải thể mỗi năm (theo báo cáo của VCCI) thì bất kể người lao động bình thường nào hôm nay, cũng có thể thất nghiệp vào ngày mai.
Nhưng như đã nói ở trên, chúng ta đang rất khó khăn trong việc xác định đối tượng cụ thể có tham gia BHTN hay không, khiến các trung tâm giới thiệu việc làm lúng túng; Nhiều doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội nên người lao động đăng ký thất nghiệp cũng không được hưởng các chế độ BHTN; Do nhận thức, phần lớn người lao động chỉ quan tâm đến tiền trợ cấp thất nghiệp mà không chú ý đến quyền được giới thiệu việc làm và học nghề miễn phí… đang là những vấn đề lớn cản trở BHTN trở thành chính sách an sinh ưu việt.
Bình luận (0)