Nhật ký Blouse trắng - Kỳ 6: Nữ tiến sĩ và chương trình thuốc mới 'made in VN'

Tốt nghiệp ĐH Dược Hà Nội tháng 6.2007, dược sĩ Trần Thị Hiền đã nhận được học bổng toàn phần học thạc sĩ và tiến sĩ tại Hàn Quốc từ năm 2007 - 2013.

Trong quá trình học tập và làm nghiên cứu, Trần Thị Hiền đã tham gia nghiên cứu và được biết về hoạt chất amurensin G từ cây nho dại. Đây là chất có tác dụng chống ô xy hóa, tốt cho tim mạch nhờ khả năng giảm xơ vữa động mạch do quá trình tích tụ mỡ máu; làm tăng trương lực mạch máu.

Tại VN, amurensin G và các dẫn xuất của nó cũng đã được chiết xuất thành hoạt chất tinh khiết. Đây là công đoạn cần thiết để cho ra đời thành phẩm trị bệnh trong tương lai. Người chiết xuất thành công những chất này là tiến sĩ - dược sĩ Đào Trọng Tuấn, đồng nghiệp và cũng là người bạn đời của tiến sĩ Hiền.

“Đến thời điểm này, chúng tôi đã tìm kiếm được loài nho dại ở VN có hàm lượng hoạt chất này cao hơn so với loài nho được tìm thấy trước đây”, tiến sĩ Hiền phấn khởi thông báo.

Việc tìm kiếm thực sự khó khăn bởi cùng một chi nho (Vitis) nhưng có nhiều loại khác nhau mọc ở những vùng núi cao. 8 năm qua, nhóm nghiên cứu của tiến sĩ Hiền đã tìm được 3/6 loài nho dại của VN cho hoạt chất amurensin G. “Thử nghiệm về tác dụng dược lý của amurensin G đối với bệnh tim mạch cho thấy hoạt chất ít độc tính, có tác dụng ngăn ngừa xơ vữa động mạch, mở ra cơ hội phát triển thuốc mới điều trị bệnh tim mạch mang thương hiệu VN”, nữ TS cho biết.

“Con nhà nông” và hàng chục bài báo quốc tế

“Em là con nhà thuần nông ở Yên Thế, Bắc Giang. Gia đình thường mong muốn có người làm về ngành y, dược để thuận lợi hơn cho việc chăm sóc sức khỏe nên em đã chọn thi ngành dược”, Hiền tâm sự. Từ khi học phổ thông cô đã rất hào hứng với những môn sinh học, hóa học. Vào đại học, từ năm thứ hai cô đã tham gia nghiên cứu khoa học và “càng nghiên cứu em càng thấy yêu thích ngành học của mình”, Hiền bộc bạch.

Niềm say mê đã giúp Trần Thị Hiền đạt nhiều thành công trên con đường nghiên cứu khoa học. Cô nhận được học bổng học thạc sĩ và tiến sĩ tại Hàn Quốc; học bổng Novo Nodisk cho nghiên cứu sau tiến sĩ tại Trường Y Đại học Lund, Thụy Điển.

Hiền cho hay cô nhận được sự hỗ trợ rất nhiều từ lãnh đạo và các đồng nghiệp Trường ĐH Y Dược Thái Bình, nơi cô đang công tác và đặc biệt là sự động viên của chồng. Trong 5 năm qua, Hiền đã có 25 bài báo khoa học được đăng trên các tạp chí khoa học uy tín SCI xuất bản tại Mỹ và châu Âu. Các bài báo công bố về những nghiên cứu dược lý các chất từ thiên nhiên đối với bệnh lý tim mạch, đái tháo đường, ung thư; công bố về việc phát hiện ra một số tác nhân gien mới trong ung thư gan.

Bên cạnh việc tìm ra hợp chất amurensin G tác dụng trên bệnh lý tim mạch, Trần Thị Hiền còn là chủ nhiệm đề tài nghiên cứu “Sàng lọc và phân lập một số hoạt chất tự nhiên có tác dụng điều trị ung thư và bệnh đái tháo đường từ dược liệu thu hái ở VN”. Cô cùng các đồng nghiệp đã tìm kiếm xây dựng một ngân hàng gồm 500 hoạt chất và dịch chiết từ dược liệu, là những chất có tiềm năng cải thiện nhiều bệnh lý. Đó cũng là nền móng để phát triển, cho ra đời những thuốc mới trị bệnh hiểm nghèo từ dược liệu trong nước.