ASEAN lo ngại 'cực độ' về biển Đông, nhưng 'tránh' nhắc tên Trung Quốc

(TNO) Trong các cuộc thảo luận riêng, đại diện các nước thành viên ASEAN bày tỏ mối lo ngại "cực độ" về tình hình biển Đông, nhưng lại không đề cập trực tiếp Trung Quốc trong tuyên bố chung, theo tiết lộ của một quan chức cấp cao Mỹ có mặt tại hội nghị các ngoại trưởng ASEAN ở Myanmar.

Tàu Trung Quốc dùng vòi rồng tấn công tàu CSB 2016 chiều 1.6, sau đó đâm thủng mạn tàu CSB 2016. Phóng viên Thanh Niên trực tiếp có mặt trên tàu CSB 2016 đã ghi lại hình ảnh này - Ảnh: Trung Hiếu

Trong tuyên bố chung của hội nghị các ngoại trưởng ASEAN tại Myanmar, đại diện 10 nước thành viên đã không đề cập riêng đến Trung Quốc, và cũng đã không tiếp nhận các đề xuất của Mỹ và Philippines về việc ngăn chặn các hành động gây hấn, theo Reuters ngày 10.8.

Một quan chức cấp cao giấu tên của đoàn Mỹ nhận định sự lo âu trước tình hình căng thẳng tại biển Đông của các nước ASEAN đã lên đến “cực độ”, dựa theo các cuộc thảo luận riêng, mặc dù các nước này vẫn cẩn trọng tránh chọc giận Trung Quốc trong các tuyên bố chính thức.

Trong một tuyên bố được đưa ra tại hội nghị lần này, các nước ASEAN cho biết: “Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên có liên quan kiềm chế và tránh đưa ra những hành động gây phức tạp tình hình và làm ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định, an ninh tại biển Đông”.

Reuters bình luận Mỹ muốn nhân hội nghị kỳ này để tăng cường can thiệp vào khu vực, thông qua việc kêu gọi thiết lập một thỏa thuận ngừng các hành động gây bất ổn, chẳng hạn như việc Trung Quốc kéo giàn khoan Hải Dương-981 vào vùng biển Việt Nam hồi tháng 5.   

Philippines cũng đã đề xuất giải pháp tương tự trong kế hoạch “3 hành động” nhằm làm giảm căng thẳng trong khu vực.

Các quan chức cấp cao Mỹ đi cùng Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đến Myanmar ví những lời kêu gọi nói trên như một động thái chỉ trích mới và mạnh mẽ đối với những hành động hung hăng gần đây của Trung Quốc tại biển Đông.

Tuyên bố chung tại hội nghị kỳ này kêu gọi việc tuân thủ thật sự tuyên bố về cách ứng xử của các bên trên biển Đông do Trung Quốc và ASEAN ký kết hồi năm 2002, đồng thời tăng cường kêu gọi sớm hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC), theo Reuters.

Hoàng Uy

>> Khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tại Myanmar
>> ASEAN bàn cơ chế giám sát an ninh biển
>> Hội nghị ASEAN đối diện nhiều vấn đề nóng
>> Mỹ-Trung lại bất đồng về biển Đông trước thềm thượng đỉnh ASEAN
>> Trao đổi học giả Fulbright Mỹ - ASEAN năm 2015