Phương Tây tranh cãi cung cấp vũ khí cho Ukraine

Các phương tiện quân sự của quân đội Ukraine ở gần thành phố Artemivsk ngày 25.2 - Ảnh: Reuters

Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko vừa cùng các quan chức cấp cao của nước này dự Triển lãm quốc phòng quốc tế - IDEX 2015 - đang diễn ra ở Abu Dhabi (UAE). Hãng tin Sputnik dẫn lời ông Poroshenko cho biết: “Các nhà sản xuất vũ khí của Ukraine đã ký được nhiều hợp đồng trị giá hàng chục triệu USD. Đây sẽ là nguồn cung cấp ngoại tệ và là nguồn thu cần thiết để chúng tôi hiện đại hóa quân đội đồng thời thu hút sự chú ý của nhiều đối tác để cùng thực hiện chiến lược quốc phòng”. Cùng có mặt tại Abu Dhabi, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Stepan Poltorak tuyên bố nước này đang xem xét chi 3 tỉ USD để đối phó lực lượng nổi dậy ở miền đông, trong đó có 110 triệu USD để mua vũ khí ở “thị trường quốc tế”. Tuy ông Poroshenko khẳng định vẫn chờ đợi sự hỗ trợ quân sự từ Mỹ nhưng một số chuyên gia nhận định Kiev đã có dấu hiệu “mất kiên nhẫn” và bắt đầu tìm kiếm các đối tác để tăng cường vũ trang cho quân đội.

Cho đến nay, cung cấp vũ khí cho Ukraine vẫn là chủ đề gây tranh cãi giữa các nước phương Tây. Ngay trước khi thỏa thuận Minsk 2 được ký kết vào ngày 12.2, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã thẳng thừng bác bỏ khả năng này trong lúc nhiều quan chức cấp cao của Mỹ, bao gồm Phó tổng thống Joe Biden tỏ ý ủng hộ. Phát biểu trước thượng viện ngày 25.2, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết Washington vẫn đang xem xét và chưa đưa ra quyết định về việc viện trợ vũ khí cho Kiev. Trong khi đó, Sputnik dẫn lời chỉ huy lực lượng nổi dậy tại tỉnh Donetsk Alexander Zakharshenko cáo buộc Mỹ đã bắt đầu bí mật cung cấp vũ khí và đạn dược “với số lượng lớn” cho quân đội Ukraine.

Hôm qua, Thủ tướng Anh David Cameron thông báo sẽ gửi các quân nhân sang Ukraine để cố vấn và giúp Kiev huấn luyện lực lượng tình báo, hậu cần, quân y, theo tờ The Guardian. Điều đáng chú ý là không lâu sau, trả lời Đài phát thanh France Info, Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius cho biết Paris không có ý định tương tự và nhận định: “London không tham gia vào các cuộc đàm phán và đã có thái độ rất cứng rắn. Chúng tôi kiên quyết nhưng luôn ưu tiên các biện pháp giúp hạ nhiệt xung đột”. Phát biểu của ông Fabius cho thấy giữa các nước phương Tây vẫn còn nhiều điểm bất đồng về khủng hoảng tại Ukraine.

Trong khi đó, tình hình miền đông Ukraine vẫn diễn biến rất phức tạp, đặc biệt là tại thành phố chiến lược Mariupol. Cuộc họp giữa ngoại trưởng 4 nước Đức, Nga, Pháp và Ukraine vào ngày 24.2 vẫn chưa thể giúp đẩy nhanh tiến trình thực hiện thỏa thuận Minsk 2. Ngoại trưởng Pháp Fabius hôm qua cho biết: “Nhìn chung, lệnh ngừng bắn ở miền đông đã tương đối có hiệu lực. Chúng tôi đã nói rõ với Nga, nếu phe nổi dậy tấn công Mariupol, các biện pháp trừng phạt sẽ gia tăng đáng kể”. Cùng ngày, Ngoại trưởng Mỹ Kerry nhận định lực lượng chống đối là “phần mở rộng” của quân đội Nga. Đáp lại, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov bày tỏ sự “quan ngại” về việc “nhiều nhân vật ở Kiev và ngoài Ukraine vẫn mong muốn Minsk 2 thất bại”, theo Interfax. Ông Lavrov khẳng định Moscow muốn tăng cường vai trò của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu trong việc giám sát các bên rút vũ khí hạng nặng khỏi các điểm giao tranh.