Thuyết tương đối?

Khổng Tử dạy học trò: cái cây được sống vì nó vô dụng! Sau đó, thầy trò Khổng Tử đến nhà người bạn, được thết đãi. Trong nhà có hai con chim, một con biết hót, chủ nhà thịt con còn lại (không biết hót) để làm cơm. Khổng Tử lại dạy học trò: con chim bị làm thịt vì nó vô dụng! Có chỗ tương đồng nào giữa triết lý của Khổng Tử với thuyết tương đối của Albert Einstein?

Chuyện mâu thuẫn tương tự cũng vừa xảy ra trong bóng đá đỉnh cao cuối tuần qua.

Vì sao ĐKVĐ Marseille bỗng thua 1-2 ngay trên sân nhà trước đội bóng chỉ vừa thăng hạng Caen trong vòng đấu khai mạc giải VĐQG Pháp? Có thể dùng cách giải thích muôn thuở: Marseille thua đội đàn em vì vẫn chưa bắt nhịp tốt, do đây chỉ mới là trận đấu đầu tiên ở Ligue 1.

Vấn đề là ở chỗ: Vì sao Marseille chưa thể tìm lại nhịp điệu cần có trong khi Caen lại chơi quá tốt trong khía cạnh này? Có thể vì Marseille là đội bóng lớn nên họ ỷ lại. Cũng có thể vì vấn đề quan trọng của Deschamps trong những tuần lễ vừa qua chỉ là chuyện đi hay ở của ngôi sao Mamadou Niang. Caen là đội bóng nhỏ nên không phải giải các bài toán hóc búa liên quan đến các ngôi sao. Cũng vì là đội bóng nhỏ nên Caen tập trung tinh thần tốt hơn vào việc quan trọng nhất trong mùa hè là tập luyện, chuẩn bị cho mùa bóng mới. Họ chẳng phải dài cổ chờ ngôi sao nào trở về sau đợt nghỉ bù kéo dài ở thời kỳ hậu World Cup. Tóm lại, Caen chiến thắng vì họ chuẩn bị nghiêm túc hơn.

Ở Đức, Schalke chuẩn bị nghiêm túc hơn hẳn so với kình địch Bayern Munich. Họ tăng cường Raul, Christoph Metzelder và nhiều hảo thủ khác. Họ đã tập luyện với nhau từ khá lâu. Trong khi đó, 11 cầu thủ vừa dự World Cup đến tận những trận cuối cùng chỉ vừa trở về Bayern hôm đầu tuần. Họ chỉ có vài ngày tìm lại cảm giác chơi bóng trước khi đụng độ Schalke trong trận tranh Siêu cúp Đức. Thế nhưng, Bayern thắng Schalke 2-0.

Dù “dưới cơ” về mặt bằng trình độ, Caen vẫn thắng Marseille do hơn hẳn ở khâu chuẩn bị. Bayern lại thắng Schalke vì có thực lực tốt hơn, dù điều kiện chuẩn bị kém rất xa. Vậy trong bóng đá đỉnh cao, người ta hơn nhau ở khâu chuẩn bị hay hơn nhau bằng thực lực?

Nói gì đi nữa, cho dù hợp lý đến mấy, đấy cũng chỉ là chuyện tương đối mà thôi. Không phải lúc nào người ta cũng thắng chỉ bằng cách chuẩn bị tốt (mà bỏ qua vấn đề lực lượng). Và không phải lúc nào đội có lực lượng hơn hẳn cũng thắng. Còn tùy vào hoàn cảnh cụ thể nữa. Hoàn cảnh cụ thể giúp cái cây to vô dụng được tiều phu “tha”, trong khi con chim vô dụng (không biết gáy) lại bị thịt. HLV Louis Van Gaal của Bayern Munich nói rằng các cầu thủ của ông không còn cách nào khác hơn là phải lấy sự hiểu nhau làm vũ khí chính trong trận đấu với Schalke.

Từng người phải hiểu họ cần làm gì, đồng đội đang chờ đợi điều gì, mỗi khi Bayern có bóng. Họ phải chơi theo kiểu ấy chứ không vận dụng được bất cứ bài bản gì. Nếu Bayern tranh thủ tập vài ngày và áp dụng bài bản mới tập, họ có thể đã thua. Nhưng sắp tới, Bayern lại phải thi đấu bằng các bài bản đã tập, đấy lại là chuyện khác, trong hoàn cảnh khác!

Ngũ Viên