Premier League lên cơn sốt với sơ đồ 3-4-3

Vòng 11 Premier League chứng kiến 6 đội bóng dùng hệ thống 3 hậu vệ và thu về những kết quả khác nhau. Chelsea và Hull thắng trận, Tottenham và West Ham hòa, trong khi Everton và Watford thất bại. Hai đội bóng này để thủng lưới tới 11 bàn. Tưởng rằng lỗi thời, sơ đồ 3-4-3, với hai cầu thủ chạy cánh kiểu "wing-back" bỗng trở thành "mốt".

Hơn hai thập niên trước, bóng đá Anh từng chứng kiến thời hoàng kim của hệ thống 3-4-3. Tuyển Anh của Terry Venables tung hoành tại EURO 1996, còn Aston Villa giành danh hiệu Cúp Liên đoàn dưới thời Brian Little. Trong khi đó, Chelsea cũng thực hiện cuộc cách mạng khi Glenn Hoddle và Ruud Gullit ngồi ghế chỉ đạo.

Antonio Conte đang thăng hoa cùng Chelsea với sơ đồ 3-4-3 AFP

Mùa này, Antonio Conte (HLV của Chelsea) hồi sinh đội bóng nhờ hệ thống 3-4-3. Ông thầy người Ý không nói chơi với tuyên bố sẽ tìm ra giải pháp cho hàng thủ đội nhà sau thảm bại 0-3 trước Arsenal. Ông thay đổi bằng cách để Victor Moses và Marcos Alonso bám biên trên hàng tiền vệ và chỉ để ba hậu vệ nơi hàng thủ.

Theo đó, ông yêu cầu Moses và Alonso đeo bám quyết liệt những cầu thủ chạy cánh của đối thủ. Còn hai tiền đạo đá rộng phía trên lùi về giữa sân tạo ra sơ đồ 5-4-1 khi không có bóng. Cách bố trí này mang đến sự vững chắc nơi hàng thủ Chelsea. Trên mặt trận tấn công, Alonso và Moses cũng có thể trở thành những mũi khoan lợi hại.

Khi cần, họ pressing để bẻ gãy những miếng đánh biên và dâng cao hỗ trợ những mũi nhọn phía trên. Việc hai tiền đạo trong hệ thống gồm ba cầu thủ đá cao nhất của Chelsea di chuyển vào vị trí Costa buộc hậu vệ cánh đối thủ cũng phải di chuyển theo. Khoảng trống sẽ lộ ra cho Moses và Alonso khai thác.

Moses và Alonso là hai cầu thủ "wing-back" quan trọng của Chelsea AFP

Nhìn thấy những sự hiệu quả từ sơ đồ 3-4-3, Slaven Bilic của West Ham và Mauricio Pochettino bên phía Tottenham cũng áp dụng hệ thống này. Trận derby thành London giữa Tottenham và Arsenal, Pochettino dùng sơ đồ 3-4-1-2 và cầm hòa được Arsenal. Nhưng, sơ đồ với ba hậu vệ không phải lúc nào cũng phát huy hiệu quả.

Everton và Watford thảm bại vì hệ thống này. Họ thiếu sự nhuần nhuyễn trong khả năng di chuyển của các cầu thủ. Ngoài ra, chất lượng nhân sự cũng không cho phép Everton và Watford làm được điều như Chelsea và Tottenham.

Hơn hai thập niên trước, Chelsea làm dậy sóng nước Anh với sơ đồ 3-5-2. Ngày Hoddle cập bến sân Stamford Bridge, ông tạo ra cuộc cách mạng bằng cách áp dụng hệ thống ba hậu vệ và dùng Frank Sinclair như một cầu thủ đa năng. Kết quả thu được rất ấn tượng. 

David Luiz trở thành quân bài then chốt ở hàng thủ và cũng có thể hữu dụng nơi tuyến giữa AFP

Chelsea từ hạng 11 kết thúc mùa giải với vị trí thứ 4. Một năm sau, họ vào chung kết Cúp FA. Những ngày này, Conte sử dụng David Luiz giống như vậy. Sự đa năng cho phép hậu vệ người Brazil có thể trở thành tảng đá nơi hàng thủ, và sắm vai chiếc máy quét khi dâng cao hỗ trợ tuyến giữa. 

Thời hoàng kim của sơ đồ 3-5-2 là vào giữa những năm 90 của thế kỷ trước. Tại Euro 1996, HLV Venables dùng Gareth Southgate, Tony Adams và Stuart Pearce đảm nhận vị trí ba hậu vệ, còn Darren Anderton và Steve McManaman sắm vai "wing-back", tức cầu thủ chạy cánh như Moses và Alonso.

Từ những gì diễn ra trong quá khứ và thực tế, dễ nhận thấy người Anh đang làm hồi sinh một trào lưu. Đó là hệ thống ba hậu vệ.