Nhân tài Việt trên đất khách (Kỳ 4)

Năm 2006, thành phố Kansas (Mỹ) đã gắn tên Katherine Mai Lan Fox lên bức tường vinh danh vì cô đã mang về vinh dự cho thành phố nhờ những đóng góp nổi bật tại lĩnh vực thể thao. Tại Olympic Atlanta năm 1996, Mai Lan là một trong 4 thành viên của đội nữ Mỹ giành HCV tại hai nội dung 4x100 mét bơi tự do tiếp sức nữ và 4x100 mét bơi hỗn hợp tiếp sức nữ. Trong số các thành viên của tuyển nữ Mỹ hồi năm 1996, Mai Lan Fox là người thấp nhất với chiều cao vỏn vẹn 1,62 mét. Nhưng do có kỹ thuật tốt nên cô gái đến từ thành phố Kansas bơi không thua kém bất kỳ đồng đội nào.

Không chỉ là niềm tự hào của Kansas, Mai Lan Fox còn là niềm tự hào của người Mỹ gốc Á. Trước Mai Lan Fox, chưa phụ nữ gốc Á nào đoạt HCV Olympic cho nước Mỹ trong các cuộc tranh tài bơi lội. Mai Lan Fox có cha là người Mỹ và mẹ cô là người Việt, bà Kim Hoa. Theo ông Thomas Catherine Fox, cha của Mai Lan, kể với báo chí, ông và bà Mai Lan quen và cưới nhau tại Việt Nam cách đây hơn 40 năm.

Ông Thomas không phải quân nhân mà là nhà báo của một tổ chức tôn giáo và đến miền Nam Việt Nam theo một chương trình từ thiện. Bà Kim Hoa là người hoạt động xã hội tại Cần Thơ, công việc của bà thời điểm đó là giúp đỡ các trẻ em là nạn nhân chiến tranh. Chính công việc từ thiện đã đưa ông Thomas và bà Kim Hoa đến với nhau. Sau khi cưới nhau, họ chuyển sang Mỹ sinh sống từ năm 1972.

Hai người có cuộc sống êm đềm tại Mỹ, gần nhà cha mẹ Thomas. Tại đây, bà Kim Hoa đã sinh 3 người con. Hai người đầu là Daniel Tâm, Christine Kim Hoa và cô gái út chính là Mai Lan Fox. Ông Thomas là một người có tình cảm đặc biệt với Việt Nam. Ông Thomas đã vài lần dẫn hai con lớn về thăm quê mẹ nhưng với Mai Lan, phải đến năm 2003 cô mới lần đầu đặt chân đến Việt Nam. Lý do là trong khoảng thời gian trước, Mai Lan phải tập trung cho việc tập luyện. 

Theo bài viết “Tinh thần tự do” của nhà báo Mike Don, người từng 26 năm làm cho tờ Kansas City Star, ông Thomas luôn day dứt về cuộc chiến mà Mỹ gây ra tại Việt Nam. Năm 1998, ông Thomas từng tâm sự trên bài viết của Mike Don rằng: “Người Việt Nam thường nói hạnh phúc và nỗi đau thường đi chung. Tôi cảm nhận được điều đó. Cuộc chiến đau thương đó giúp chúng tôi (ông Thomas và bà Kim Hoa) có với nhau 3 đứa con tuyệt vời. Nhưng cuộc chiến để lại nhiều nỗi đau. Thế hệ chúng tôi đã nhìn thấy cờ Mỹ in trên máy bay dội bom xuống Việt Nam. Đã nhiều năm tôi cảm thấy khó khăn khi phải hát quốc ca Mỹ”.

Nhưng việc Mai Lan Fox, con gái ông, giúp cờ Mỹ bay cao tại Olympic Atlanta đã khiến ông có những suy nghĩ lạc quan hơn. “Cuộc chiến giữa hai nước đã trôi qua lâu. Tôi nghĩ Mai Lan Fox là một biểu tượng cho tình yêu và sự hòa giải”. Mai Lan Fox sinh sau chiến tranh và cô không bị ám ảnh nhiều về quá khứ nhưng cô cảm thấy tự hào khi được cha gọi là biểu tượng. Mai Lan Fox cho biết: “Tôi tự hào vì mang trong mình một nửa dòng máu Việt Nam, một nửa da trắng. Đó là sự kết hợp tuyệt vời. Một vài người thường có quan niệm rằng người Mỹ phải là người da trắng. Suy nghĩ này thật sai lầm”.

Mai Lan Fox bắt đầu học bơi một cách thực thụ từ khi 7 tuổi tại CLB Kansas City Blazers. Mai Lan Fox cho biết: “Khi còn nhỏ, tôi là đứa trẻ hiếu động và cha mẹ luôn tìm cách khiến tôi nhu mì hơn. Họ cho tôi học múa ba-lê, khiêu vũ, thể dục nghệ thuật… Nhưng cuối cùng, thứ khiến tôi tìm được đam mê hơn cả là bơi lội”.

Peter Donovan Malone, HLV bơi hàng đầu của Mỹ và hướng dẫn Mai Lan Fox tại Kansas City Blazers đánh giá rất cao khả năng của cô gái gốc Việt. “Mai Lan rất thông minh. Nhiều người cần phải nhìn thấy mới có thể tưởng tượng được động tác, nhưng Mai Lan Fox chỉ cần nghe cũng có thể hình dung ra được nó và vẽ thành tranh. Cô ta còn là một người luôn có tinh thần chiến đấu cao trong mọi hoàn cảnh. Khi thất bại, Mai Lan Fox sẽ vượt qua nhanh chóng. Khi chiến thắng, cô không bao giờ hài lòng với nó”.

Anh Tú