Hội Minh thề, còn gọi là Miêng thệ, có từ thời nhà Mạc, ở xã Thuận Thiên, H.Kiến Thụy, TP.Hải Phòng, di sản phi vật thể cấp quốc gia, là một lễ hội không chỉ độc đáo, mà đặc biệt mang tính cập nhật đương đại rất cao.
Có thể, chuyện tham nhũng đã có từ thời xưa, chắc chắn là phải có từ trước thời nhà Mạc, vì vậy mới có lễ hội này.
Tất cả những nghi lễ trong Hội Minh thề là những nghi lễ thuộc về tâm linh, nó tạo ra một không khí linh thiêng. Và trong không khí ấy, những lời thề vang lên: thề chí công vô tư, không tham ô, tham nhũng. Lời thề ấy được thần minh chứng giám, ai sai lời sẽ phải chịu sự trừng phạt.
Nhưng ai mới là đối tượng của lễ hội này?
Người dân cũng có một phần trong đó. Ấy là phải chí công vô tư. Dù người dân không phải là quan chức, nhưng chí công vô tư là đức tính tốt đẹp chung cho mọi con người.
Đối tượng chính của Lễ hội Minh thề là quan chức, công chức, những người tự nhận mình là “công bộc của dân”. Vì sao như vậy? Đơn giản, vì những đối tượng này mới có khả năng, có điều kiện và có cơ hội để tham ô, tham nhũng. Điều này thì ai cũng biết.
Nhưng cho tới nay, chức sắc cao nhất chủ trì và tham dự lễ hội này chỉ là…trưởng thôn. Một chức vụ thấp nhất trong hàng quan chức. Nhiều người đã chỉ ra lý do vì sao những quan chức từ cấp xã tới cấp tỉnh hay thành phố không tham dự lễ hội này. Họ cho rằng như thế tính tích cực và thực tế của Hội Minh thề bị giảm sút. Riêng tôi lại nghĩ khác. Nếu trong trường hợp trưởng thôn có giấy mời gửi các cơ quan ban ngành, mà không có ai đi dự, thì chứng tỏ Lễ hội Minh thề đã…thành công. Vì nó đã khiến những quan chức được mời kia chột dạ, không dám tới dự. Trong khi các quan chức ấy có thể đi khắp các hội và lễ khác, từ lễ Chúa Kho tới lễ phát ấn đền Trần và nhiều lễ hội khác. Ở những nơi đó, họ có thể vô tư thể hiện mình. Còn ở Lễ hội Minh thề, sự thể hiện chỉ có một “kênh”: thề không tham nhũng, không đục khoét. Thề liêm chính, trong sạch.
Những lời thề ấy, nếu nói ra những chỗ khác thì nhẹ nhàng hơn, vì sau đó có thể… quên. Còn nói ra ngay tại Lễ hội Minh thề, thì “lời nói, đọi máu”, khả năng nguy hiểm sẽ rất cao, nếu “nói một đằng làm một nẻo”. Vì thế, nên họ sợ.
Những thường dân thì không tham nhũng, nhưng lòng tham thì có mầm mống trong tất cả mọi người. Vì thế, không có quan chức về dự, Lễ hội Minh thề vẫn thành công. Mục đích của nó là răn dạy con người phải tránh xa tội lỗi, nhất là tội tham sân si, tội tắt mắt, và nhiều tội khác. Đây là một lễ hội nhằm giáo dục con người, vì thế nó nghiêm khắc, không vuốt ve, không xí xóa, không bỏ qua cái xấu. Nó là một lễ hội hoàn toàn thuộc về đạo đức, mà đây là đạo đức bình dị của nhân dân, đạo đức của những người lương thiện. Lễ hội ấy khuyến thiện và hướng thiện. Nó không thờ một vị thần cụ thể nào, mà hướng tới sự cao cả linh thiêng nói chung.
Khi người Việt còn có một lễ hội như Hội Minh thề, thì công cuộc chống tham nhũng còn có những hy vọng thành công.
Bình luận (0)