Trung Quốc khó chịu vì chiến thắng của Thủ tướng Shinzo Abe

>> Bầu cử Thượng viện Nhật: LDP sẽ chiến thắng áp đảo?
>> Thủ tướng Nhật củng cố vị thế

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình - Ảnh: Reuters

Tân Hoa xã đã bình luận chiến thắng của đảng Dân chủ Tự do cũng như Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại cuộc bầu cử Hạ viện ngày 14.12 là hết sức “kì lạ” trước nhiều chỉ trích về chính sách kinh tế đang gây suy thoái và căng thẳng trong xã hội Nhật Bản.

Theo Japan Times ngày 15.12, Trung Quốc khó chịu với việc chính phủ của ông Abe được cho là sẽ tại vị lâu hơn hẳn những người tiền nhiệm sau chiến thắng áp đảo tại cuộc bầu cử vừa qua. Theo Bắc Kinh, điều này đồng nghĩa với sự lên ngôi của chủ nghĩa dân tộc và chính sách “cứng rắn” của Nhật Bản với Trung Quốc trong các tranh chấp lãnh thổ, điển hình là tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Sau khi ông Shinzo Abe lên nắm quyền ở Nhật Bản hồi cuối năm 2012, quan hệ Trung – Nhật càng trở nên căng thẳng. Đặc biệt, hồi cuối tháng 12.2013, Thủ tướng Abe đã đến thăm đền chiến tranh Yasukuni, công trình mà Bắc Kinh xem là biểu tượng của lịch sử xâm lược và chủ nghĩa quân phiệt của Nhật Bản. Động thái này khiến  Trung Quốc thời điểm đó chỉ trích và lên án mạnh mẽ.

Một trong những động thái gần đây nhất là việc Chính phủ Nhật Bản đã thông qua dự thảo nghị quyết cho phép nước này sử dụng "quyền phòng vệ tập thể". Nghị quyết này được coi là một cách diễn giải mới điều 9 của Hiến pháp, tạo điều kiện để quân đội Nhật Bản có thể triển khai những hoạt động bên ngoài lãnh thổ.

Thủ tướng Shinzo Abe đến thăm đền Yasukuni ngày 26.12.2013 - Ảnh: AFP

Giới quan sát nhận định Thủ tướng Shinzo Abe cương quyết theo đuổi quyền phòng vệ tập thể nhằm đối phó với nguy cơ Trung Quốc đòi chủ quyền ở những vùng tranh chấp trên biển Hoa Đông và các vấn đề căng thẳng trong khu vực.

Trong khi đó, Trung Quốc phản đối mạnh mẽ nghị quyết này vì cho rằng sự thay đổi của Nhật Bản đe dọa đến an ninh khu vực. Trung Quốc đã yêu cầu Nhật Bản tôn trọng những quan ngại về an ninh của các nước láng giềng châu Á và nên xử lý các vấn đề liên quan một cách cẩn trọng.

Theo Japan Times, trong suốt hai năm vừa qua, Thủ tướng Shinzo Abe chỉ tiếp xúc cấp cao một lần với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi tháng 11, và sự cả hai đều không mấy thân mật.

The Global Times trích dẫn ý kiến của nhà nghiên cứu Yang Bojiang, phó Giám đốc Học viện nghiên cứu Nhật Bản, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Trung Quốc rằng quan hệ Trung – Nhật trong tương lai ra sao đang phụ thuộc hết vào động thái của ông Abe.

Máy bay do thám P-3C Nhật Bản tuần tra Senkaku/Điếu Ngư - Ảnh: AFP

Cũng trong ngày 15.12, tại cuộc họp báo hàng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương nói: “Chúng tôi “lưu ý” kết quả cuộc bầu cử Hạ viện Nhật Bản. Bất kỳ sự thay đổi chính sách nào trong lĩnh vực quân sự, an ninh cũng liên quan tới sự phát triển quốc tế cũng như môi trường an ninh khu vực”, theo Yonhap.

“Chúng tôi hi vọng Nhật Bản thực sự học bài học từ lịch sử, đi theo xu hướng hòa bình, hợp tác và tôn trọng các mối quan tâm an ninh hợp pháp và hợp lý, đồng thời đóng vai trò có tính xây dựng cho hòa bình và ổn định trong khu vực”, Yonhap dẫn lời ông Tần Cương.

Trong khi Trung Quốc có phản ứng không mấy thoải mái, Hàn Quốc lại hy vọng thắng lợi của Thủ tướng Shinzo Abe sẽ giúp cải thiện quan hệ Nhật – Hàn. Mỹ cũng lên tiếng chúc mừng ông Abe và khẳng định “Quan hệ đồng minh Mỹ-Nhật là viên đá đặt nền tảng cho hòa bình và thịnh vượng ở châu Á-Thái Bình Dương”.