Phần đầu tiên của tọa đàm là phát biểu đề dẫn của TS Trần Luân Kim, Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam, định hướng cho các phát biểu của khách dự. Tham luận của nhà phê bình điện ảnh Đoàn Tuấn, nhà phê bình sân khấu Nguyễn Thị Minh Thái, nhà báo Tô Hoàng đều tập trung vào yếu tố nhân vật trong phim Việt Nam đương đại. Nếu như tham luận của nhà phê bình Đoàn Tuấn khá nặng về lý luận cách thức xây dựng nhân vật điện ảnh cùng một vài dẫn chứng thú vị về việc khán giả nước ngoài (là những nhà làm phim chuyên nghiệp) không hiểu nổi phim ta, thì tham luận của nhà phê bình Nguyễn Thị Minh Thái lại gây chú ý bởi cụm từ "lưỡng lự nhị nguyên". Theo bà Thái, các nhân vật trong phim Việt Nam đa số rơi vào tình trạng "lưỡng lự nhị nguyên", là kiểu nhân vật "chẳng quyết định theo bề nào cả, dở ông dở thằng", không triệt để và "không đã đời về thẩm mỹ", thiếu "vẻ đẹp phức điệu". Đạo diễn Đỗ Minh Tuấn thay vì đọc tham luận đã chuẩn bị, lại quyết định bày tỏ ý kiến trực tiếp. Ông Tuấn nói về tính ẩn dụ của các nhân vật trong điện ảnh đương đại và đưa ra một số dẫn chứng. Khác với sự lạc quan của ông Tuấn, nhà báo Tô Hoàng tỏ ra bi quan khi dùng cụm từ "tưng tửng đi qua màn ảnh" để chỉ về độ nhạt, nông và cái sự "chẳng để lại chút ấn tượng gì" của các nhân vật trong rất nhiều bộ phim Việt. Nhà sử học Dương Trung Quốc góp mặt với một ý kiến đáng ghi nhận là "nên chừa những khoảng trống sáng tạo cho nhà làm phim đề tài lịch sử, nhà sử học chỉ nên "đóng vai trò khiêm nhường" và không nên hạn chế sáng tạo của người làm phim". Ngoài ra, còn có các phát biểu của đạo diễn Đào Bá Sơn, nhà văn Nguyễn Quang Sáng, nhà báo Cát Vũ, nhà báo Ngô Ngọc Ngũ Long, nhà báo Nguyễn Thế Thanh...
Sau hơn 3 giờ đồng hồ, tọa đàm kết thúc và vấn đề quá lớn Đề tài, nhân vật và các xu hướng biểu hiện trong sáng tác điện ảnh Việt Nam đương đại vẫn chưa được bàn thảo đến đâu cả. Thêm vào đó, không thấy sự xuất hiện của các đạo diễn "đương đại" - những người đang thường xuyên có tác phẩm trình làng như Lê Bảo Trung, Vũ Ngọc Đãng, Nguyễn Quang Dũng, cũng như đạo diễn có phim đều đặn từ năm 2003 đến nay như Lê Hoàng. Bên cạnh đó, gần như không có ý tưởng mới nào được gợi mở từ tọa đàm này, ngoại trừ ấn tượng từ lời gợi ý trong giờ giải lao của một số khách mời là nên có một hội thảo Xây dựng nhân vật thế nào cho khán giả đến rạp hơn là đặt ra một đề tài lý luận và quá vĩ mô như thế.
Vinh Nguyễn
Bình luận (0)