Jared Diamond (sinh ngày 10.9.1937) là nhà khoa học - tác giả nổi tiếng của thế giới và cả Việt Nam ở nhiều lĩnh vực, từ sinh thái học, điểu học cho tới nhân học. Nhiều giải thưởng danh giá được trao cho ông gồm: Giải thưởng Cosmos quốc tế của Nhật Bản, Giải thưởng Lewis Thomas do Đại học Rockefeller trao tặng…, đặc biệt là giải Pulitzer cho thể loại sách phi hư cấu năm 1998 với tác phẩm Súng, vi trùng và thép. Ông cũng là nhân vật được xếp vào hàng ngũ những nhà tư tưởng hiện đại có nhiều ảnh hưởng nhất ở Mỹ.
Tác phẩm Loài tinh tinh thứ ba: Sự tiến hóa và tương lai của loài người do Omega và NXB Dân Trí ấn hành Ảnh: NXB |
Mỗi cuốn sách của Jared Diamond như một mảnh ghép cho bức tranh mà khi được hoàn thiện sẽ cho phép chúng ta thấu suốt bản thân, cũng như nhìn rõ hành tinh mà ở đó ta có quyền sinh sống. Với tác phẩm Loài tinh tinh thứ ba: Sự tiến hóa và tương lai của loài người, Jared Diamond tìm cách lý giải vì sao trong một khoảng thời gian rất ngắn, loài người đã tìm ra phương thức thống trị thế giới cũng như hủy diệt nó vĩnh viễn.
Hãy cảnh giác: loài người đang tự tăng tốc đến sự diệt vong
Cuốn sách gồm nhiều phần, trình bày các đặc điểm giúp phân biệt loài người với các loài động vật khác. Tác giả lý giải vì sao chỉ trong một khoảng thời gian ngắn, con người đã có một bước tiến hóa nhảy vọt để trở thành giống loài thống trị thế giới: Sự xuất hiện của con người từ hàng triệu năm cho tới trước khi xuất hiện nông nghiệp vào khoảng 10.000 năm trước. Các bằng chứng về xương, công cụ và gen cung cấp những thông tin trực tiếp nhất về việc con người đã biến đổi thế nào từ một tổ tiên chung. 98% bộ gen của con người giống với tinh tinh, vậy thì 2% mã gen còn lại đóng vai trò ra sao đối với bước nhảy vọt vĩ đại của chúng ta?
Tác giả trình bày về những biến đổi trong vòng đời con người, chúng có tầm quan trọng sống còn với sự phát triển ngôn ngữ và nghệ thuật. Có những điều được coi là hiển nhiên rằng con người vẫn nuôi con sau khi cai sữa, thay vì để chúng tự kiếm ăn; rằng hầu hết nam giới và nữ giới đều kết thành đôi; rằng phần lớn các bậc bố mẹ đều chăm sóc con cái; rằng nhiều người sống lâu cho tới tuổi ông bà… Những điều trên chỉ có ở con người và khác biệt so với các loài động vật có mối liên hệ mật thiết nhất. Cuốn sách cũng nêu ra những đặc điểm văn hóa giúp phân biệt con người với các động vật khác: ngôn ngữ, nghệ thuật, công nghệ và nông nghiệp.
Tác giả còn bàn về xu hướng giết người ngoài nhóm của các nhóm người khác. Tính bài ngoại và sự cô lập sâu sắc vốn là nét đặc trưng của loài người trước khi các nhà nước chính trị xuất hiện để bắt đầu đồng nhất hơn về văn hóa. Từ lâu, con người đã tiêu diệt những thú dữ ăn thịt mình và cũng hủy hoại một số loại con mồi khi xâm chiếm một môi trường mới.
Jared Diamond là nhà khoa học, tác giả nổi tiếng thế giới Ảnh: T.L |
Trọn bộ 5 tác phẩm nổi bật về chủ đề lịch sử nhân loại của Jared Diamond do Omega xuất bản thời gian qua Ảnh: NXB |
Các yếu tố môi trường cũng đem đến những biến đổi lớn trong nền văn minh phương Tây, bao gồm việc sụp đổ dây chuyền nền thống trị của Trung Đông, sau đó là Hy Lạp, rồi đến La Mã. Việc tự hủy diệt môi trường là một bước chuyển quan trọng trong lịch sử loài người. Cuộc tuyệt chủng lớn nhất, kịch tính nhất và gây nhiều tranh cãi nhất là khoảng 11.000 năm trước, hầu hết những loài thú lớn của hai lục địa Bắc Mỹ và Nam Mỹ đã bị tuyệt chủng. Cùng khoảng thời gian đó xuất hiện bằng chứng đầu tiên không rõ ràng về sự xâm chiếm châu Mỹ của con người, do tổ tiên của thổ dân châu Mỹ thực hiện.
Thông điệp quan trọng mà cuốn sách đề cập: “Hãy cảnh giác: loài người đang tự tăng tốc đến sự diệt vong!”. Tác giả Jared Diamond cũng mong qua tác phẩm, loài người hãy còn kịp nhìn lại để thức tỉnh và tự cứu lấy mình. “Tôi hẳn đã không viết cuốn sách này nếu nghĩ rằng nguy cơ đó còn xa, nhưng tôi cũng sẽ không viết cuốn sách này nếu tin rằng chúng ta sắp đến ngày tận thế”, Jared Diamond chia sẻ.
Bình luận