Dù nhân loại bước sang thế kỷ 21 hơn cả một thập niên nhưng tại tỉnh Papua, Indonesia vẫn còn bộ tộc Korowai chuyên sống trên ngọn cây với những tập tục thời nguyên thủy.
>> Kỳ 6: Ballet có từ thời đồ đá
Cách ly
Các nhà dân tộc học cho biết bộ tộc Korowai được phát hiện vào thập niên 1970. Khi đó họ vẫn còn những hủ tục như săn đầu người, ăn thịt người. Người dân của bộ tộc này không tiếp xúc với nền văn minh bên ngoài nhờ những đầm lầy, các cánh rừng rậm và cả các căn bệnh. Tuy thế, cũng có những đoàn thám hiểm đến tiếp cận với người Korowai. Nhờ thế mà chúng ta biết rằng người của bộ tộc này chưa bao giờ ra khỏi cánh rừng mình lưu trú. Họ không có một hình dung nào về thế giới bên ngoài và thường tránh xa người lạ. Với lãnh thổ của mình, họ bảo vệ rất nghiêm ngặt. Ngay cả các bộ tộc láng giềng muốn đến cũng phải xin phép trước.
Korowai là bộ tộc duy nhất trên trái đất không sống ở mặt đất. Họ làm nhà trên các thân cây, cách mặt đất khoảng 50m, hoặc cao hơn. Những ngôi nhà làm bằng vật liệu gỗ, tre, nứa... và trông xa chúng giống như chiếc tổ chim khổng lồ.
|
|
Đàn ông của bộ tộc Korowai hầu như trần truồng, họ chỉ dùng một sợi mây quấn xung quanh bụng, còn phụ nữ mặc váy ngắn làm từ những chiếc lá khô. Trên mũi của đàn ông thường được trang điểm đồ vật làm từ răng dơi, còn trên bụng, ngực và nhiều chỗ khác trên thân thể là các hình xăm. Với phụ nữ họ cũng có hình xăm tương tự và được cho là như thế mới có duyên.
Không ít nhà thám hiểm đã lặn lội từ châu u đến Papua. Quả thực, có những người của bộ tộc Korowai chưa từng thấy người da trắng, nên họ rất cảnh giác với người lạ. Các món quà tặng, rồi đồ ăn, thức uống mà người da trắng đem ra đãi không có nghĩa lý gì đối với người Korowai. Họ chỉ mong cho người da trắng sớm rời khỏi lãnh địa của mình. Trong quan niệm của người Korowai, họ sợ các hồn ma có thể nhập vào người da trắng rồi giết họ.
Sống trên cao
Thông thường, người Korowai chọn những cây cổ thụ cao, có tán cây rộng rồi làm nhà của mình ở trên đó. Nếu trong khu vực đó không có cổ thụ, họ sẽ chọn những cây có tuổi đời ít hơn và gia cố thêm một số nguyên liệu cho ngôi nhà chắc chắn. Họ chọn loại cây thân tròn, dùng rìu đẽo các khấc để làm thang và đặt sát vào thân cây chính để leo lên nhà. Khi đêm về, họ kéo chiếc thang này lên và ngôi nhà trở thành một “pháo đài” vững chãi ở trên cao.
|
|
Khi xây dựng ngôi nhà thì tất cả họ hàng đều tham gia và phải mất vài tuần mới hoàn thành. Leo lên độ cao như thế không phải là điều thú vị đối với bất cứ người nào, ngoài cư dân bản địa. Bởi bạn phải leo lên độ cao tương đương ngôi nhà 15 - 20 tầng mà không có dây bảo hiểm.
Kết cấu ngôi nhà của người Korowai thường có một gian phòng lớn, không bị chia cắt, đủ chỗ cho từ 5 - 12 người sinh sống. Mái nhà và vách nhà làm từ lá cọ loại lớn. Người Korowai sống gắn kết với nhau, theo từng cụm, thường là 3 - 4 người đàn ông cùng vợ và những đứa con. Mỗi gia đình đều có nhà riêng. Đàn ông Korowai lấy từ 2 - 3 vợ. Họ không được phép giao phối trong nhà mà phải ra ngoài rừng. Mỗi gia đình có nhiều con, nhưng trẻ con nơi đây thường bị chết vì thiếu sự trợ giúp y tế. Phía dưới ngôi nhà, trên mặt đất, người Korowai dựng một công trình tương tự như bếp để chuẩn bị bữa ăn. Bếp làm từ đất sét, phía trên có chiếc giỏ lớn để đựng củi khô, hay dùng để sấy khô các vật dụng khác.
Nhiều người tin rằng người Korowai làm nhà ở trên cao để tránh muỗi - loài có rất nhiều ở nơi đây. Nhưng thực chất họ làm nhà là để tránh các bộ tộc khác - cũng có tập tục săn và ăn thịt người. Giờ đây tuy không ít người Korowai đã quen với cảnh du khách tò mò lặn lội vào nơi sinh sống của họ, nhưng có một số gia đình nhất định không cho du khách vào nhà. Một người Korowai rời bỏ bộ tộc 15 năm giải thích rất có thể phía trên mái nhà của các gia đình này có một bộ xương người và họ không muốn người lạ nói rằng nơi đây vẫn còn tục ăn thịt người.
Các bộ tộc thường xây nhà cách nhau khá xa và xung quanh nhà của mình đều có “hệ thống phòng ngự” khá bài bản. Người Korowai cũng có cách tự bảo vệ mình: Trong bán kính 200m quanh ngôi nhà, họ chặt hết cây cỏ và để chúng tự khô héo. Như vậy, họ đã có một khoảng không cần thiết để quan sát và phát hiện những hiện tượng bất thường.
Có thể ai đó cho rằng chuyện người Korowai dựng nhà ở trên cao là để thu hút khách du lịch. Nhưng sự thật là thế, khó mà thay đổi được người Korowai. Đã 30 năm qua, những nhà truyền giáo đến đây để chữa bệnh cho trẻ em, giảng đạo, đưa các đồ vật của cuộc sống văn minh đến... nhưng người Korowai không bị khuất phục. Họ sống như tổ tiên của họ, trong thế giới của riêng mình, nơi mà mọi vật rất dễ hiểu và quá quen thuộc với họ. Ngay cả khi bệnh tật cướp đi người thân của họ, họ cũng không hoảng loạn mà cho rằng người anh em ra đi là do thần linh kêu gọi. Tin vào thánh thần và quỷ dữ, người Korowai tiếp tục sống trong ngôi nhà ở trên cao như họ đã sống mặc cho thế giới văn minh bên ngoài phát triển như thế nào.
Hoàng Hoài Sơn
Bình luận (0)