The shape of water: Người cá của điện ảnh Mỹ

Trong số 9 đề cử Oscar Phim hay nhất năm nay, khán giả VN đã được xem Get out (Trốn thoát), Dunkirk (Cuộc di tản Dunkirk), Darkest hour (Giờ đen tối), The shape of water và qua Tết Nguyên đán sẽ là một ứng cử viên Oscar khác rất được mong chờ: Lady bird (Lady bird: Tuổi nổi loạn). Bốn phim còn lại là: The post; Three Billboards outside Ebbing, Missouri; Call me by your name và Phantom thread. Lễ trao giải Oscar lần thứ 90 sẽ diễn ra ngày 4.3.

Câu chuyện xoay quanh một con thủy quái kỳ dị sống lưỡng cư (cả dưới nước lẫn trên cạn) được chính phủ Mỹ bắt từ vùng rừng Amazon đem về nghiên cứu. Nhân vật chính của phim là cô gái câm làm công việc dọn vệ sinh cho trạm nghiên cứu đang nhốt con thủy quái. Tình cảm nảy sinh với con thủy quái đã dẫn cô gái đi đến quyết định giải cứu cho thủy quái trước khi nó bị hủy diệt.

Nội dung phim khiến những người yêu điện ảnh nghĩ ngay đến bộ phim rất nổi tiếng của Liên Xô cách đây hơn nửa thế kỷ Chelovek-Amfibiya (1962), mà khán giả VN quen thuộc với tên Người cá. Tất nhiên hai câu chuyện khác nhau hoàn toàn, nhưng chủ đề và cách kể chuyện rất giống nhau: tình yêu của cô gái với con thủy quái chỉ là một đốm sáng nhỏ bé và lạc lõng, không đủ lấn át ngọn lửa tham lam và tàn ác của con người đối xử với những gì trái với tự nhiên.

The shape of water dẫn đầu danh sách Oscar năm nay với 13 đề cử. Trước đó, phim đã đoạt giải Sư tử vàng LHP Venice (Ý) 2017. Tuy nhiên, với những ai quan tâm đến phim ảnh và giải Oscar, khi xem xong The shape of water sẽ có ngay cảm giác phim đã được đề cao quá mức - tương tự trường hợp của bộ phim được nhiều khán giả yêu thích mùa Oscar năm ngoái là La La Land (từng nhận 14 đề cử). Ai xem phim cũng thấy rõ đẳng cấp của nó không thể tiệm cận với tầm vóc của một phim xứng đáng danh hiệu Oscar - Phim hay nhất.

Những đề cử quan trọng khác của The shape of water thuộc về 3 hạng mục: Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất (Sally Hawkins), Nam/nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất (Richard Jenkins và Octavia Spencer).

Hạng mục quay phim của The shape of water xứng đáng với đề cử Oscar, thậm chí nhiều khả năng sẽ thắng giải khi năm qua người ta không ngừng khen ngợi thứ ánh sáng lung linh huyền ảo mà nhà quay phim người Đan Mạch Dan Laustsen đã mang lại cho bộ phim.

Đạo diễn Guillermo del Toro được đề cử ở hai hạng mục quan trọng nhất: Kịch bản gốc và Đạo diễn. Có lẽ đây là hai hạng mục sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc The shape of water có thắng giải Phim hay nhất không. Câu chuyện của bộ phim quá đơn giản và theo hướng nửa hiện thực, nửa giả tưởng kỳ ảo, thể loại rất khó thuyết phục các thành viên Viện Hàn lâm khoa học và nghệ thuật điện ảnh Mỹ, nơi tổ chức giải Oscar.

Bản thân Guillermo del Toro là nhà làm phim kỳ tài của thể loại nửa hiện thực, nửa giả tưởng kỳ ảo; nhưng lối kể chuyện của ông trong phim này lại chân phương, dễ đoán và không có sự sáng tạo nào mới mẻ. Khán giả khi xem phim sẽ thấy ông bị ảnh hưởng rất lớn từ những bộ phim do ông từng đạo diễn như Pan’s Labyrinth, Hellboy.

Với những người yêu phim tại VN, hằng năm được xem những ứng cử viên Oscar ở hạng mục Phim hay nhất ở rạp là một may mắn hiếm thấy. Lý do chính là thời gian trụ rạp của các phim này ở VN rất ngắn ngủi khiến các nhà nhập phim phải đắn đo.

The shape of water là một phim xứng đáng để thưởng thức, không chỉ một lần. Nức lòng nhất đối với người xem là tuy phim được dán nhãn 18+, nhưng Hội đồng duyệt phim đã tôn trọng khán giả và các nhà làm phim khi không cắt một chút nào để vẫn giữ nguyên tinh thần toàn vẹn ban đầu của bộ phim.