Vì sao trẻ Việt thấp còi?

Ông Trần Đăng Khoa - Phó Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em cho biết so với khu vực, tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi ở nước ta vẫn ở mức cao. Năm 2016, tỷ lệ trẻ nhẹ cân là 13,8%, suy dinh dưỡng thể thấp còi chiếm 24,3%. Ở vùng núi, số trẻ suy dinh dưỡng cao gấp gần 3 lần so với đồng bằng. Tỷ lệ này ở nông thôn cũng cao gấp đôi.

Bộ não hình thành ngay trong quá trình mang thai và 5 năm đầu đời là giai đoạn phát triển vượt bậc của một đứa trẻ. Trong 2 năm đầu, việc bổ sung đủ dinh dưỡng cần thiết sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện cả thể chất lẫn trí tuệ về sau.

Theo ông Khoa, trước đây, kinh tế khó khăn nên việc chú trọng bổ sung dinh dưỡng còn nhiều hạn chế. Hiện, đời sống các gia đình đã cải thiện, kiến thức về thực hành dinh dưỡng, bổ sung vi chất ở trẻ em có chuyển biến nhưng thái độ thực hành chưa cao. Nếu không thực hành đúng và bài bản việc cho trẻ ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng thì suy dinh dưỡng (SDD) không những làm giảm chất lượng cuộc sống của trẻ và gia đình mà còn trở thành gánh nặng y tế của quốc gia.

Theo Chiến lược toàn cầu về nuôi dưỡng trẻ nhỏ của Tổ chức Y tế Thế giới, sức khỏe, trí tuệ, thể chất bé sẽ có cơ hội phát triển tối đa trong tương lai nếu mẹ biết tận dụng 1.000 ngày đầu đời (từ lúc bắt đầu mang thai cho đến khi bé 2 tuổi). Ngược lại, dinh dưỡng không hợp lý trong thời gian này là nguyên nhân chính dẫn đến thấp còi, béo phì… Nguyên nhân là do cơ thể không được cung cấp đủ dưỡng chất sẽ là điều kiện thuận lợi cho các vi sinh vật gây bệnh phát triển, khiến bé dễ mắc bệnh, khi bị bệnh thường lâu khỏi hơn, cơ thể suy nhược.

Chiều cao của trẻ phụ thuộc 20% vào di truyền, còn dinh dưỡng và môi trường chiếm 80%. Nhiều nghiên cứu cho thấy chiều cao của trẻ 3 tuổi phản ánh chiều cao tương ứng khi trẻ 18 tuổi, dự đoán bằng cách cộng thêm khoảng 77-80 cm vào chiều cao lúc 36 tháng. Chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng sẽ tạo tiền đề để phát triển chiều cao ở độ tuổi dậy thì.

Để phòng SDD trong giai đoạn vàng, chế độ ăn của bé phải bảo đảm đủ năng lượng và có đủ các dưỡng chất hỗ trợ tăng trưởng chiều cao là chất đạm, canxi, kẽm, sắt, iốt, vitamin A, D, E. Ngoài chế độ ăn bình thường, phụ huynh cần bổ sung thêm những dưỡng chất cần thiết nhằm giúp bé tăng cân khỏe mạnh.

Bổ sung dinh dưỡng đúng cách: Thời gian mang thai là chặng đường đầu tiên, toàn bộ dinh dưỡng mẹ ăn trong thời gian này sẽ hình thành hệ miễn dịch để trẻ phát triển. Vì vậy, mẹ bổ sung vitamin, sắt, omega 3, canxi với liều lượng theo khuyến cáo của bác sĩ; tạo môi trường sống lành mạnh để bé phát triển tối ưu. Bé nên được bú sữa ngay trong khoảng thời gian một giờ đầu sau sinh, bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.

Vừa qua, Amway Việt Nam phối hợp cùng Vụ Sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em, Bộ Y tế tiếp tục triển khai Chiến dịch Nutrilite Power of 5 nhằm giúp các em phát triển khỏe mạnh ngay từ những năm đầu đời, từ đó tạo nền tảng cho sự phát triển toàn diện thể chất và trí tuệ.

Tổ chức chương trình phổ biến kiến thức: Bên cạnh việc bổ sung dinh dưỡng, dự án còn xây dựng tài liệu đào tạo và tuyên truyền nhằm thay đổi hành vi về chăm sóc dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai, bà mẹ có con dưới 5 tuổi. Tiếp đó, đội ngũ chuyên gia sẽ tổ chức những lớp nâng cao năng lực kiến thức, thực hành về dinh dưỡng cho cán bộ y tế, phụ nữ có thai.

Ông Huỳnh Thiên Triều, Giám đốc Điều hành Amway Việt Nam chia sẻ: “Dinh dưỡng trẻ em là một trong những vấn đề trọng tâm trong phát triển của Việt Nam, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong Chiến lược quốc gia về dinh dưỡng. Là một tập đoàn toàn cầu về sức khỏe và sắc đẹp, chúng tôi luôn muốn được đồng hành cùng chính phủ Việt Nam để góp phần giải quyết các vấn đề xã hội, đóng góp vào sự phát triển bền vững của quốc gia dựa trên những thế mạnh và kinh nghiệm của Amway trên toàn cầu”.

Ông Triều lý giải thêm vì sao các chương trình trách nhiệm xã hội của Amway đều hướng đến trẻ em: “Chúng tôi lựa chọn việc xây dựng một nền tảng tốt ngay từ đầu. Trẻ em dù sinh ra ở bất kỳ đâu cũng đều có quyền được lớn lên khỏe mạnh và chăm sóc dinh dưỡng. Một thế hệ trẻ em khỏe mạnh, phát triển sẽ tạo dựng nên những gia đình khỏe mạnh, hạnh phúc và lớn hơn chính là một cộng đồng, một quốc gia phát triển, khỏe mạnh và năng động. Chúng tôi truyền thông điệp này để góp phần vào sự phát triển của thế hệ tương lai".