Chậm vì nhận thức phiến diện
Hai năm trước, Chính phủ đã có Nghị quyết 05 về xã hội hóa. Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch cũng xây dựng đề án quy hoạch phát triển xã hội hóa hoạt động văn hóa đến năm 2010. Trên cả nước đã có 40 địa phương báo cáo thành lập Ban chỉ đạo xã hội hóa và ban hành Quy hoạch phát triển xã hội hóa ở địa phương. Thế nhưng, cho đến nay, số cơ sở ngoài công lập không nhiều, trong khi cơ sở vật chất thì nghèo nàn, đơn sơ, còn chất lượng dịch vụ lại không cao.
Theo nhận định của Thứ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch Trần Chiến Thắng, xã hội hóa trong lĩnh vực văn hóa mới chỉ được thực hiện ở phạm vi hẹp và không đồng đều giữa các lĩnh vực, giữa các vùng, miền, địa phương. Mặt khác, đội ngũ triển khai vừa thiếu lại vừa yếu, dẫn đến chất lượng và hiệu quả hoạt động thấp. Bên cạnh đó, hình thức xây dựng, ban hành văn bản về xã hội hóa còn thiếu thống nhất, mà nguyên nhân chủ yếu là do nhận thức về xã hội hóa còn hạn chế, mang nặng tư tưởng bao cấp, trông chờ, ỷ lại vào nhà nước. Cũng do nhận thức phiến diện mà nguồn vốn đầu tư cho các công trình văn hóa manh mún, không đồng bộ, không có sức hút nhiều thành phần kinh tế.
Cũng theo ông Thắng, việc xây dựng một số cơ chế, chính sách khuyến khích xã hội hóa còn chậm, thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành liên quan. Trong khi đó, một số cơ chế, chính sách đã ban hành thì chồng chéo lên nhau, thiếu tính khả thi, và khó áp dụng trong thực tiễn.
Hiện, toàn quốc có hơn 200 tổ chức cá nhân, các ban nhóm tự đứng ra hoạt động theo phương thức xã hội hóa. Trong đó có gần 80 đơn vị đăng ký hoạt động thường xuyên, ổn định, còn hầu hết các ban nhóm khác đều hoạt động mang tính tự phát, manh mún và chưa hiệu quả.
Cả nước có hơn 700 doanh nghiệp đăng ký chức năng tổ chức biểu diễn và hoạt động nghệ thuật, chủ yếu tập trung ở TP.HCM và Hà Nội. Doanh thu của các đơn vị ngoài công lập lớn hơn các đơn vị công lập ở trên cùng một địa bàn. Trong lĩnh vực điện ảnh, hoạt động xã hội hóa chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM trên hai lĩnh vực sản xuất phim và phát hành phim.
Phải gắn liền với đơn giản hóa thủ tục hành chính
Hiện, Bộ VH-TT-DL đã triển khai xây dựng kế hoạch, lộ trình đẩy mạnh xã hội hóa đến năm 2010. Ông Trần Chiến Thắng cho biết: "Bộ VH-TT-DL đã giao kế hoạch xây dựng 22 cơ chế chính sách đặc thù cho 10 đơn vị quản lý nhà nước trực thuộc Bộ. Một số cơ chế chính sách đã xong dự thảo (là những chính sách có tính đặc thù, ít phụ thuộc vào các chính sách khác), số khác khi triển khai còn lúng túng, bị động, chậm tiến độ do thiếu hệ thống cơ chế chính sách chủ yếu của nhà nước về hỗ trợ đầu tư, chuyển đổi tài sản, xác định nguồn thu, tự chủ về tổ chức, bộ máy và biên chế".
Trong năm 2007, Bộ VH-TT (cũ) đã lên kế hoạch sắp xếp, chuyển đổi 3 đơn vị sự nghiệp công lập (Nhà hát Tuổi Trẻ, Nhà hát Nhạc nhẹ Trung ương và Trung tâm Kỹ thuật điện ảnh) thành đơn vị ngoài công lập theo Đề án quy hoạch phát triển xã hội hóa. Song thực tế lại chưa thể triển khai được do thiếu nhiều cơ chế chính sách của nhà nước về chuyển đổi tài sản, hỗ trợ hành chính, nhân sự và sử dụng đất đai. Vì vậy, công việc này sẽ được tiếp tục thực hiện trong năm 2008. Ngoài ra, trong kế hoạch năm 2008, các đơn vị sự nghiệp (bao gồm cả các đoàn nghệ thuật) cũng sẽ tiếp tục được sắp xếp lại và triển khai thực hiện theo cơ chế tự chủ và cổ phần hóa. Việc cổ phần hóa các hãng phim cũng sẽ được thực hiện trong năm 2008.
Trong năm 2008, việc xã hội hóa sẽ được tiến hành đồng thời với cải cách và đơn giản hóa các thủ tục hành chính. Thứ trưởng Trần Chiến Thắng cho biết: "Bộ VH-TT-DL sẽ kiến nghị Chính phủ, phối hợp các bộ, ngành quản lý nhà nước xem xét ban hành, sửa đổi các cơ chế chính sách phù hợp với phát triển xã hội hóa, nhất là chính sách về thuế, đất đai, vốn tín dụng nhằm khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư, đồng thời có cơ chế hỗ trợ đối với các tư nhân đã tham gia xã hội hóa (như các đoàn nghệ thuật tư nhân)".
Y Nguyên
Bình luận (0)