>> THU THỦY (thực hiện)

Sau bộ phim Quyên năm 2015, đến nay anh mới tái xuất với vai trò đạo diễn của phim Bí mật của gió. Trong khi các đạo diễn đua nhau làm phim thì anh có vẻ im ắng khá lâu?

Sau mỗi bộ phim, tôi thường tìm cho mình một thời gian để làm mới bản thân cũng như tìm đề tài mới mà mình thực sự quan tâm và yêu thích. Không phải lúc nào ý tưởng cũng đến một cách nhanh chóng. Có nhiều ý tưởng đã viết nhưng không thấy thoả mãn hoặc không hợp với thời điểm thì phải gác lại và chờ, chờ cho duyên đến thì mới thực hiện được.

Giới làm phim “đánh tiếng” rằng anh quá kỹ tính nên luôn “kín cửa” như thế?

Thực sự tôi không nhận làm những kịch bản mình không thích kể cả trong nước hay nước ngoài, vì tôi nghĩ làm phim mà không yêu tác phẩm mình làm thì không sao làm tốt được. Có lẽ vì thế nên thời gian giữa các phim của tôi thường dài hơn mọi người.

Sự “im ắng” đó có ảnh hưởng gì đến tư duy làm phim của anh trong thời đại 4.0 hiện nay?

Để tìm cho mình một đề tài hoặc trau dồi thêm những kiến thức mới nhằm thay đổi mình cũng mất nhiều thời gian. Tự xoá bỏ đi cách nghĩ cũ cũng không phải là dễ với bất cứ ai. Ở thời đại này, mọi thứ đều thay đổi như chong chóng, những cái mình vừa cập nhật thì một thời gian ngắn sau đã trở thành cũ. Tôi nghĩ đó chính là trở ngại lớn nhất cho người làm phim với thời gian chuẩn bị cũng như thực hiện dài như tôi. Cứ vài năm thì một số lượng khán giả đến rạp lại thay đổi, khán giả thay đổi thì tư duy của những người làm phim cũng phải thay đổi theo. Thay đổi từ đề tài, cách kể chuyện, ngôn ngữ hình ảnh, kỹ xảo của phim... Nếu không thay đổi thì khó giữ chân được khán giả.

Vậy cách thức làm phim của anh hiện nay có gì khác biệt so với 5 -10 năm trước?

Lần đầu tiên thử sức mình với một đề tài phim lãng mạn của tuổi “teen” nên tôi cũng đã chuẩn bị cho mình một sự thay đổi lớn. Sự thay đổi lớn nhất là rời vùng an toàn, nghĩa là không làm việc với ê kip tôi vẫn thường làm mà với một ê kip khác trẻ từ biên kịch, viết thoại... Chính những nhân tố này khiến Bí mật của gió có nhiều sự thay đổi khác biệt so với những bộ phim trước đây tôi đã thực hiện. Cái khó nhất của tôi là phải tìm hiểu nhu cầu, sở thích, cách tư duy mới của khán giả hiện tại. Vì ở trong hệ thống giáo dục VN thường xem nhẹ các bộ môn nghệ thuật. Nhiều người thường tự học và phát triển tư duy nghệ thuật, thẩm mỹ, cảm nhận cái đẹp theo cách của riêng mình, nên để tìm được mẫu số chung thì thực sự khó đoán.

Bí mật của gió quy tụ chủ yếu dàn diễn viên trẻ 9X, 8X, đề tài tâm linh, có chút giả tưởng, tình yêu lãng mạn… không mới nhưng lại rất mới với anh, một đạo diễn chuyên làm phim về thân phận con người mang đậm tính xã hội. Vậy sự “trở về” lần này của anh trong vai trò đạo diễn là sự “trẻ hóa” chính mình để hòa nhập hơn với xu hướng làm phim hiện nay?

Tôi thích kịch bản của Bí mật của gió vì sự dễ thương, nhẹ nhàng của những người trẻ, về tình yêu đầu đời, tình bạn, tình cảm gia đình tuy giản dị nhưng lại có ý nghĩa với mỗi người. Tôi vẫn làm phim về thân phận con người, chỉ là Bí mật của gió nói về thân phận, tình cảm của những người trẻ nhẹ nhàng, giản dị hơn; vì vậy tôi cho nhiều tình tiết hài hước để phim có thể gần gũi với giới thanh niên. Còn bản thân mình chỉ có thể làm “trẻ hoá” đầu óc thôi, chứ con người bên ngoài thì tóc lại bạc thêm không ít đấy (cười).

Làm việc với những diễn viên trẻ, mới như Quốc Anh, Yu Dương, Khả Ngân trong dự án này của anh có khác gì so với thời anh làm việc với Ninh Dương Lan Ngọc trong Cánh đồng bất tận (2010)?

Có nhiều điểm giống và nhiều điểm khác biệt. Giống là các bạn đều rất trẻ. Khác là Lan Ngọc khi tham gia Cánh đồng bất tận là nữ sinh năm nhất của trường Sân khấu Điện ảnh, vì vậy Ngọc đã qua những lớp cơ bản về diễn xuất. Ngoài sự thông minh và năng khiếu của bản thân, Ngọc cũng đã xác định rõ ràng nghề nghiệp của mình. Khi làm việc với Lan Ngọc, thời gian làm việc nhanh và linh hoạt trong việc tiết chế hay đẩy cao trào cảm xúc. Ngọc cũng chưa từng đóng bộ phim nào trước Cánh đồng bất tận nên cũng rất dễ uốn để vào nhịp phim. Còn với những bạn diễn viên trẻ trong Bí mật của gió cũng đều có sự thông minh, hoài bão và năng khiếu tuy chưa học bài bản nhưng cũng đã có kinh nghiệm trong một số dự án điện ảnh và truyền hình. Làm việc với tôi thì yêu cầu thời gian chuẩn bị thường dài hơn và khắc nghiệt hơn, căng thẳng hơn, để khi ra hiện trường các bạn có thể có được sự tự tin, thoải mái sáng tạo và đẩy cảm xúc và nhân vật một cách tự nhiên nhất.

Nghe nói các diễn viên trẻ khi làm việc với anh đều rất ngoan vì anh rất khó tính?

Thường khi làm phim, tôi yêu cầu diễn viên chính phải tập trung và không được nhận dự án khác trong thời gian thực hiện. Họ sẽ sống tập trung trước và trong suốt giai đoạn quay như một gia đình nhỏ và luôn giữ cho các diễn viên có một tình cảm thân thiết, nuôi cảm xúc để giúp cho việc hoá thân vào nhân vật trong phim được tốt hơn. Đó là nguyên tắc, nhưng khi làm việc tôi cũng không đến nỗi khó tính quá đâu.

Được biết con gái Linh Đan của anh chính là đạo diễn hình ảnh trong Bí mật của gió. Sự tham gia của con gái có khiến bản thân anh thay đổi hơn trong tư duy làm phim vì dù sao cô ấy cũng là người trẻ, học làm phim ở nước ngoài?

Về việc quay phim hoặc đưa ra “shot list” thứ tự cảnh quay thường được Linh Đan chuẩn bị trước nên thực ra đã được thống nhất trước với ê kip nên mọi người cũng dễ hiểu, ngoài ra tôi cũng có một thời gian dài học tập và làm việc ở nước ngoài, hoặc vẫn tiếp tục tham gia sản xuất trong các dự án phim, các hoạt động ở liên hoan phim, giao tiếp với các bạn trẻ làm phim ở nhiều nước nên cũng không phải là điều khó khăn. Làm việc trong một dự án phim ở VN lại cần một khoảng thời gian dài để làm quen, không chỉ riêng Linh Đan mà còn với nhiều bạn trẻ khác đi du học nữa cũng vậy. Ngoài dự án này Linh Đan cũng đã có chút ít kinh nghiệm khi quay các MV cho Glee VN và Hậu duệ mặt trời nên cũng đã có kinh nghiệm phần nào.

Bí mật của gió được đầu tư gần 20 tỉ đồng, nhưng anh lại lựa chọn toàn diễn viên trẻ, chưa có nhiều thành công ấn tượng. Trong khi những phim Việt ăn khách thường có những cái tên diễn viên “bảo chứng” phòng vé. Anh có thấy đây là sự mạo hiểm?

Thực ra tên tuổi diễn viên rất quan trọng với việc PR của một bộ phim, nhưng tên tuổi cũng không đồng nghĩa với việc “bảo chứng” cho doanh thu phòng vé. Khán giả VN bây giờ rất cẩn trọng trong việc chọn phim để tới rạp, họ thận trọng ngay cả đọc những review trên mạng. Chính vì vậy, khi làm phim, điều tôi luôn trăn trở là làm sao có thể kể một câu chuyện để chạm vào được cảm xúc của khán giả. Chính điều đó là động lực để khi chọn vai diễn mình muốn tìm được những diễn viên hợp vai và hết lòng vì vai diễn hơn là diễn viên đang “hot”. Còn nếu may mắn thì tìm được diễn viên vừa “hot” vừa phù hợp thì nhất rồi còn gì. Khi quyết định chọn Quốc Anh và Khả Ngân thực sự khá mạo hiểm vì cả hai người đều mới, nhưng họ lại cho tôi niềm tin và động lực để khai phá tiềm năng bên trong của họ. Với những sự nỗ lực của họ dành cho bộ phim, tôi cũng hy vọng Quốc Anh và Khả Ngân sẽ có một vai diễn tốt làm hài lòng khán giả.

Đến nay Bí mật của gió phải lùi lịch chiếu do dịch vi rút Corona mới. Điều này có khiến anh và ê kíp gặp áp lực lớn?

Buồn chứ, khi nhận được thông báo vào một buổi sáng sớm, quả thật tôi bị sốc. Đến khi gặp ê kip đoàn phim thì cứ cố tỏ ra bình thường mà trong lòng thì như lửa đốt. Vì bản thân tôi cũng không trả lời được số phận của bộ phim sẽ đi về đâu. Nhưng tôi nghĩ không thể kêu gọi mọi người đi xem Bí mật của gió vào mùa dịch được nên dừng lại là hợp lý. Hy vọng dịch Corona sẽ nhanh bị đẩy lùi, cuộc sống của mọi người sẽ quay trở lại nhịp bình thường hơn và Bí mật của gió sẽ sớm được ra rạp với khán giả.

Khi không làm phim, anh làm gì?

Tôi cũng làm nhiều việc như đọc và viết kịch bản phim, làm sản xuất phim hay làm các chương trình truyền hình và online như thường lệ. Điều quan trọng nhất của tôi bây giờ là phải học và tìm hiểu về các nền tảng trên mạng, nghiên cứu những ứng dụng thực tiễn liên quan đến điện ảnh, truyền hình và nội dung số. Tôi muốn tạo ra những chương trình có thể tiếp cận người xem bằng những giải pháp công nghệ mới.

Sau Bí mật của gió, anh có ấp ủ những dự án nào khác tâm huyết và khác biệt hơn không?

Hiện tôi đang ấp ủ một dự án làm phim viễn tưởng, kinh dị của một nhà văn nổi tiếng.

Cảm ơn anh về cuộc trò chuyện.

Đồ họa: Duy Quang