Chính sách nhiều, tính khả thi ít

Phân tích thực trạng chính sách kinh tế tập thể theo khảo sát, nghiên cứu của Oxfam VN và Viện Nghiên cứu và tư vấn phát triển (RCD) triển khai, ông Nguyễn Văn Thục, thành viên tham gia nghiên cứu, cho biết đang có tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn và kém hiệu quả.

Thống kê chưa đầy đủ từ sau khi có luật Hợp tác xã 2003 đến nay, có ít nhất 143 chính sách, văn bản quy phạm pháp luật liên quan được ban hành. Trong đó, có 50 văn bản, chính sách liên quan trực tiếp, số còn lại là các văn bản, chính sách liên quan gián tiếp trên nhiều lĩnh vực khác nhau.

Khảo sát các mô hình tại Ninh Bình, Lâm Đồng và Đồng Tháp, nhóm nghiên cứu chỉ rõ nhiều chính sách hỗ trợ đối với phát triển mô hình hợp tác xã (HTX) được xây dựng không dựa trên các căn cứ về nguồn lực hiện có dẫn tới tính khả thi không cao. Nhiều địa phương không có quỹ đất, không thể bố trí đất đai, tình trạng HTX không có trụ sở vẫn còn phổ biến.

Nhóm nghiên cứu khuyến nghị, chính sách của nhà nước đặt nhu cầu liên kết của nông dân làm trung tâm, thúc đẩy môi trường, hỗ trợ thuận lợi cho HTX thành lập mới, hỗ trợ chuyển đổi hiệu quả, tránh hiện tượng làm theo phong trào, thiếu thực chất trong quá trình hoàn thiện khung pháp lý và dịch vụ công đối với HTX. Ngoài ra, nhà nước cần tách bạch chức năng kinh tế và chức năng xã hội đối với các hình thức cung cấp dịch vụ tại nông thôn, đảm bảo sự tự chủ và hiệu quả cho tổ chức nông dân.