Nấm ma thuật có thể chữa trầm cảm?

Nấm thần kỳ cao khoảng 5-12 cm, mũ nấm có đường kính 1-2 cm. Mũ màu nâu-vàng hay oliu-xám (khi khô đổi sang màu rơm), hình nón có khi thành chóp nhọn, phủ một lớp bọc nhầy trong, cuống rất dài và mỏng chừng 5-12 cm x 0,2 cm, màu như mũ nấm, có khi chuyển sang xanh lục hay lam. Thịt nấm màu nâu nhạt, mùi nhẹ như mùi củ cải, vị nhạt, mọc nơi những chỗ có phân bò, cỏ mục hay gỗ mục.

Nấm ma thuật phát triển khắp nơi trên toàn thế giới và được sử dụng từ thời cổ đại cho cả hai mục đích giải trí và lễ nghi tôn giáo.

Hợp chất psilocybin trong nấm ma thuật có thể làm thay đổi nhận thức - Ảnh: Shutterstock

Theo các nhà nghiên cứu, Psilocybin - một hợp chất gây ảo giác có trong nấm ma thuật - hứa hẹn mang lại hiệu quả trong việc điều trị bệnh nhân trầm cảm nặng không đáp ứng với các liệu pháp khác. Psilocybin tác động vào thần kinh bằng cách phá vỡ mạng lưới thông tin liên lạc bình thường của não, cho phép kết nối các vùng não vốn không tương tác với nhau. Điều này có thể dẫn đến hưng phấn, ảo giác, và thay đổi nhận thức, theo Reuters.

Trong một nghiên cứu được tiến hành ở Anh, các nhà khoa học thử nghiệm khả năng sử dụng psilocybin an toàn và hiệu quả để điều trị bệnh nhân trầm cảm, và đã thu được kết quả rất khả quan.

Robin Carhart-Harris, trưởng nhóm nghiên cứu tại khoa Y của Đại học Hoàng gia London (Anh), cho biết kết quả này được công bố trên tạp chí Lancet Psychiatry. Nhiều bệnh nhân mô tả họ đã trải nghiệm được sự thay đổi trong cách nhìn nhận thế giới theo chiều hướng tích cực hơn sau một thời gian kiên trì dùng nấm.

Theo Reuters, nhóm nhà nghiên cứu Anh dẫn đầu bởi GS-TS David Nutt của trường Imperial Neuropsychopharmacology đã khám phá được tiềm năng của Psilocybin trong việc giảm bớt các hình thức nghiêm trọng của bệnh trầm cảm ở những người không đáp ứng với các điều trị khác.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính khoảng 350 triệu người trên thế giới bị ảnh hưởng bởi chứng trầm cảm, rối loạn tâm thần thường đặc trưng bởi nỗi buồn, mất hứng thú hoặc niềm vui, mệt mỏi, cảm giác tội lỗi, xem thường giá trị bản thân, ngủ không yên giấc, mất cảm giác ngon miệng, và kém tập trung.

Trên thực tế, nhiều bệnh nhân đáp ứng với điều trị trầm cảm bằng thuốc và liệu pháp nhận thức hành vi, nhưng khoảng 20% bệnh nhân không đáp ứng được hai phương pháp này và được phân loại là bị trầm cảm kháng trị.

Nấm ma thuật có tác dụng đối với những người bị trầm cảm kháng trị - Ảnh: Shutterstock

Psilocybin là một chất kích thích thụ thể serotonin, kích hoạt phản ứng sinh lý ở con người khi kết hợp với thụ thể serotonin ở hệ thần kinh trung ương và ngoại biên, nên có thể điều trị được trầm cảm; tuy nhiên loại thuốc gây ảo giác này cũng có thể gây ra các phản ứng khó chịu, như lo lắng và hoang tưởng, do đó nhóm nghiên cứu đang tiếp tục tìm hiểu xem sử dụng psilocybin như thế nào cho an toàn.

Thử nghiệm liên quan đến 6 đàn ông và 6 phụ nữ, tuổi từ 30 - 64, tất cả đều được chẩn đoán trầm cảm kháng trị. Các tình nguyện viên đều trải qua quá trình sàng lọc đầy đủ trước khi được phép tham gia. 12 tình nguyện viên trầm cảm được cho uống Psilocybin với liều lượng 10 mg và 25 mg, mỗi lần cách nhau 7 ngày. Họ cũng tiếp nhận điều trị tâm lý trong suốt quá trình thử nghiệm và thực hiện chụp cộng hưởng từ để kiểm tra hợp chất Psilocybin có tác động xấu đến bộ não hay không. Sau khóa điều trị một tuần, tất cả bệnh nhân đều có dấu hiệu cải thiện, 8/12 người tạm thời thuyên giảm bệnh. Sau ba tháng, 7 bệnh nhân tiếp tục giảm bớt triệu chứng bệnh. Tuy nhiên, 5 người có hiện tượng tái phát bệnh sau một thời gian, theo Reuters.

Nhóm nghiên cứu đánh giá mức độ nặng nhẹ của triệu chứng trầm cảm qua bảng trắc nghiệm gồm 16 câu hỏi. Sau khi phân tích các câu trả lời và quan sát các tình nguyện viên, các nhà khoa học nhận thấy triệu chứng trầm cảm cũng như lo lắng sau dùng liều Psilocybin thứ hai có xu hướng giảm xuống hẳn. Không chỉ vậy, TS Carhart-Harris còn cho biết không có tác dụng phụ nghiêm trọng nào được báo cáo trong quá trình nghiên cứu, mặc dù tất cả các tình nguyện viên cho biết họ có hơi lo lắng trước và trong khi dùng thuốc Psilocybin.

Từ kết quả của nghiên cứu này, TS Nutt nhận thấy Psilocybin khá an toàn và có tác động nhanh chóng đối với những bệnh nhân trầm cảm, nếu được kiểm soát chặt chẽ.