Những thông tin thú vị về bộ não

Bộ não của con người chứa đựng vô vàn điều bí ẩn - Ảnh: Shutterstock

Chúng ta chỉ sử dụng 10% bộ não. Có thể bạn đã nghe điều này nhiều lần, nhưng nghiên cứu cho thấy tất cả các khu vực của não bộ đều phải thực hiện một số loại chức năng. Nếu cho rằng con người chỉ sử dụng 10% não, tổn thương não sẽ ít có khả năng xảy ra và chúng ta thực sự chỉ lo lắng 10% đó bị tổn thương. Tuy nhiên, thực tế là thiệt hại một vùng nhỏ của não có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường đến cả nhận thức và hoạt động. Công nghệ chụp ảnh não cũng đã chứng minh toàn bộ não đều hoạt động, ngay cả trong giấc ngủ.

Theo nhà thần kinh học Barry Gordon của Trường Y Hopkins (Mỹ), não đại diện cho 3% trọng lượng của cơ thể và sử dụng 20 phần trăm năng lượng của cơ thể, nên nó vô cùng quan trọng đối với con người.

Tổn thương não là vĩnh viễn. Não mong manh và có thể bị tổn hại bởi những điều kiện như chấn thương, đột quỵ hoặc bệnh. Tổn thương này có thể dẫn đến một loạt hậu quả từ gián đoạn nhẹ trong khả năng nhận thức đến suy nghĩ. Tổn thương não có thể tàn phá khả năng nhận thức, nhưng nó không phải là vĩnh viễn.

Kiểm tra thực tế, khi chấn thương não xảy ra, khả năng để phục hồi từ thiệt hại này tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và vị trí của các chấn thương. Ví dụ, một đòn giáng mạnh vào đầu trong một trận bóng đá có thể dẫn đến chấn thương. Trong khi điều này có thể khá nghiêm trọng, thì hầu hết mọi người có thể phục hồi khi có thời gian chữa lành.

Điều quan trọng là luôn nhớ bộ não con người có lượng chất dẻo khá ấn tượng. Thậm chí sau một sự kiện não nghiêm trọng, chẳng hạn như một cơn đột quỵ, não bộ vẫn có thể tự khỏi theo thời gian và tạo ra hình thức kết nối mới.

“Ngay cả sau khi chấn thương não nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như đột quỵ, nghiên cứu chỉ ra rằng với sự giúp đỡ của các liệu pháp, bộ não có thể có khả năng phát triển các kết nối mới và định tuyến lại chức năng thông qua khu vực lành mạnh, nhà thần kinh học Gordon cho biết.

Não chia rõ nhiệm vụ. Có lẽ bạn từng nghe mô tả bộ não chia ra 2 phần, gồm não trái và não phải, và mỗi bên có nhiệm vụ khác nhau. Điều này xuất phát từ quan niệm phổ biến mà mọi người xưa nay vẫn nghĩ, hoặc bị chi phối bởi bán cầu não bên phải hoặc bên trái. Theo ý tưởng này, não bên phải có xu hướng sáng tạo và biểu cảm, trong khi não bên trái có khuynh hướng phân tích và logic.

Kiểm tra thực tế, các chuyên gia nhận thấy não phải hoặc trái của con người chỉ hoạt động hiệu quả khi được kết hợp với nhau. Điều đó có nghĩa, chúng ta có xu hướng làm tốt hơn nhiệm vụ khi toàn bộ não được sử dụng, ngay cả đối với những điều mà thường được chỉ định với một khu vực nhất định của bộ não.

Bộ não con người lớn nhất. Bộ não con người khá lớn, nhưng một quan niệm sai lầm phổ biến khi cho rằng người có bộ não lớn nhất so với bất kỳ sinh vật nào.

Thực tế, các nhà khoa học nhận thấy người trưởng thành trung bình có một bộ não nặng trong khoảng 1,3 kg và dài khoảng 15 cm. Bộ não động vật lớn nhất thuộc về một con cá nhà táng, nặng khoảng 8 kg. Loài động vật kế đến có bộ não lớn là voi, với một kích thước não trung bình khoảng 4,9 kg.

Ngạc nhiên hơn, một trong những động vật có bộ não lớn so với tỷ lệ cơ thể là chuột chù, với một bộ não chiếm khoảng 10% khối lượng cơ thể. Dòng họ linh trưởng trong giai đoạn khởi đầu cũng có bộ não phát triển rất lớn.

Uống rượu giết chết các tế bào não. Ý nghĩ cho rằng uống rượu có thể khiến các tế bào não chết cần được xem xét lại. Nhiều chuyên gia cảnh báo, uống rượu quá nhiều hoặc quá thường xuyên, có thể làm mất các tế bào não quý giá, và người lớn thực sự không có được các tế bào não mới trong suốt cuộc đời của họ. Tuy nhiên, kiểm tra thực tế, các nhà khoa học nhận thấy lạm dụng rượu quá mức hoặc mãn tính chắc chắn gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe, nhưng họ không tin rằng uống rượu lại khiến các tế bào thần kinh chết. Trong thực tế, nghiên cứu chỉ ra rằng ngay cả say rượu cũng không thực sự giết các tế bào thần kinh.

“Nghiên cứu mới đã chứng minh uống rượu với mức độ vừa phải được liên kết với việc tăng khả năng nhận thức (suy nghĩ và lý luận), kỹ năng và bộ nhớ tốt hơn so với kiêng rượu. Không giết chết các tế bào não mà rượu còn giúp chức năng não tốt hơn vào tuổi già. Kết quả này rút ra từ nhiều nghiên cứu trên thế giới liên quan đến hàng ngàn người, PsychCentral cho biết.

Có 100 tỉ tế bào thần kinh trong não bộ con người. Nếu bạn đã từng đọc ở đâu đó thông tin não người chứa khoảng 100 tỉ tế bào thần kinh, con số này thật ra không hoàn toàn chính xác.

Ước tính 100 tỉ tế bào thần kinh được lặp đi lặp lại thường xuyên và lâu như vậy mà không có ai hoàn toàn chắc chắn, và nắm rõ nguồn gốc của thông tin này. Tuy nhiên, trong năm 2009, tiến sĩ Suzana Herculano-Houzel, một nhà nghiên cứu thần kinh học người Mỹ quyết định tiến hành đếm tế bào thần kinh trong não người trưởng thành và nhận thấy số lượng này có một chút sai lệch. Dựa trên nghiên cứu của mình, tiến sĩ Houzel cho biết não người chỉ chứa gần 85 tỉ tế bào thần kinh.