VN Top 10 châu Á - Thái Bình Dương về công bố quốc tế chất lượng cao

Điều đáng mừng là VN đã duy trì được thứ hạng này liên tục từ năm 2017 đến nay.

Đối sánh với các nước Đông Nam Á, mặc dù tụt 4,9% điểm so với năm 2018 và xếp dưới Singapore và Thái Lan, nhưng với tổng điểm bài báo năm 2019 (kết quả tính cho năm 2020) đạt 16,35, VN vẫn xếp trên các nước có tên trong bảng, như: Indonesia, Malaysia, Philippines, Myanmar, Cambodia, Brunei, Laos. Theo nhiều chuyên gia, những năm gần đây Malaysia là nước có lượng công bố quốc tế hằng năm gấp nhiều lần VN, và có tốc độ gia tăng số bài báo nhanh nhất khu vực. Nhưng dữ liệu Nature Index cho thấy, họ dường như chú trọng số lượng hơn chất lượng, khi điểm đóng góp của các bài báo vào những tạp chí chất lượng hàng đầu thế giới giảm 13,7% so với năm ngoái.

Với bảng xếp hạng các quốc gia đang lên về nghiên cứu chất lượng cao toàn thế giới, đáng chú ý Thái Lan là quốc gia duy nhất của Đông Nam Á lọt Top 10. Đứng đầu bảng xếp hạng này là Trung Quốc, tiếp theo là Norway và Cộng hòa Czech. Thái Lan cũng cho thấy sự phát triển nhanh ở lĩnh vực Hóa học, khi cũng vào Top 10 và đứng ở vị trí thứ 4 trong bảng xếp hạng theo lĩnh vực.

Đối với các cơ sở nghiên cứu của Việt Nam, dữ liệu từ Nature Index trong khung thời gian 1.1.2019 đến 31.12.2019 cho thấy có 30 đơn vị được xếp hạng. 3 đơn vị đứng đầu là:

1. Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ VN,

2. Trường ĐH Duy Tân, và

3. Trường ĐH Bách khoa Hà Nội.

Điểm mới là trong Top 10 năm nay có sự xuất hiện lần đầu tiên của Trường ĐH Phenikaa, và ngay lập tức đứng vị trí thứ 5 với 1,48 điểm.

Phân tích đơn vị đứng đầu trong từng lĩnh vực ở VN cho thấy:

- Khoa học Trái đất và Môi trường: Trường ĐH Bách khoa Hà Nội,

- Khoa học Sự sống: Bệnh viện Nhiệt đới,

- Hóa học: ĐH Quốc gia TP.Hồ Chí Minh, và

- Vật lý: Trường ĐH Duy Tân.

Ở cấp độ toàn cầu, Nature Index cũng đưa ra bảng xếp hạng top 500 trường đại học, viện nghiên cứu hàng đầu. Phân tích đã cho thấy chỉ có 34 quốc gia trên toàn thế giới góp mặt. Trong đó, số lượng cơ sở nghiên cứu của 3 nước xếp đầu tiên là Mỹ, Trung Quốc và Đức, đã chiếm hơn 50% so với các quốc gia còn lại.

Ở bảng xếp hạng 100 cơ sở nghiên cứu “đang lên”, số lượng các trường của Trung Quốc chiếm số lượng áp đảo với 84 trường, cho thấy tốc độ phát triển về nghiên cứu chất lượng cao của Trung Quốc là đáng kinh ngạc. Nhưng nếu xét riêng các lĩnh vực, số cơ sở đang lên của Mỹ vẫn vượt trội hơn Trung Quốc ở 3/4 lĩnh vực: Khoa học Trái đất & Môi trường, Khoa học sự sống, và Vật lý.

Dữ liệu sử dụng cho việc xếp hạng được cập nhật liên tục trong 12 tháng gần nhất. Nature Index tập hợp nhiều bảng xếp hạng: top cơ sở nghiên cứu; top các quốc gia/vùng lãnh thổ; top các quốc gia đang lên; top các cơ sở nghiên cứu đang lên;… Bên cạnh đó còn có các bảng xếp hạng trong 4 lĩnh vực chính:

- Khoa học Trái đất và Môi trường,

- Khoa học Sự sống,

- Vật lý, và

- Hóa học.

Do chỉ tập trung vào 4 lĩnh vực khoa học và 82 tạp chí uy tín nhất thế giới, nên Nature Index không thể được xem là là bảng xếp hạng tổng thể về nghiên cứu cho đủ các ngành nghề. Nhưng nó lại luôn được xem là chỉ số cơ bản cho nghiên cứu chất lượng cao ở các mảng Khoa học tự nhiên và Khoa học sức khỏe và sự sống, với nhiều cơ hội cho các trường, viện nhanh chóng leo thứ hạng nếu biết đầu tư đúng vào các nhân lực nghiên cứu có chuyên môn cao.