Israel đối mặt nguy cơ gì nếu tiến hành chiến dịch trên bộ ở Gaza?

Tờ The New York Times hôm nay 15.10 dẫn lời 3 sĩ quan cấp cao của quân đội Israel vạch ra những chi tiết về kế hoạch tấn công trên bộ ở Dải Gaza cho hay quân đội Israel đang chuẩn bị đánh vào Gaza trong những ngày tới, với hàng chục ngàn binh sĩ được lệnh "chiếm thành phố Gaza và tiêu diệt giới lãnh đạo hiện tại của khu vực này".

Quân đội Israel trước đó đã tuyên bố rằng mục tiêu cuối cùng của họ là quét sạch hệ thống chính trị và quân sự hàng đầu của lực lượng Hamas đang kiểm soát Dải Gaza, sau khi Hamas tiến hành cuộc tấn công bất ngờ vào miền nam Israel vào sáng sớm 7.10, khiến hơn 1.300 người thiệt mạng.

Cũng theo 3 sĩ quan cấp cao nói trên của Israel, cuộc tấn công trên bộ ở Gaza được lên kế hoạch vào cuối tuần này, nhưng đã bị trì hoãn ít nhất vài ngày một phần do điều kiện thời tiết có nhiều mây khiến các phi công và người điều khiển máy bay không người lái gặp khó khăn hơn trong việc cung cấp sự yểm trợ trên không cho lực lượng trên bộ.

Reuters

Cuộc tấn công sắp tới sẽ là chiến dịch đổ bộ lớn nhất của Israel kể từ cuộc xung đột Israel-Li Băng năm 2006. Đây cũng sẽ là lần đầu tiên Israel cố gắng giành quyền kiểm soát lãnh thổ kể từ khi nước này phát động chiến dịch quân sự kéo dài 3 tuần ở Dải Gaza vào năm 2008, theo 3 sĩ quan Israel.

Những nguy cơ Israel sẽ đối mặt

Nhằm chuẩn bị cho chiến dịch tấn công trên bộ ở Gaza, quân đội Israel đã huy động 300.000 quân dự bị để bổ sung vào đội quân thường trực 170.000 quân của mình và đã tập trung họ gần biên giới Gaza. Trong khi đó, Hamas được cho là có 30.000 quân tác chiến, có lẽ bằng 1/10 lực lượng tấn công của Israel, và Hamas cũng được cho là không có xe tăng cũng như sức mạnh không quân để đối phó lực lượng tấn công của Israel, theo tờ The Guardian.

Sự chênh lệch như trên sẽ mang lại cho Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cơ hội cao để kiểm soát Dải Gaza, trong đó có trung tâm chính trị quan trọng của khu vực này là thành phố Gaza. Tuy nhiên, Israel sẽ đối mặt nhiều nguy cơ khi tiến hành cuộc tấn công trên bộ ở Gaza, theo The Guardian.

Hamas từ lâu đã sẵn sàng cho một cuộc tấn công của Israel, bằng cách đào một mạng lưới đường hầm phức tạp trên khắp Gaza nhằm cho phép lực lượng của họ sống sót sau các cuộc oanh tạc từ trên không. Một số đường hầm được Israel phát hiện trước đây vì những đường hầm đó đi xuyên qua hàng rào biên giới có độ sâu tới 70 m.

Ngoài ra, địa hình được đô thị hóa mạnh mẽ của Dải Gaza, vốn là một trong những khu vực đông dân nhất thế giới, cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho quân phòng thủ khi họ cố gắng chống trả. Hai bên sẽ phải tranh giành mỗi tòa nhà còn lại và việc rải mìn dày đặc có thể gây thêm cản trở cho Israel nếu Hamas dùng chiến thuật này.

Reuters

Chiến dịch tấn công trên bộ ở Gaza có nguy cơ đẩy Israel vào những tháng giao tranh đô thị đẫm máu, cả trên mặt đất và trong nhiều đường hầm, theo The New York Times. Israel đã tránh một cuộc tấn công như thế từ lâu vì phải chiến đấu trên một mảnh đất chật hẹp với dân số hơn 2 triệu người. Các quan chức Israel đã cảnh báo rằng Hamas có thể giết các con tin người Israel và sử dụng những người Palestine không tham chiến làm lá chắn sống.

Israel cũng đã lên kế hoạch đối phó và nếu IDF giành được quyền kiểm soát các lối vào đường hầm thì có nhiều khả năng họ sẽ rải mìn hơn là cố gắng xâm nhập. Nhưng nếu không có được toàn quyền kiểm soát mạng lưới đường hầm, nơi các sở chỉ huy của Hamas có thể đặt trụ sở, bất kỳ sự kiểm soát quân sự nào của Israel ở phía bắc Gaza sẽ không được đảm bảo, theo The Guardian.

Hiện không rõ phong trào Hezbollah ở Li Băng có thể đáp trả cuộc tấn công trên bộ của Israel ở Gaza bằng cách mở mặt trận thứ hai với Israel hay không. Hôm 13.10, Hezbollah cho hay họ sẽ "chuẩn bị đầy đủ" để tham gia cùng đồng minh Hamas trong cuộc chiến chống lại Israel khi thời điểm thích hợp, theo AFP. Hezbollah được Iran hậu thuẫn và sở hữu một lượng lớn tên lửa dẫn đường chính xác và lực lượng trên bộ.

Sự ủng hộ dành cho Israel có thể giảm?

Hôm 14.10, quân đội Israel đã khuyến cáo 1,1 triệu người Palestine ở phía bắc Gaza sơ tán về phía nam Gaza. Việc Israel yêu cầu dân thường Palestine rời khỏi miền bắc Gaza cũng cho thấy yêu cầu đó có thể là một phần khác trong chiến lược của Israel: quét sạch khu vực phía bắc của Hamas. Ý định của Israel gần như chắc chắn đã được báo trước bởi một đợt không kích đã cướp đi sinh mạng của hơn 1.500 người Palestine, theo The Guardian.

Toàn bộ các khu vực lân cận, chẳng hạn như Rimal ở thành phố Gaza, đã bị san bằng. Lực lượng không quân Israel nói rằng tính đến ngày 12.10, họ đã thả 6.000 quả bom xuống các mục tiêu của Hamas và tấn công thêm 750 mục tiêu vào đầu ngày 13.10. Ông Marc Galasco, cựu điều tra viên tội phạm chiến tranh của Liên Hiệp Quốc, lưu ý rằng con số này gần tương đương với số quả bom được thả nhiều nhất trong một năm của lực lượng NATO ở Afghanistan: 7.423.

Reuters

Một thực tế gần như chắc chắn là cuộc tấn công trên bộ ở Gaza sẽ đẫm máu, và có thể sự ủng hộ chính trị quốc tế dành cho Israel, vốn đang tăng cao sau cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7.10, sẽ giảm xuống khi có thêm nhiều dân thường Palestine thiệt mạng hoặc còn bị mắc kẹt mà không có chỗ ở, thức ăn hoặc điện, theo The Guardian.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 11.10 cho hay mục tiêu của Israel là "loại bỏ" Hamas, nhưng với tư cách là lực lực lượng quản lý ở Gaza, Hamas có ảnh hưởng sâu rộng ở vùng này. Nhà phân tích HA Hellyer của Viện nghiên cứu Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia (Anh) cho rằng để nắm quyền kiểm soát, Israel sẽ phải "hủy bỏ toàn bộ năng lực quản lý ở Gaza" và thay thế bằng chính quyền quân sự trong khi gần như chắc chắn phải chống lại một cuộc nổi dậy đang diễn ra, theo The Guardian.

Ngoài ra, ông Hasan Alhasan, chuyên gia về Trung Đông tại Viện Nghiên cứu Chiến lược quốc tế (Anh), còn đi xa hơn khi hỏi tại một hội thảo trực tuyến hôm 13.10 rằng liệu "có bất kỳ chiến lược quân sự khả thi không bao gồm việc thanh lọc sắc tộc hoàn toàn ở Gaza mà vẫn sẽ dẫn đến sự thất bại vĩnh viễn của Hamas hay không" và liệu "Israel có đang rơi vào một cái bẫy do Hamas giăng ra hay không".

Ông Alhasan lập luận Hamas có thể "hồi sinh trong một hoặc hai thế hệ" bởi vì cuối cùng lực lượng này có thể thu hút sức mạnh từ dân số 2,3 triệu người của Gaza, với những tân binh được nuôi dưỡng từ những ký ức về một quá khứ đầy bạo lực, theo The Guardian.