Gót chân Achilles và những chuyện lạ quanh bồn tắm thời cổ đại

Vương Trung Hiếu
Vương Trung Hiếu
13/10/2022 12:00 GMT+7

Những ghi chép đầu tiên về việc sử dụng bồn tắm có từ năm 3000 trước Công nguyên (TCN). Vào thời điểm đó, nước mang một giá trị tôn giáo mạnh mẽ, được xem như một yếu tố thanh lọc cho cả thể xác lẫn tâm hồn.

Vào năm 2800 TCN, bồn tắm thường làm bằng gạch, có cống thoát nước. Đến năm 1700 TCN, các hòn đảo của Hy Lạp bắt đầu sử dụng loại bồn tắm bằng gốm sứ và hệ thống ống nước, còn từ năm 1500 TCN người ta đã biết đến loại bồn tắm bằng thạch cao, có nguồn cung cấp nước nóng và lạnh.

Phòng tắm công cộng ở La Mã thời xưa

factsanddetails.com

Vào thời La Mã cổ đại, người ta đã xây dựng các bồn tắm nước nóng công cộng, nhà riêng của những người giàu cũng có bồn tắm loại này. Tắm nơi công cộng là một hoạt động xã hội song rất nghiêm ngặt, đặc biệt là về quan hệ tình dục đơn giới, nam và nữ tắm riêng. Các nhà tắm thường có phòng nóng, ấm và lạnh, một số còn có cả phòng xông hơi ướt.

Tắm nơi công cộng để bàn việc và tạo ảnh hưởng

Vào cuối thời trung cổ, những người lính thập tự chinh và du khách đã du nhập kiểu nhà tắm công cộng La Mã vào châu Âu. Các phòng tắm hơi công cộng này được gọi là “hầm”, phổ biến như là nơi gặp gỡ trong xã hội Anh thời trung cổ, trao đổi công việc và giải trí. Việc nam và nữ tắm chung là điều bình thường, có thể kết hợp với việc ăn uống.

Ngoài nhà tắm công cộng, giới thượng lưu đều có bồn tắm nước nóng riêng tại nhà, song họ vẫn đến tắm nơi công cộng để bàn việc và tạo ảnh hưởng. Nhìn chung, nhà tắm của giới giàu có thường nằm ở tầng trệt, bồn tắm làm bằng gạch, đôi khi có lề xung quanh để ngồi. Nước thoát qua một lỗ trên sàn, xuống máng hoặc ống gốm trên tường, vào hệ thống thoát nước của thành phố.

Các khu phức hợp thường có phòng tắm lớn giống như bể bơi, có bể nước nóng và lạnh, phòng xông hơi khô và các cơ sở giống như spa, ở đó người ta có thể thư giãn, bôi dầu và mát xa. Nước thay đổi liên tục bởi một dòng chảy dẫn nước.

Loại nhà tắm Mesoamerica ở Mexico (trái) và phòng tắm hơi của người Maya cổ đại ở Guatemala

uncoveredhistory.com, ancient-origins.net

Phòng tắm kiểu La Mã cổ đại ở Bath (Somerset, Tây Nam nước Anh)

medium.com

Kể từ khi những làn sóng dịch hạch hoành hành khắp châu Âu thì người ta nghi ngờ rằng việc tắm chung có thể khiến cơ thể nhiễm bệnh. Nỗi sợ hãi lên tới đỉnh điểm khi các nhà tắm công cộng còn lại của nước Anh bị đóng cửa theo sắc lệnh Hoàng gia của Vua Henry VIII vào năm 1546. Đến cuối thế kỷ 16 thì việc tắm chung không còn phổ biến ở Anh và suy giảm ở các nước phương Tây khác từ thế kỷ 16 đến thế kỷ 18.

Loại nhà tắm Mesoamerica ở châu Mỹ. Còn gọi là nhà tắm temazcal trong tiếng Tây Ban Nha, xuất phát từ cụm từ Nahuatl temazcalli, ghép giữa hai chữ : temaz (hơi nước) và calli (ngôi nhà). Loại nhà tắm này là một căn phòng, thường có dạng mái vòm nhỏ, bên ngoài có buồng đốt dùng để làm nóng một phần của bức tường làm bằng đá núi lửa.

Sau khi bức tường này được làm nóng, người ta sẽ đổ nước lên tường để tạo ra hơi nước. Khi hơi nước tích tụ ở phần trên của căn phòng, người phụ trách sẽ dùng khăn tắm để hướng hơi nước đến những người tắm đang nằm trên mặt đất, sau đó anh ta sẽ mát-xa cho họ, kế tiếp người tắm sẽ tự chà mình bằng một miếng đá sông nhỏ và phẳng.

Cuối cùng người phụ trách đưa xô đựng nước có xà phòng và cỏ dùng để rửa sạch. Phòng tắm này cũng có tầm quan trọng về mặt nghi lễ, có thể sử dụng các loại dược liệu trong nước để điều trị. Ngày nay loại phòng tắm này vẫn được sử dụng ở Mexico.

Trong thần thoại, mẹ của chiến binh Achilles đã tắm cho con trai của mình bằng cách dốc ngược người cậu bé, nhúng vào nước sông Styx để giúp Achilles bất tử. Tuy nhiên, bà quên nhúng 2 gót chân của con xuống nước

soi.today

Tóm lại, từ thời cổ đại, người Hy Lạp và La Mã đều công nhận giá trị của việc tắm rửa trong bồn tắm, xem đó là một phần quan trọng trong lối sống của họ. Hómēros, một nhà thơ Hy Lạp cổ đại xuất sắc, đã cho anh hùng của ông tắm trong nước ấm để lấy lại sức mạnh của họ. Trong thần thoại, mẹ của chiến binh Achilles đã tắm cho con trai của mình để giúp cậu ta đạt được sự bất khả chiến bại. Rất tiếc, bà đã giữ hai 2 gót chân khi dốc ngược người cậu bé nhúng vào nước sông Styx, nên cả người Achilles là bất tử, chỉ có gân 2 gót chân là yếu vì không được nhúng vào nước.

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.