Đại án Vạn Thịnh Phát được chia làm 2 giai đoạn điều tra. Giai đoạn 1 gồm các sai phạm liên quan đến Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB), giai đoạn 2 gồm các sai phạm liên quan đến 25 lô trái phiếu do các công ty thuộc “hệ sinh thái” Vạn Thịnh Phát phát hành.
Ở mỗi giai đoạn, hành vi phạm tội và đối tượng phạm tội có phần khác nhau, nhưng đều chung một điểm, đó là những con số kỷ lục về quy mô vụ án và mức độ thiệt hại gây ra.
"Đế chế" Vạn Thịnh Phát được bà Trương Mỹ Lan xây dựng gồm hơn 1.000 doanh nghiệp dưới dạng công ty con, công ty thành viên trong và ngoài nước. Số lượng khổng lồ các doanh nghiệp đã được Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát tận dụng triệt để trong việc “đạo diễn” các sai phạm.
Trong giai đoạn 1, cơ quan tố tụng xác định bà Trương Mỹ Lan dù không trực tiếp giữ chức vụ trong ban lãnh đạo, nhưng với việc sở hữu hơn 90% cổ phần, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát nắm quyền chi phối tuyệt đối tại SCB, biến ngân hàng này trở thành công cụ tài chính huy động tiền gửi.
Để “rút ruột” SCB, bà Lan chỉ đạo cấp dưới nhờ hoặc thuê người đứng tên thành lập các công ty "ma" - nghĩa là không có hoạt động kinh doanh gì, được "khai sinh" chỉ với mục đích duy nhất là lập khống hồ sơ nhằm hợp thức hóa các khoản giải ngân từ SCB.
Tiếp đó, lãnh đạo SCB phối hợp cùng đơn vị thẩm định giá tạo lập khách hàng vay vốn khống, nhờ người đứng tên tài sản, tạo hồ sơ khống, thậm chí có những khoản vay "lấy tiền trước, hợp thức hóa hợp đồng sau".
Chỉ trong 10 năm, từ 2012 - 2022, SCB đã cho “hệ sinh thái” Vạn Thịnh Phát vay hơn 1 triệu tỉ đồng, chiếm 93% số tiền cho vay. Trong hàng ngàn khoản vay đã giải ngân, phần lớn đều có sai phạm. Hệ quả là, tổng dư nợ không có khả năng thu hồi tính đến thời điểm khởi tố vụ án lên tới hơn 677.000 tỉ đồng, gồm cả gốc và lãi.
Sai phạm chưa dừng lại, bà Lan còn chỉ đạo lập khống hàng ngàn hồ sơ nhằm rút tiền, qua đó chiếm đoạt và gây thiệt hại cho SCB hơn 500.000 tỉ đồng.
Có một câu hỏi mà bất cứ ai theo dõi đại án Vạn Thịnh Phát cũng đặt ra: tại sao bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm có thể thực hiện hành vi phạm tội trong thời gian dài, với số tiền “chưa từng có trong lịch sử” như vậy?
Một phần cho câu trả lời chính là việc Chủ tịch Vạn Thịnh Phát Trương Mỹ Lan không tiếc tiền “đi đêm” cho những cán bộ được giao nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra tại SCB, để bưng bít sai phạm.
Chỉ nhắc riêng trường hợp bà Đỗ Thị Nhàn, cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II (Ngân hàng Nhà nước), trưởng đoàn thanh tra tại SCB, bà Lan đã chỉ đạo cấp dưới đưa hối lộ lên tới 5,2 triệu USD, tương đương 118 tỉ đồng.
Đến giai đoạn 2 của vụ án, cơ quan tố tụng xác định giai đoạn năm 2018, SCB khi này đang bị thanh tra, kiểm tra nên việc xin cấp tín dụng của “hệ sinh thái” Vạn Thịnh Phát gặp khó khăn. Để giải quyết, nhất là bối cảnh nợ xấu kéo dài, bà Trương Mỹ Lan ra chủ trương phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
Thực hiện “chỉ thị” của Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, 4 công ty con đã phát hành 25 mã trái phiếu khống, không có tài sản đảm bảo. Vì được tạo lập bằng sự gian dối, hệ quả là các công ty mất khả năng chi trả cho người mua trái phiếu, đến nay tổng dư nợ lên tới hơn 30.000 tỉ đồng, của hơn 35.800 bị hại.
Và để hợp thức hóa nguồn tiền bất chính khổng lồ (gồm 30.000 tỉ chiếm đoạt của nhà đầu tư trái phiếu và 415.000 tỉ tham ô của SCB), bà Trương Mỹ Lan chỉ đạo cấp dưới lên phương án rút, chuyển tiền ra khỏi hệ thống SCB, rồi sử dụng vào nhiều mục đích như: chuyển cho cá nhân, thực hiện các dự án, trả nợ, chuyển tiền ra nước ngoài…
Sai phạm cuối cùng bị phát hiện, là trong quá trình hoạt động, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát phát sinh các giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài để trả nợ hoặc nhận tiền vay từ nước ngoài chuyển về Việt Nam. Nhằm thực hiện các giao dịch này, bà Lan giao cấp dưới lập hợp đồng khống mua bán cổ phần, vốn góp, tư vấn, vay nợ giữa các công ty trong nước và nước ngoài thuộc “hệ sinh thái” Vạn Thịnh Phát.
Trong vòng 10 năm, từ 2012 - 2022, nhóm công ty trên đã thực hiện 78 giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài, với tổng số hơn 1,5 tỉ USD; và 152 giao dịch nhận tiền từ nước ngoài chuyển về Việt Nam, với tổng số hơn 3 tỉ USD. Các giao dịch đều thực hiện thông qua SCB, trái quy định pháp luật.
Ngoài những con số “khủng” về mức độ phạm tội, đại án Vạn Thịnh Phát cũng ghi nhận kỷ lục về số tài sản bị kê biên, phong tỏa.
Ở giai đoạn 1, cơ quan điều tra thu giữ tổng số tiền 589 tỉ đồng, gần 15 triệu USD và hàng ngàn bất động sản, siêu xe, du thuyền…; phong tỏa hơn 1.800 tỉ đồng của các bị can tại các ngân hàng. Riêng với bà Trương Mỹ Lan, công an tạm giữ 1.266 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; kê biên 1.237 bất động sản tại Đồng Nai, TP.HCM, Long An…; kê biên 857 triệu cổ phần SCB của bà Lan và các cá nhân đứng tên hộ…
Sang giai đoạn 2, cơ quan điều tra thu giữ số tiền hơn 224 tỉ đồng tiền mặt; ra lệnh phong tỏa 79 tài khoản với tổng số tiền hơn 92 tỉ đồng; ngăn chặn giao dịch 205 tài khoản thanh toán, sổ tiết kiệm, tài sản chứng khoán của các bị can, người liên quan và các pháp nhân liên quan với tổng số tiền 824 tỉ đồng và 261.914 USD. Đồng thời ra lệnh kê biên tài sản, ngăn chặn giao dịch đối với cổ phần, phần vốn góp liên quan đến Trương Mỹ Lan và các cá nhân có liên quan, với tổng giá trị quy đổi hơn 12.000 tỉ đồng…
Ở cả 2 giai đoạn đại án Vạn Thịnh Phát, bà Trương Mỹ Lan đều giữ vai trò “đạo diễn” các sai phạm. Nhưng cũng không thể không nhắc tới 10 “nhân vật chủ chốt” khác, là những người liên quan mật thiết đến hành vi phạm tội của Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Bình luận (0)