37 công nhân nhiễm độc methanol: Khẩu trang, mặt nạ phòng độc đơn thuần không tác dụng

Hóa chất rất độc, sử dụng rất rộng rãi

Theo TS - BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai, methanol được dùng làm dung môi tẩy sơn, vecni, trong sơn; dung môi công nghiệp; chất tẩy rửa, làm sạch, lau chùi; các loại nhiên liệu thay thế cho động cơ; làm nguyên liệu cho sản xuất nhiều hóa chất, sản phẩm khác nhau.

MAI THANH

Methanol là hóa chất rất độc, không được uống, tác dụng sát trùng cũng rất kém, không được dùng làm cồn sát trùng (một lý do nữa là có thể gây nhiễm độc khi bôi trực tiếp trên da).

Thực tế, methanol là hóa chất được sử dụng rất rộng rãi trong đời sống, từ công nghiệp đến gia dụng; từ sản phẩm chính thức đến các sản phẩm phi pháp, sản phẩm giả.

Do lượng hóa chất cồn công nghiệp methanol rất nhiều, dễ bị tuồn ra ngoài và được bán với giá rất rẻ nên cồn methanol rất dễ bị kẻ xấu dùng thay cho ethanol; dẫn tới nhiều sản phẩm ethanol có nguy cơ bị làm giả (thay vì chứa ethanol, nay lại là methanol như: rượu giả, cồn sát trùng giả) và gây ngộ độc, nhiễm độc cho người sử dụng.

Methanol xâm nhập cơ thể dễ dàng

Theo Giám đốc Trung tâm Chống độc, methanol được hấp thu và gây ngộ độc dễ dàng qua đường tiêu hóa, qua da hoặc qua đường hô hấp.

Do methanol được cơ thể chuyển hóa và thải trừ chậm, gây ngộ độc cũng chậm nên khi tiếp xúc mức độ ít nhưng kéo dài hoặc lặp lại sẽ tích lũy dần và gây ngộ độc nhiều ngày sau (hay gặp với người nghiện rượu, thường xuyên uống rượu không rõ nguồn gốc, người lao động trong môi trường tiếp xúc không an toàn với methanol).

Bên cạnh đó, người có thể tiếp xúc với methanol liều cao một lần nhưng không biết và tới 1 - 2 ngày sau mới biểu hiện nhiễm độc (hay gặp với trường hợp sử dụng sản phẩm giả có chứa methanol).

MAI THANH

Các hoàn cảnh có thể xảy ra ngộ độc, nhiễm độc gồm: sử dụng, tiếp xúc các sản phẩm rượu giả, cồn sát trùng giả, các sản phẩm ethanol khác bị làm giả trong lao động sản xuất hoặc đời sống hàng ngày; lạm dụng, sử dụng sai các sản phẩm chứa methanol; các hoạt động lao động sản xuất, đời sống có sử dụng methanol không an toàn.

Người lao động tiếp xúc với methanol cần được khám sức khỏe thường xuyên, trong đó bắt buộc khám đánh giá kỹ về mắt, thần kinh T.Ư... Các biểu hiện ngộ độc thường muộn nên người dân cần chủ động đi khám khi có nghi ngờ.

Ngộ độc, nhiễm độc cấp tính: mờ mắt, giảm thị lực, mù, đau đầu, buồn nôn, nôn, rối loạn ý thức, hôn mê, co giật, tổn thương não, tổn thương đa tạng, tử vong... Di chứng gồm: mù mắt, giảm thị lực, hôn mê, rối loạn vận động…

Ngộ độc, nhiễm độc mạn tính: đau đầu, chóng mặt, choáng váng, mất ngủ, viêm kết mạc, nhìn mờ, mù. Trên thai nhi, các nghiên cứu trên động vật cho thấy methanol có thể gây dị tật trên xương, tim mạch, tiết niệu và thần kinh T.Ư.

Cách phòng tránh nhiễm độc, ngộ độc methanol

Qua thực tế tiếp nhận, điều trị các bệnh nhân ngộ độc, nhiễm độc methanol, TS Nguyễn Trung Nguyên đề xuất, để ngăn ngừa nguy cơ, về quản lý cần có các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hóa chất cồn công nghiệp methanol, tránh rơi vào tay kẻ xấu để tạo ra các sản phẩm giả, không an toàn; tăng cường công tác quản lý về an toàn lao động.

Các sản phẩm chứa methanol cần phải có nhãn mác cảnh báo rõ ràng về tên gọi, thành phần cụ thể, tác hại với sức khỏe, biện pháp phòng tránh, đảm bảo an toàn khi sử dụng và các sơ cấp cứu.

Người sử dụng các sản phẩm methanol: cần tuân theo đúng các hướng dẫn sử dụng và bảo quản an toàn, đảm bảo điều kiện lao động sản xuất an toàn.

Methanol xâm nhập vào cơ thể dễ dàng qua da, đường hô hấp, tiêu hóa. Tất cả các loại khẩu trang, mặt nạ phòng độc đơn thuần, găng tay thấm nước đều không có tác dụng ngăn cản hoặc lọc được methanol.

Người sử dụng có thể đi găng nhựa, cao su kín ngăn methanol hấp thu qua da nhưng vẫn có thể hít phải methanol qua đường hô hấp. Trong môi trường không khí nhiễm methanol mức độ nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe, chỉ có trang phục phòng hộ (quần áo liền mũ, găng và giày, ủng) kín hoàn toàn kết hợp hệ thống cung cấp dưỡng khí độc lập, bao gồm mặt nạ phòng độc kín được kết nối với nguồn dưỡng khí được bơm từ bên ngoài mới có thể đảm bảo an toàn cho người lao động.

Trong điều kiện ở Việt Nam hiện nay, cần luôn cảnh giác với tất cả các loại cồn, trong đó có cồn sát trùng; các sản phẩm được cho là ethanol hoặc gắn nhãn mác là ethanol; các loại rượu hoặc sản phẩm cồn ethanol vì các sản phẩm này rất dễ có nguy cơ bị làm giả và có chứa methanol. Tuân thủ mua bán, sử dụng các sản phẩm có đăng ký và được các cơ quan chức năng kiểm soát, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.