Từ bọ thành chuột
Chuột máy tính chào đời vào một ngày cuối năm 1968, sau hơn 5 năm thai nghén. 2 năm sau, cha đẻ của nó, nhà phát minh người Mỹ Douglas Engelbart, mới đi làm "giấy khai sinh". Giấy chứng nhận bằng sáng chế số 3.541.541 cấp ngày 17.11.1970 ghi rõ tên đầu tiên của chuột là "bộ định vị x-y". Thế nhưng ngày nay chẳng ai gọi nó bằng cái tên cúng cơm đầy tính công nghệ đó, mà chỉ gọi bằng cái nickname chuột. Thật ra biệt danh đầu tiên của nó là bọ, nhưng rồi hình ảnh đoạn dây cáp nối liền nó với máy tính trông giống như cái đuôi của loài gặm nhấm, nên nó được gọi là chuột. Hiện nay, mặc dù một số mẫu chuột mới sử dụng công nghệ không dây, không còn "đuôi" nhưng chuột vẫn là... chuột thôi.
|
Tiến sĩ Douglas Engelbart (ảnh), sinh năm 1925, đã góp phần thay đổi cách máy tính hoạt động, để nó từ một cỗ máy chuyên dụng mà chỉ những nhà khoa học đã qua đào tạo mới có thể vận hành được, thành một công cụ thân thiện mà hầu hết mọi người đều có thể sử dụng. Ngoài chuột máy tính, tiến sĩ Engelbart còn phát minh và đóng góp cho sự ra đời của khoảng hai chục thiết bị thân thiện khác trong môi trường máy tính. Năm 2000, Engelbart được Tổng thống Mỹ lúc đó là Bill Clinton tặng thưởng Huy chương Công nghệ quốc gia, huy chương cao nhất trong lĩnh vực công nghệ. |
Chuột được tiến sĩ Douglas Engelbart và các cộng sự thai nghén năm 1963. Mẫu đầu tiên của nó được tạo ra để sử dụng với giao diện người dùng đồ họa (GUI, graphical user interface). Lúc đó, chuột là một khối gỗ vuông với một nút bấm màu đỏ và hai bánh xe kim loại được bố trí vuông góc với nhau. Ngày 9.12.1968, chuột chính thức chào đời khi được đưa ra trình diễn trong một buổi giới thiệu kéo dài 90 phút trước khoảng một ngàn chuyên gia máy tính tại một hội nghị tổ chức ở California (Mỹ). Tiến sĩ Douglas Engelbart khiến các đồng nghiệp của ông phải kinh ngạc khi dùng chuột để điều khiển con trỏ trên màn hình từ khoảng cách trên 40m.
Chuột còn có một người anh em sinh đôi là bàn phím có 5 phím bấm. Ý tưởng của ông Douglas Engelbart lúc bấy giờ là để tương tác với màn hình máy tính, người dùng chỉ cần một tay cầm chuột, còn tay kia cầm bàn phím số, và sẽ chẳng cần đến cái bàn phím như hiện nay. Thế nhưng qua gần 4 thập niên thì chỉ mình chuột trở thành một trang bị tiêu chuẩn của máy tính cá nhân, việc mà ông Engelbart cho là "điều bất ngờ ngọt ngào". Trong khi đó thì cái bàn phím 5 phím bấm chẳng biết đi về nơi đâu. Có lẽ vì nếu muốn thay thế bàn phím đánh chữ bằng cái bàn phím 5 phím bấm đó, người sử dụng máy tính buộc phải nhớ đến 512 kiểu gõ phối hợp. Ngược lại, để sử dụng chuột, người ta chỉ cần cầm nó di chuyển vòng vòng, kéo tới kéo lui trên miếng lót.
Không ngừng tiến hóa
 |
|
Từ chuột máy tính đầu tiên... |
Ban đầu, để sử dụng được chuột "thủy tổ" phải mất vài... tháng để làm quen. Đến năm 1973, Bill English, một thành viên trong nhóm nghiên cứu của Douglas Engelbart, thực hiện những cải tiến lớn đầu tiên. Bill English "giải phẫu thẩm mỹ" chuột bằng việc đặt bên dưới chuột một viên bi lớn bằng thép có khả năng ghi nhận các chuyển động của tay để thay thế cho 2 bánh xe kim loại bên trong như thiết kế cũ, lại gắn thêm 2 nút bấm thành 3 nút. Chuột bi này của Bill English được Xerox PARC (Trung tâm Nghiên cứu Xerox tại Palo Alto) tung ra cùng với chiếc máy tính đầu tiên sử dụng GUI.
 |
|
..."Họ nhà chuột" không ngừng sinh sôi nảy nở |
Ý tưởng chuột bi của Bill English được tiếp tục phát triển cho đến ngày nay, dĩ nhiên là có những tiến hóa: từ 3 nút còn lại 2 nút, rồi thêm bánh lăn... Thế rồi đến năm 1981, Richard Lyon của Xerox và Steve Kirsh của Tập đoàn Mouse Systems cùng lúc phát minh mẫu chuột quang đầu tiên, nhận dạng chuyển động bằng vi cảm biến ánh sáng đặt phía dưới thân chuột, giải quyết chuyện bi bị bám bụi. Năm 1983, Apple tung ra mẫu máy tính cá nhân thương mại đầu tiên là Apple Lisa được trang bị GUI và chuột. Apple Lisa không thành công, nhưng chuột Apple vẫn được giữ lại để dùng với máy Apple Macintosh sau đó. Trong những năm cuối thập niên 20, người dùng máy tính quen liên tưởng mẫu chuột có phím cuộn kèm với cái tên Microsoft, nhưng thực ra Genius đã đi trước Microsoft một năm, với mẫu chuột Genius EasyScroll được tung ra thị trường năm 1995. Đến năm 2004, Logitech tung ra mẫu chuột laser đầu tiên, thay thế toàn bộ đèn LED bên trong chuột quang.
Trong quá trình "tiến hóa", chuột cũng được cải thiện về chất liệu: nhẹ, đẹp, rẻ; hình dáng nhỏ gọn vừa lòng bàn tay, thậm chí có loại đặc biệt cho người thuận tay trái, hoặc độc đáo theo sở thích và thời trang. Về tính năng chuột cũng nhạy hơn, chính xác hơn, thậm chí có chuột 2 trỏ. Về sự thuận lợi, từ chuột có dây, chuột rút dây cho đến chuột không dây, chuột sóng radio; từ chuột bi dễ bị bám bụi và "chết" nếu không biết cách làm vệ sinh bi đến chuột quang, chuột laser...
Chuột không "đuôi" vẫn được gọi là chuột. Nhưng đến chuột nhẫn, mẫu chuột được giới thiệu tại Triển lãm Computex 2007 ở Đài Bắc, nếu vẫn xếp vào "họ nhà chuột" thì không được phù hợp cho lắm. Dẫu vậy, những nhà phát minh vẫn tiếp tục tìm kiếm những kiểu áo mới, và cả gán cho chuột thêm những chức năng ngoài mục đích ban đầu là định vị x-y trên màn hình máy tính.
(Ảnh trong bài:
akihabara ranews.com
ibiblio.org)
Hạnh Ngân
Bình luận (0)