PV Thanh Niên đã có cuộc trò chuyện thú vị với anh chàng Pháp có tài "chặt hẻm" Sài Gòn để kể chuyện qua hình ảnh. Từ đam mê đó, Adrien đã được nhiều du khách biết đến qua các tour khám phá hẻm ở TP.HCM bằng hình ảnh. Theo đó, anh sẽ hướng dẫn du khách cách chụp hình và chọn những góc nhìn độc đáo để hiểu hơn về văn hóa, lối sống của người Việt thông qua các bộ ảnh.

Chào Adrian, bạn vừa kể cho tôi một trong những con hẻm độc đáo ở TP.HCM nằm trong danh sách "hẻm yêu thích" nhất là ở Q.5. Điều gì khiến bạn bị thu hút bởi con hẻm đó?

Bạn đã từng đi vào con đường rất nhỏ mang tên Phú Định ở Q.5 chưa? Tôi cảm thấy nó giống như một con hẻm nhỏ giữa lòng Chợ Lớn. Nơi mà thời gian ngừng lại ở từng ô cửa sổ, từng cánh cửa chính và những chiếc đèn lồng treo cao trên mái hiên. Người dân TP.HCM còn gọi đó là hẻm lồng đèn. Tôi thực sự thích thú khi đi tìm những câu chuyện qua hình ảnh ở đó.

Tại sao bạn lại chọn cách thể hiện câu chuyện về VN của mình qua các bức ảnh?

Chủ yếu là vì tôi tò mò về lối sống ở VN, đất nước hoàn toàn khác với những nơi tôi từng đến. Lúc đầu, việc chụp ảnh của tôi chỉ là một cái cớ để khám phá các địa điểm, đặc biệt là những con hẻm nhỏ mà tôi sẽ không bao giờ biết đến nếu không luồn lách trong đó hàng giờ đồng hồ. Dần dà, tôi bắt đầu đam mê chụp ảnh đường phố, những khoảnh khắc đặc biệt trong lối sống của người dân trong các con hẻm độc đáo ở TP.HCM. Với tôi, nhiếp ảnh như một cây cầu, cho phép tôi tạo ra những kết nối giá trị với người dân địa phương và có được sự hiểu biết sâu sắc về truyền thống, văn hóa của họ.

Bạn gặp khó khăn gì khi tiếp cận những người trong ảnh của mình? Nếu họ từ chối bạn thì sao?

Tôi thấy việc tiếp cận mọi người Việt dễ dàng hơn nhiều so với người dân ở quê hương tôi - nước Pháp. Khó khăn chính của tôi là rào cản ngôn ngữ, tôi ước mình có thể thông thạo tiếng Việt để được hỏi và chia sẻ nhiều hơn trong các cuộc phỏng vấn tìm câu chuyện cho mình.

Tôi tin rằng nếu bạn có ý định tốt khi tiếp cận ai đó, bạn không nên sợ đối diện. Bởi thật dễ dàng để biện minh cho bản thân khi chấp nhận dừng lại. Với tôi, sự chân thành, cởi mở chính là chìa khóa để tôi dễ gần với mọi người hơn. Tôi có một bí quyết nhỏ là sau khi đi một vòng hẻm để chụp hình, tôi thường quay lại với những tấm ảnh về các nhân vật mà tôi yêu thích để tặng cho chính họ. Điều này giúp tôi xây dựng mối quan hệ với người dân địa phương, nhờ vậy tôi không còn là một người lạ nữa. Nếu ai đó không muốn bị chụp ảnh, tôi không bao giờ ép buộc. Tôi chỉ đơn giản xin lỗi vì sự xâm nhập và tiếp tục đi chụp chỗ khác. Tôi thường cố gắng để mọi người không chú ý đến mình, vì tôi đặt mục tiêu ghi lại những khoảnh khắc một cách tự nhiên nhất. Cuối cùng, để có thể chụp được một bộ ảnh tốt, chụp ảnh đường phố đòi hỏi sự tôn trọng và tò mò thực sự về cuộc sống của những người được chụp.

Adrien Jean

Câu chuyện nào trong các bộ ảnh bạn đã chụp khiến bạn thích thú nhất?

Không bao giờ có một khoảnh khắc buồn tẻ ở TP.HCM. Mọi thứ đang diễn ra rất nhanh, mọi thứ đang thay đổi và thật thú vị khi ghi lại sự va chạm giữa cái cũ và cái mới của thế giới ở đây, giữa nét truyền thống và hiện đại. TP.HCM luôn là một một bức tranh độc đáo và không ngừng biến đổi cho các nhiếp ảnh gia đường phố để họ luôn có động lực tìm ra "bộ ảnh hay nhất" của mình trong tương lai. Tôi cũng vậy.

Tôi đã đọc câu chuyện của bạn về chủ đề "Người Sài Gòn mặc đồ bộ" rất thú vị bởi nó có nhiều màu sắc và thể hiện một lối ăn mặc rất Nam bộ, nhưng ít người hỏi tại sao họ lại chọn cách ăn mặc như thế. Làm cách nào mà bạn nhìn ra chủ đề đó để kể?

Tôi có rất nhiều hình ảnh của người VN đi trên đường phố TP.HCM trong bộ đồ giống như đồ ngủ, từ trung niên đến người già và cả những bạn trẻ. Tôi nghĩ nên viết gì đó về điều này. Một người bạn đã chỉ cho tôi tại sao người Sài Gòn thường mặc đồ bộ khi ra đường, là bởi nó tiện dụng và thoải mái nhưng không đến nỗi bị gọi là "đồ ngủ". Và thế là câu chuyện ra đời. Đôi khi, tôi có một câu chuyện trong đầu và tôi đi chụp ảnh để kể câu chuyện đó. Những lần khác, tôi có rất nhiều hình ảnh và tôi cố gắng tạo ra những câu chuyện từ chúng.

Vậy cuối cùng bạn là hướng dẫn viên du lịch hay nhiếp ảnh gia?

Tôi là một hướng dẫn viên du lịch bằng… nhiếp ảnh. Đầu tiên, tôi là một nhiếp ảnh gia ghi lại hình ảnh đường phố của TP.HCM và kể câu chuyện về cuộc sống hằng ngày qua ống kính của mình. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tôi cũng đã bắt đầu chia sẻ chuyên môn nhiếp ảnh và kiến thức về TP.HCM với những người quan tâm đến nhiếp ảnh. Đôi khi, tôi ra ngoài để chụp ảnh cho bản thân và tài liệu dài của tôi về TP.HCM; nhưng khi tôi ở với khách hàng, trọng tâm của tôi là giúp họ khai phá tiềm năng nhiếp ảnh và tạo điều kiện cho sự tương tác của họ với người dân địa phương.

Xin hỏi một chút về cuộc sống cá nhân của bạn. Công việc này có giúp bạn đủ trang trải cuộc sống ở VN?

Nó phụ thuộc vào các mùa trong năm. Thường thì mùa hè sẽ nhiều tour hơn. Gần đây, tôi có các chuyến tham quan bằng nhiếp ảnh hầu như mỗi ngày, cho phép tôi kiếm đủ tiền để sống rất tốt. Tuy nhiên, công việc này phụ thuộc nhiều vào du lịch, và đại dịch Covid-19 là một thời điểm đầy thách thức. Khi ít hoặc không có tour, tôi làm một công việc trực tuyến để bù đắp và duy trì mức sống tốt. Hy vọng rằng các chuyến tham quan nhiếp ảnh của tôi sẽ trở nên phổ biến hơn trong những năm tới, cho phép tôi thiết lập một doanh nghiệp bền vững và khả thi để theo đuổi nó đến cùng.

Điều gì thúc đẩy bạn làm công việc này?

Tình yêu của tôi dành cho nhiếp ảnh và con người. Tôi nghĩ đó là hai lý do chính khiến tôi yêu thích những gì mình làm. Tôi muốn ghi lại hình ảnh những đường phố của TP.HCM cho các thế hệ tương lai. Khi chúng ta nhìn vào những bức ảnh từ 20 năm trước, chúng ta không thể tin rằng thành phố đã thay đổi nhiều như vậy và tôi nghĩ nó sẽ giống như vậy trong 20 năm nữa. Tôi cũng thực sự quan tâm đến những chia sẻ chân thực mà tôi có với người dân địa phương. Đi nhiều lần ở cùng một địa điểm giúp tôi có sự kết nối sâu sắc và nhiều cơ hội chụp ảnh tự nhiên hơn với người dân.

Tôi muốn nắm bắt được bản chất của TP.HCM vượt ra ngoài các địa danh đã nổi tiếng. Như bạn thấy đó, tại khu chợ dù ở chung cư Ngô Gia Tự (Q.10), tôi đã trở nên thân thiết với "em bé Messi" 2 tuổi, với một cụ bà bán hàng tạp hóa ở chợ, và đặc biệt là gia đình giữ xe ở Lô M. Họ hiểu và thân thiết với tôi, đôi khi họ khiến tôi có cảm giác mình như một người thân trong gia đình họ khi luôn hỏi han tôi về mọi thứ.

Adrien Jean

Bạn nói với tôi rằng bạn chọn sống ở TP.HCM là bởi nhiếp ảnh và những câu chuyện vô giá tại đây, còn lý do gì khác nữa?

Vợ tôi là lý do lớn trong tình yêu mà tôi dành cho VN. Chúng tôi đã sống ở Pháp trong 9 tháng khi đại dịch Covid19 bùng phát và cân nhắc định cư ở đó. Tuy nhiên, cuối cùng chúng tôi nhớ VN quá nhiều. Ở TP.HCM, chúng tôi mới cảm thấy đó thực sự là cuộc sống của mình. Cô ấy cũng là người bạn thân nhất, người bạn tâm giao của tôi, tôi không thể tưởng tượng được cuộc sống của mình ở đây mà không có cô ấy. Chúng tôi cũng đã sống ở Hội An trong thời gian đại dịch Covid-19, và chúng tôi có thể trở lại đó vào một thời điểm nào đó trong cuộc đời. Tuy nhiên, hiện tại chúng tôi tập trung vào việc tận hưởng tối đa cuộc sống của mình ở TP.HCM.

Bạn muốn gửi gắm điều gì nhất với khách du lịch khi họ đến TP.HCM?

Tôi mong muốn mang đến cho khách du lịch trải nghiệm tự do khám phá khi bị lạc lối trong những hẻm nhỏ ở TP.HCM. Tôi hướng dẫn họ qua những khu phố ít được biết đến hơn, nơi tương tác với người dân địa phương nhiều hơn, tự nhiên và thân thiện nhất có thể. Mục tiêu của tôi là tạo điều kiện cho trải nghiệm của họ, giúp họ nắm bắt câu chuyện độc đáo của riêng họ về TP.HCM thông qua những bức ảnh mà họ chụp được.

Bạn dự định làm gì tiếp theo?

Tôi đang thực hiện một chuyến tham quan ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long, nơi có nhiều điểm đến đẹp như tranh vẽ, đặc biệt là ở khu vực Châu Đốc gần biên giới Campuchia. Tôi cũng đang phát triển các tour du lịch kết hợp nhiếp ảnh đường phố ở TP.HCM với tài liệu về các lễ hội truyền thống ở miền Nam VN.

Bên cạnh đó, về lâu dài, tôi mong muốn có một cuốn sách ảnh về TP.HCM mà tôi thực sự có thể tự hào.

Nếu hỏi về ấn tượng sâu sắc nhất của bạn khi sống ở TP.HCM, đó là gì?

Chuyển đến đây sống chắc chắn là một trong những quyết định tốt nhất trong cuộc đời tôi. Có rất nhiều điều để nói về VN. Bài học đầu tiên mà người Việt đã dạy tôi là khả năng phục hồi sau những biến cố. TP.HCM là một thành phố hội tụ, nơi mọi người từ người bán hàng rong đến tài xế taxi, Grab hoặc chủ cửa hàng đều hối hả không mệt mỏi để kiếm sống. Bất chấp những thách thức, họ kiên trì làm việc ngày này qua ngày khác, điều này thực sự truyền cảm hứng.

Thứ hai, là sự chân thật của người dân ở đây. Nếu không có những nhân vật tươi cười, đầy màu sắc và khó quên mà tôi gặp hằng ngày, tôi sẽ không thể tiếp tục khám phá những con hẻm của TP.HCM bằng máy ảnh của mình.

Cuối cùng, VN là nơi tôi bắt đầu mối quan hệ suốt đời với nhiếp ảnh, lấy cảm hứng từ vẻ đẹp và con người nơi đây. Tôi sẽ luôn biết ơn những cơ hội và sự tự do mà tôi đã tìm thấy ở đây.