AI là 'đồng minh' nhưng cũng nhiều rủi ro thông tin

Hiện nay, trí tuệ nhân tạo (AI) đang được ứng dụng vào nhiều hoạt động báo chí tại Việt Nam, giúp tự động hóa các khâu sản xuất tin tức, nắm bắt thông tin và thói quen của độc giả, hỗ trợ quá trình minh họa hay tác nghiệp đa phương tiện... Ví dụ, Thanh Niên sử dụng AI để sắp xếp tin, bài tự động trên trang chủ, gợi ý nội dung liên quan dựa trên hành vi đọc và thói quen theo dõi tin tức của độc giả; VnExpress sản xuất podcast, tin tổng hợp, lọc bình luận, kiểm tra từ khóa bài viết; VietnamPlus dùng AI để tạo nội dung minh họa, thể hiện dữ liệu trực quan...

Có thể thấy AI đang giúp người làm báo tiết kiệm được thời gian, công sức cho các nội dung ít quan trọng để tập trung sản xuất thông tin có chiều sâu, chất lượng hơn. Phát biểu tại Hội thảo chuyên đề "Tương lai của Báo chí và Trí tuệ nhân tạo" diễn ra tại Hà Nội chiều 13.3, ông Lê Quốc Minh, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam kiêm Tổng biên tập báo Nhân dân cho biết gần 80% các cơ quan truyền thông nhấn mạnh sự quan trọng, cấp thiết của việc đầu tư vào AI. Nhưng chỉ có 34% lạc quan cho rằng trí tuệ nhân tạo mang lại cơ hội cho họ và 8% tỏ ra không lạc quan.

A.Q

Có một thực tế rằng AI đang thu hút sự chú ý và được sử dụng rộng khắp, nhiều người chỉ đang tập trung vào những điểm tích cực của công nghệ này mà bỏ qua những hậu quả tiềm ẩn. Lãnh đạo Hội Nhà báo thừa nhận có những lo ngại về việc duy trì niềm tin của công chúng và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong quá trình sử dụng AI.

Ông Lê Quốc Minh lấy ví dụ một chuyên trang thông tin về công nghệ vừa qua đã âm thầm sử dụng AI để tạo ra nội dung, nhưng phát hiện ra có tới 40% là sai, hoặc AI đưa ra dẫn chứng rất thuyết phục nhưng lại hoàn toàn giả mạo.

Việc tạo nội dung bằng AI dù hiệu quả, nhưng có nguy cơ về một câu chuyện không trùng khớp với sự thật, tiềm ẩn rủi ro gây ra sự thiếu tin cậy từ công chúng. "Tiếp cận thông tin chứa nội dung đọc lên rất thuyết phục, nhưng phát hiện ra sai thì người ta sẽ giảm niềm tin vào hoạt động báo chí", Tổng biên tập báo Nhân dân bày tỏ, đồng thời đánh giá việc sử dụng công cụ này cần tới sự cẩn trọng cũng như hiểu biết sâu sắc của người vận hành về các vấn đề nhân văn, đạo đức.

Đồng quan điểm, Trưởng đại diện hãng tin Reuters tại Việt Nam - ông Francesco Guarascio cho rằng dù vận dụng AI, con người vẫn phải chịu trách nhiệm cho tất cả những gì sản xuất ra.

"Chúng ta có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo, nhưng vẫn cần người giám sát, cần kiểm tra, kiểm chứng những gì AI làm chứ không thể để tự động xuất bản tin, bài. Cơ quan báo chí là bên phải chịu trách nhiệm khi có lỗi", đại diện Reuters nhấn mạnh tại buổi hội thảo do Global PR Hub cùng Hội Nhà báo Việt Nam, hãng tin Reuters và MGID phối hợp tổ chức.

Ông cho biết Reuters hiện là tổ chức truyền thông lớn hàng đầu thế giới, với trên 200 điểm (văn phòng, đại diện) ở nhiều quốc gia, nhưng chưa có sự chuyển dịch nào cho thấy khả năng AI khiến những người làm trong các cơ quan báo chí mất việc. Ông Guarascio nói: "Sự xuất hiện của AI chỉ làm thay đổi đầu việc, chưa có sự biến đổi nào trong công việc. Điều này càng cho thấy trí tuệ nhân tạo chưa thể thay thế được con người trong hoạt động báo chí".