Ba hướng giải quyết vụ việc hơn 4.000 chủ hộ kinh doanh bị thu BHXH trái luật

Sáng 6.6, nêu câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Đào Ngọc Dung, đại biểu Ma Thị Thúy (đoàn Tuyên Quang) cho biết, thời gian qua thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trái luật đối với hơn 4.000 chủ hộ kinh doanh gây bức xúc. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết quan điểm cá nhân cũng như biện pháp giải quyết tình trạng này.

GIA HÂN

Phúc đáp đại biểu, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho hay, vấn đề thu bảo hiểm xã hội trái luật đối với chủ hộ kinh doanh thời gian qua đã được báo cáo kết quả giải quyết kiến nghị cử tri gửi tới kỳ họp 4 Quốc hội khóa XV của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rất rõ. 

Thời gian vừa qua, cơ quan bảo hiểm xã hội có thu sai một tỷ lệ không nhỏ đối với chủ hộ kinh doanh cá thể, dù đây không phải là đối tượng quy định đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. 

"Việc thu sai này diễn ra suốt từ năm 2003 - 2016. Chúng tôi đã phát hiện chuyện này và cũng đã chấn chỉnh cơ quan bảo hiểm xã hội. Về cơ bản đã được giải quyết", ông Dung nói, cho biết bộ này cũng vừa kết thúc 8 đoàn kiểm tra và cùng với Ban Kinh tế T.Ư đang tổng kết để chuẩn bị việc sửa luật Bảo hiểm xã hội.

"Đây là vấn đề chưa được quy định trong luật Bảo hiểm xã hội, do đó cần phải đánh giá một cách rất cụ thể. Tuy nhiên, tôi cho là chúng ta phải đặt lợi ích của người lao động, chủ hộ kinh doanh lên hàng đầu. Cơ quan công quyền làm sai thì cơ quan công quyền phải xin lỗi và xử lý theo quy định. Tinh thần như vậy", Bộ trưởng Dung trả lời đại biểu.

Về hướng giải quyết đối với hơn 4.000 trường hợp đã thu sai kể từ năm 2003 tới nay, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho hay có 3 hướng. Thứ nhất, Bộ LĐ-TB-XH đang đề xuất tới đây nếu Quốc hội cho phép thì chuyển toàn bộ số hộ kinh doanh này sang diện bảo hiểm xã hội bắt buộc, đảm bảo quyền lợi cho người lao động. 

Trường hợp không muốn hoặc không có nhu cầu thì có thể chuyển sang bảo hiểm xã hội tự nguyện. 

GIA HÂN

"Trường hợp xấu nhất, cả người lao động lẫn cơ quan bảo hiểm xã hội không đồng ý thì chúng ta thoái thu thôi, trả lại quyền lợi cho người lao động. Và tính lãi thế nào thì chí ít cũng phải tính bằng tăng trưởng mà Quỹ Bảo hiểm xã hội đang sử dụng để tăng trưởng", ông Dung nêu.

"Quan điểm của cá nhân tôi một lần nữa là đặt quyền lợi, lợi ích của người lao động lên hàng đầu. Thứ hai là nên khuyến khích và điều chỉnh chính sách chuyển sang bảo hiểm xã hội bắt buộc là tốt nhất cho người lao động, đảm bảo về già có lương hưu, có cuộc sống ổn định", ông Dung nhắc lại.

Trước đó, báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho hay, từ tháng 1.2003 - 12.2021, cơ quan bảo hiểm xã hội nhiều địa phương đã thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với những trường hợp này.

Theo số liệu của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tại thời điểm tháng 9.2016, đã có 4.240 chủ hộ kinh doanh cá thể tại 54 địa phương đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, do việc thực hiện bảo hiểm xã hội bắt buộc không đúng quy định của pháp luật nên các chủ hộ kinh doanh cá thể chưa được tính thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc để hưởng chế độ bảo hiểm xã hội. Đặc biệt, có nhiều trường hợp đã đóng bảo hiểm xã hội được gần 20 năm.

Điều này đã khiến người dân bức xúc, một số trường hợp đã làm đơn khiếu nại, thậm chí khởi kiện bảo hiểm xã hội ra tòa án.