Câu chuyện diễn ra tại kỳ họp HĐND ở một tỉnh. Khi các đại biểu chất vấn "bà hội đồng" (vợ một vị lãnh đạo) lấy tiền đâu xây được cái nhà bự chảng giữa trung tâm tỉnh lỵ to hơn cả công sở, "bà hội đồng" trả lời do bà đi ngoài đường nhặt được cục vàng.
Bấy giờ, một đại biểu khác đã đứng lên hỏi bằng cách kể câu chuyện thế này: "Rứa là chị không nhớ bài học đạo đức hồi lớp 1 rồi. Bài Em Thanh nho nhỏ/Học lớp 1B/Hôm qua học về/Vừa đi vừa hát/Thấy 5 đồng bạc/Của ai đánh rơi/Thanh nhặt lên rồi/Đem trình cô giáo/Tươi cười cô bảo/Dáng khen em ngoan/Thấy của không tham/Cho 10 điểm tốt. Sau bài đó có câu ghi nhớ: Được của rơi trả lại cho người đánh mất. Tôi hỏi chị, vì răng chị được cục vàng mà không mang nộp cho công an để trả lại cho người mất?".
Lúc đó cả hội trường cười ồ. Cười là vì anh này học lớp 1 cách đó ít nhất cũng 40 năm mà vẫn thuộc lòng bài học, cười cũng vì lập luận của anh rất đơn giản nhưng làm "bà hội đồng" đứ đừ đừ.
Thế hệ chúng tôi, môn đạo đức dạy cho học sinh những điều chi tiết, rất thường gặp trong cuộc sống hằng ngày.
Bây giờ, giáo dục "cải cách" đã thay bằng tên gọi mới: giáo dục công dân. Cái tên đầy tính hàn lâm y như nội dung môn học, nào là phạm trù đạo đức cơ bản, khái niệm và các giá trị đạo đức; vật chất, ý thức, tồn tại xã hội, ý thức xã hội, phương pháp luận biện chứng... (y như môn triết học khó gặm)...
Môn đạo đức đã không được coi trọng, học sinh lớp 11, 12 ở vào độ tuổi cần định hình nhân cách thì lại không được học, càng không được đề cập đến chuyện tình yêu và phải yêu như thế nào (cứ như yêu là điều cấm kỵ) nên như dân gian nói "quả báo nhãn tiền": báo chí liên tục thông tin những chuyện yêu cuồng, sống vội. Đó là do những người trẻ này không biết tình yêu cao thượng đến thế nào, không biết yêu là phải hy sinh cho tình yêu, không biết yêu là làm cho người mình yêu hạnh phúc... vì thế mới sinh ra ích kỷ, hiếu thắng và tự ái... Yêu mà không được đáp lại thì chém, giết, đốt, tung ảnh thời yêu thương lên mạng để trả thù; yêu không được thì nhảy cầu, nhảy lầu... chỉ để biểu hiện cái tôi ích kỷ. Thậm chí để chiếm bằng được “tình yêu” người ta bất chấp thủ đoạn để rồi sau đó mới cay đắng nhận ra một điều, đó không phải là tình yêu. Thế nên mới có những vụ án man rợ: vợ đốt chồng, cắt của quý của chồng, chồng tạt a xít, vác dao truy sát, lấy keo... dán của vợ lại...
Một người quen với tôi, ngày xưa mới ra trường về công tác ở miền núi, anh đem lòng yêu một cô giáo nhưng không được đáp lại. Rồi cô cưới anh người yêu làm ở kiểm lâm huyện (sau bị mất việc), có 2 con, cuộc sống gia đình rất khó khăn. Một lần đi rẫy, cô bị rắn cắn phải cưa cụt một chân. Anh chồng ốm nặng rồi mất. Bấy giờ anh mới lên gặp cô, ngỏ ý muốn đưa cô về chung sống (lúc đó anh đã 40 tuổi chưa lập gia đình), nhưng cô giáo nhất định không chịu, bảo thế thì thiệt thòi cho anh quá. Phải 5 năm sau, thấy anh quá thành tâm và kiên trì nên cô mới chịu gật đầu. Anh nói, cuộc đời tớ đếch làm được cái gì nên hồn (mặc dù anh đã rất giàu có, thành đạt), chỉ làm được mỗi một việc... (và cười).
Bây giờ đến nhà, thấy anh chị anh anh em em, mỗi chiều anh lại đẩy chiếc xe lăn đưa chị đi dạo... mới thấy cuộc đời có nhiều chuyện thật là kỳ diệu.
Sự kỳ diệu đó không phải trên trời rơi xuống, nó được tích lũy bằng những bài học được nhập tâm vào ý thức, sát thực với cuộc sống. Những thứ đó như những mạch nước nhỏ, ngấm sâu trong lòng đất và chảy về thành khe suối, nhiều suối chảy về thành sông, nhiều sông đổ ra biển lớn...
Nguyễn Thế Thịnh
Bình luận (0)