Biểu tình đòi thủ tướng từ chức ở Malaysia

Hàng chục ngàn người Malaysia xuống đường biểu tình đòi Thủ tướng Najib Razak từ chức - Ảnh: Reuters

Được lĩnh xướng bởi liên minh Bersih với ngọn cờ đấu tranh đòi cải cách hệ thống bầu cử, cuộc biểu tình với tên gọi “Bersih 4” lần này không những nhận được sự hậu thuẫn của nhiều đảng chính trị đối lập, mà cả một số thành viên đảng cầm quyền UMNO.

Chủ tịch Bersih, bà Maria Chin Abdullah, tuyên bố “Bersih 4” không nhằm mục đích lật đổ chính phủ, mà chỉ nhằm loại bỏ “những chính khách tham nhũng”. Không cần suy diễn, ai cũng hiểu “chính khách tham nhũng” mà cuộc biểu tình nhắm đến chính là Thủ tướng Najib Razak.

Hồi đầu tháng 7.2015, tờ The Wall Street Journal dẫn nguồn tin từ Cơ quan Điều tra Malaysia cho hay tài khoản cá nhân của ông Najib Razak đã nhận 5 khoản tiền mờ ám tổng cộng gần 700 triệu USD trong khoảng thời gian từ tháng 3.2013 - 2.2015. Các khoản tiền này được cho là có liên quan đến quỹ đầu tư nhà nước 1MDB, do chính ông Najib thành lập và làm chủ tịch hội đồng cố vấn, vốn đang nợ hơn 11 tỉ USD. Ông Najib cuối cùng đã thừa nhận những khoản tiền này do một nhà hảo tâm Trung Đông tài trợ cho mục đích chính trị và không liên quan đến 1MDB nhưng dư luận không khỏi nghi ngờ về điều đó.

Trang tin điện tử Malaysiakini cho hay có trên 50.000 người đã tham gia cuộc biểu tình mà nhà cầm quyền gọi là “phi pháp” tại thủ đô Kuala Lumpur trong chiều 29.8 với chiếc áo thun vàng biểu tượng của Bersih. Tổ chức này lên kế hoạch biểu tình liên tục từ 14 giờ ngày 29.8 đến hết ngày 30.8 và người biểu tình sẽ ngủ đêm ngoài đường. Đến cuối ngày hôm qua 29.8, chưa có thông tin đụng độ giữa người biểu tình và khoảng 4.000 cảnh sát được điều động bảo vệ trật tự.

Bình luận về cuộc đại biểu tình mà báo chí quốc tế cho là “tăng thêm áp lực” lên ông Najib, tiến sĩ Oh Ei Sun, chuyên gia Malaysia tại Trường Nghiên cứu quốc tế Rajaratnam (Singapore), nói với phóng viên Thanh Niên rằng “Bersih 4” “sẽ chẳng gây mấy ảnh hưởng lên vị thế của Thủ tướng Najib”.

Theo tiến sĩ Oh, “chỉ có những bậc cao tay của UMNO hoặc những nghị sĩ trong liên minh cầm quyền Barisan Nasional (BN) mới có thể lật đổ ông Najib, bằng cách tổ chức một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm chống lại ông ta”. Tuy nhiên, khả năng này rất thấp. “Trong tư cách Chủ tịch đảng UMNO cũng như Chủ tịch liên minh BN với quyền lực to lớn để ban phát ân huệ chính trị, ông Najib có thể kiểm soát chặt chẽ tất cả những người dưới mình”, ông Oh, cũng là cố vấn không chính thức cho ông Najib về các vấn đề Trung Quốc và bang Sabah, giải thích.

Cùng nhận định như ông Oh, tiến sĩ Yang Razali Kassim, biên tập chuyên mục Bình luận của Trường Rajaratnam, trong các bài viết về chính trị Malaysia gần đây cũng thừa nhận sự “cao tay” của ông Najib qua việc loại bỏ Phó thủ tướng Muhyiddin Yassin và Tổng chưởng lý Abdul Gani Patail ngày 28.7. Phó thủ tướng Muhyiddin là người công khai chỉ trích 1MDB, còn Tổng chưởng lý Abdul Gani là người đứng đầu cuộc điều tra các cáo buộc chống lại thủ tướng.

Chưa hết, ông Najib cũng đưa vào nội các nhân vật trước đây công khai chống lại ông, trong khi cảnh sát bắt nhiều thành viên nhóm điều tra 1MDB. Bằng các ngón đòn này, ông Razali cho rằng các cuộc điều tra chống lại ông Najib đã “chết yểu”.